माघ १८, २०८०
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
काठमाडौं– नेपाल प्रहरीका महानिरीक्षक (आईजीपी) सर्वेन्द्र खनालले सोमवार पत्रकार सम्मेलनमार्फत् मनको ‘भडास’ पोखे ।
कञ्चनपुरको भीमदत्तनगरकी १३ वर्षीया बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या प्रकरणको अनुसन्धानमा एकपछि अर्को विवादमा पर्दै गएको प्रहरी संगठनका प्रमुखले ‘मिडियाको भूमिका’बारे केही समय सञ्चारकर्मीलाई नै ‘पाठ’ पढाए ।
निर्मला प्रकरणको अनुसन्धान ‘शून्य’मा रहेको भन्ने खालका समाचारप्रति आईजी खनालको आपत्ति थियो । प्रहरीको अनुसन्धान या त पूर्ण हुने नभए प्रक्रियामा रहने भन्दै आईजी खनालले अनुसन्धान कहिल्यै पनि शून्यमा नरहने जिकिर गरे । सञ्चारमाध्यममा आउने कतिपय समाचारले आफूहरूको अनुसन्धान नै प्रभावित हुने गरेको उनको भनाइ थियो ।
निर्मला प्रकरणमा प्रहरीको अनुसन्धान अहिले कहाँ पुग्यो त ? सञ्चारकर्मीले सोधेका यस्तैखाले प्रश्नमा आईजी खनालले स्पष्ट जवाफ दिन सकेनन् । बरु, अनुसन्धानका नाममा ‘निर्दोष’ व्यक्तिलाई यातना दिएको ‘दोष’बाट उम्कन खोजे, माफी मागेर । हतारमा नतिजा खोज्दा केही गल्ती भएको उनको भनाइ थियो ।
अनुसन्धानका नाममा के–केसम्म गर्ने ? निर्मलाको बलात्कारपछि हत्या भएको एक महिना पुग्न लाग्दा प्रहरीले भीमदत्तनगरकै दिलीपसिंह विष्टलाई पक्राउ गर्यो, भदौ पहिलो साता । दिलिपलाई ‘अपराधी’ करार गर्न प्रहरीले आफ्नो हद नै पार गर्यो । घरमा गएर दिलिपले लगाउने सर्टको खल्ती च्यातेर घटनास्थलमा फाल्ने, घटनास्थलमा गएर प्रमाण भेटिएको भन्दै मुचुल्का उठाएर उनलाई निर्मलाको हत्यारा करार गर्न खोजियो । अन्नतः डीएनए नमिलेको भन्दै उनी रिहा भए ।
पहिलेदेखि नै मानसिक स्वास्थ्य ठीक नभएका दिलिप हिरासतमा रहँदा प्रहरीले दिएको यातनाका कारण अहिले झन् गम्भीर रूपमा विक्षिप्त भएका छन् ।
घटनाको अनुसन्धानका नाममा एकपटक ‘गल्ती’ गरिसकेको प्रहरीले पुनः उही प्रकारको गल्ती दोहोर्याएको छ । भीमदत्तनगरकै विशाल चौधरीलाई हिरासतमा लिएर प्रहरीले पुनः दिलिप विष्टलाईजस्तै अपराध सकार्न यातना दिएको घटना बाहिरिएको छ ।
पछिल्लो समय सरकारका मन्त्रीदेखि प्रहरीका अधिकारी समेतले निर्मला प्रकरणका दोषी पत्ता लागिसकेको बताइरहँदा विशाललाई यातना दिएर अपराध स्वीकार्न लगाएको घटना बाहिरिएको छ ।
मंसिर १९ गते पक्राउ परेका विशाल डीएनए नमिलेपछि छुटेका छन् । प्रहरीले विशाललाई परिवारको जिम्मा त लगायो, तर हिरासतमा रहँदा पाएको यातनाले उनको मानसिक अवस्था नै असमान्य बन्न पुगेको छ । परिवारले विशाललाई गैरकानूनी रूपमा थुनामा राखेर यातना दिइएको भन्दै राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगमा उजुरी समेत दिएको छ ।
