काठमाडौं – ‘मधुमेह हरेक परिवारको सरोकार’ भन्ने नाराका साथ यस वर्षको विश्व मधुमेह दिवस बुधवार विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदै छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय मधुमेह संघका अनुसार विश्वभर ४२ करोड ५० लाख मानिस मधुमेहको समस्याबाट पीडित छन् । ३५ करोड २० लाख मानिस मधुमेहको जोखिममा रहेको तथ्यांक छ । 

कुल जनसंख्याको १९ प्रतिशत नेपालीमा मधुमेहको समस्या रहेको काठमाडौं डाइबिटिज तथा थाइराड सेन्टरका निर्देशक डाक्टर अंशुमाली जोशी बताउँछन् ।

नेपालमा प्रत्येक परिवारमा एक न एकजना मधुमेहको बिरामी रहेको उनले बताए ।

डा. जोशीका अनुसार मधुमेहका बिरामीमा यस्ता लक्षण देखिन्छन् : 

पटक–पटक पिसाब लागिरहने ।

जति खाएपनि भोक लागेजस्तो मात्रै हुने ।

शरीर कमजोर भएजस्तो अनुभव हुने ।

छाला सुक्ने, शरीर चिलाउने ।

बढी तिर्खा लागिरहने ।

दाँत र गिजा पाक्ने समस्या देखिने ।

हातखुट्टा झम्झामाउने, दुखेको थाहा नहुने ।

पिसाब नली, योनीमा संक्रमण हुने ।

यौन शक्तिमा  कमी आउने ।

यस्ता व्यक्तिमा मधुमेहको सम्भावना बढी :

तनाव धेरै लिने व्यक्ति

मोटो व्यक्ति 

अस्वास्थ्यकर जीवनशैली अपनाउने व्यक्ति

गर्भवती महिला

जन्मदा ४ केजी वा सो भन्दा धेरै भएको शिशु

अन्तर ग्रन्थी, प्याङ्क्रियाजको रोगी 

परिवारको कुनै सदस्यमा मधुमेह भएको अवस्थामा 

मधुमेहका बिरामीले समयमा उपचार र स्वास्थ्यमा ध्यान नदिँदा यसले जटिल रूप लिनसक्छ ।  

मधुमेहलाई नियन्त्रण नगर्दा लाग्न सक्ने रोग :

आँखाभित्रको नशामा क्षति भई आँखा धमिलो हुने ।

रेटिनामा क्षति भई दृष्टि गुम्न सक्छ ।

हृदयघात र पक्षघातको सम्भावना हुन्छ ।

स्मरणशक्तिमा ह्रास आउँछ ।

मिर्गौला सम्बन्धि रोग लाग्न सक्छ ।

खुट्टाको नसा क्षति भई खुट्टामा घाउ चोटपटक लाग्नेको थाहा नहुने । 

घाउ लामो समयसम्म निको नहुने । पाक्ने र खुट्टा काट्न पर्ने अवस्था समेत आउन सक्छ ।

मधुमेह लाग्नै नदिन यस्ता कुरामा ध्यान दिनुस्

खानपानमा ध्यान दिने ।

नियमित शारीरिक व्यायाम र योग गर्ने ।

मदिरापान र धुम्रपान नगर्ने ।

मधुमेहको समस्या देखिएमा चिकित्सकको सुझाव अनुसार नियमित औषधी सेवन गर्ने ।

सक्रिय जीवनशैली अपनाउने ।

स्वास्थ्यकर खाना खाने ।

समय समयमा स्वास्थ्य परीक्षण गराउने । 

स्वास्थ्य परिक्षण गराउँदा रगत, पिसाब, आँखा मुटु परिक्षण गराउने ।