बुटवल, ५ फागुन– प्रदेश नम्बर ५ को उपसभामुख चयन गर्न भोलि आइतबार निर्वाचन हुँदै छ । उपसभामुखका लागि दुई जनाको उम्मेदवारी परेको छ । शनिबार संसद सचिवालयमा वाम गठबन्धनको तर्फबाट एमालेकी सांसद कृस्णी थारू र कांग्रेसकी रीना नेपाल विश्वकर्माले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । 

सभामुखमा उम्मेदवारी नदिएको कांग्रेसले उपसभामुखमा अन्तिम समयमा आएर विश्वकर्मालाई अगाडि सारेको हो । संविधानको धारा (१८२) को उपधारा (१) बमोजिम उपसभामुखका लागि थारू र विश्वकर्माले संसद सचिवालयका सचिव मान बहादुर विक समक्ष उम्मेदवारी पेश गरेका थिए । 

थारू बर्दियाबाट एमाले समानुपातिक सांसद हुन भने । विश्वकर्मा कपिलवस्तुबाट कांग्रेसकी समानुपातिक सांसद हुन् । एमाले र माओवादी गठबन्धनकी उम्मेदवार थारूको प्रस्तावक एमाले मुख्य सचेतक भूमिश्वर ढकाल छन् भने माओवादी मुख्य सचेतक दधिराम न्यौपाने समर्थक छन् । 

कांग्रेस उम्मेदवार विश्वकर्माको प्रस्तावक सुरेन्द्र हमाल छन् भने समर्थक रमा अर्याल छिन् । उपसभामुख चयनका लागि आइतवार दिउँसो १ बजे मत विभाजन गरी सभामुख चयन हुनेछ । उपसभामुखमा थारू निर्वाचित हुने निश्चित जस्तै छ । ८७ सांसद रहेको संसदमा वाम गठबन्धनसँग ६१ सांसद छन् भने कांग्रेससँग १९ सांसद् छन । 

उम्मेदवारी दर्तापछि वाम गठवन्धनकी उम्मेदवार थारुले सञ्चारकर्मीहरूसँग कुरा गर्दै आफूले सबै राजनीतिक दललाई मिलाएर अगाडि बढने बताइन् । 

किन दियो अन्तिम समयमा आएर कांग्रेसले उपसभामुखमा उम्मेदवारी ?

समानुपातिक प्रदेशसभा सदस्य बिकले संविधानले उपसामुख र सभामुख फरक दल र फरक लिङ्गको हुनुपर्ने ब्यवस्था गरेको र एमाले माओवादी एक भएपछि उपसभामुख कांग्रेसले पाउनुपर्ने दाबी गरिन् । संविधानको १८२ मा संसदको सभामुख र उपसभामुख फरक दल र फरक लिङगको  हुनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ ।

कांग्रेस नेता युवराज गिरीले लोकतान्त्रिक प्रक्रियामा अवलम्बन गरेर आफूहरूले उम्मेदवारी दिएको बताए । उनले भने, ‘हालै सम्पन निर्वाचनमा एमाले माओवादी मिलेर चुनाव लडे । अब छिट्टै दुई पार्टीबीच एकीकरण हुँदैछ । एउटै पार्टीको सभामुख र उपसभामुख हुन पाउने संवैधानिक व्यवस्था छैन । त्यसैले प्रतिपक्ष दलको उपसभामुख हुनुपर्ने व्यवस्थाअनुसार कांग्रेसले उम्मेदवारी दिएको हो । संसदीय दलको नेता चयन नगरी उपसभामुखमा उम्मेदवारी दर्ता गराएको हो ।’
 
को हुन थारू ?

बर्दिया राजापुर–४ संर्घषनगरकी कृस्नी थारू २०३२ सालमा जन्मिएकी हुन् । कमैया तथा कम्लहरी महिलाको मुक्ति एंव अधिकारका लागि करिब दुई दशकदेखि अगुवाइ गर्दै आएकी बर्दिया राजापुर नगरपालीकाकी कृष्णी बाल्यकालदेखि नै जमिन्दारको घरमा कम्लहरीको रुपमा काम गरेकी थिइन् । उनले विवाहपछि पनि जमिन्दारको घरमा परिवारसहित कमैयाको रुपमा काम गरिन् । 

२०५७ साउन २ गते सरकारले कमैया कम्लहरी मुक्त भएको घोषणा गरेसँगै उनको परिवार पनि मुक्त भएको हो । सरकारले कमैयामुक्त गर्दा मुक्तकमैयालाई पहिचान नदिएको भन्दै उनी विभेद् विरुद्ध लामो समयसम्म कमैया महिलाको पहिचानका लागि परिचयपत्र, समान ज्याला, स्वास्थ्य उपचार, बालबालिकाको निःशुल्क शिक्षा लगायतका माग राख्दै निरन्तर आन्दोलनको अगुवाइ गर्दै आएकी थिइन् । उनका श्रीमान कृष्ण थारु भारतमा मजदुर गर्दै आए पनि कृष्णी सांसद बनेपछि घरमै सानो पसल सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।