प्रहरीले निर्मला पन्तको बलात्कार र हत्यामा संलग्न रहेको भन्दै भीमदत्तनगरकै प्रदीप रावललाई पनि पक्राउ गरेर हिरासतमा राखेको छ । मंसिर १८ गते प्रदीपमाथि फरक–फरक मुद्दामा म्याद थपेर ‘अनुसन्धान’ भइरहेको प्रहरी दाबी छ । तर, प्रदीपको परिवारले भने उनलाई फसाउन खोजिएको आरोप लगाउँदै आएको छ ।
प्रहरीका अधिकारीले नै केही सञ्चारकर्मीलाई उनीसँग लिइएको बयान देखाएर निर्मला हत्याका ‘वास्तविक अभियुक्त’ पक्राउ परिसकेको भन्नेसम्मका प्रचार पनि गर्न लगाए । तर, प्रहरीको केन्द्रीय विधिविज्ञान प्रयोगशालाको रिपोर्टले प्रदीपको डीएनए निर्मलाको भेजिनाबाट संकलन गरिएको भनिएको ‘स्वाब’सँग नमिलेपछि प्रहरी नेतृत्व पुनः दबाबमा परेको छ ।
मंसिर १८ गते काठमाडौंबाट नियन्त्रणमा लिइएका प्रदीपको बयान लिन प्रहरी महानिरीक्षक खनाल आफैं केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी)को कार्यालय पुगेका थिए । साबिती बयानका आधारमा प्रदीप निर्मलाको बलात्कारमा संलग्न रहेको भन्ने जसरी प्रचार पनि गरियो । तर अन्ततः उनको पनि डीएनए नमिलेपछि प्रहरीको असफलता छताछुल्ल भएको छ ।
अनुसन्धानको उपलब्धि : हात लाग्यो शून्य !
निर्मलाको बलात्कारपछि हत्या भएको ५ महिना पूरा भइसकेको छ । यस अवधिमा प्रहरीले ‘नक्कली अभियुक्त’ खडा गर्नेदेखि कञ्चनपुर प्रहरीका तत्कालीन प्रमुख एसपी दिल्लीराज विष्ट र इन्सपेक्टर जगदीश भट्टलाई बर्खास्त गर्नेसम्मका ‘काम’ भएका छन् । तर वास्तविक अभियुक्तबारे प्रहरीले सामान्य ‘संकेत’ समेत प्राप्त गर्न सकेको छैन ।
घटनाको प्रारम्भिक अनुसन्धाकै क्रममा प्रमाणहरू नस्ट गरिएकाले निर्मला प्रकरणको अनुसन्धान झन पेचिलो बन्दै गइरहेको छ । प्रहरीले निर्मलाको योनीबाट संकलन गरिएको भनिएको ‘स्वाब’लाई प्रमुख प्रमाणका रूपमा ‘सुरक्षित राखेको’ भनेपनि उक्त ‘स्वाब’माथि समेत पूर्ण रूपमा भर पर्न सकिने अवस्था छैन । कारागार व्यवस्थापन विभागका महानिर्देशक हरिप्रसाद मैनाली नेतृत्वको अनुसन्धानन टोलीले पनि निर्मलाको योनीबाट संकलन गरिएको स्वाब ‘भरपर्दो’ नभएको संकेत गरेको छ ।
यस्तो अवस्थामा घटनाको अनुसन्धान ‘भनेजस्तो सजिलो’ त छैन । तर अनुसन्धानका नाममा ‘निर्दोष’ व्यक्तिलाई यातना दिएर अपराध सकार्न लगाउने र त्यसको प्रचार गरेर अभियुक्त पक्राउ गरिसकेको भनेर प्रचार गर्न लगाउनेजस्ता प्रहरीका गतिविधिले घटनाको अनुसन्धान अहिले नै निष्कर्षमा पुग्ने देखिँदैन । पीडित परिवार र सर्वसाधारणले प्रहरीका यस्ता गतिविधिलाई अभियुक्त जोगाउने ‘हरकत’का रूपमा बुझेका छन् ।
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...