माघ १३, २०८०
रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...
साउन ४, २०७८
कैलालीको भजनी नगरपालिका–९ भुरुवाकी केसु राजी र खुशीराम राजी दम्पतीले गत माघमा नै ओत लाग्ने कच्ची घर भत्काइदिए ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका बहालवाला मन्त्री र सरकारी अधिकारी सहितको टोली बस्तीमै आएर सरकारले पक्की घर बनाइदिने र ठाउँ खाली गर्न पुरानो घर भत्काउन भनेपछि राजी दम्पतीले ओत लाग्ने घर भत्काएका थिए ।
खुशीराम राजीले लोकान्तरसँग भने, ‘विपन्न राजी बस्तीमा आएर पक्की घर बनाइदिने भनेपछि हामीमा खुशीको सीमा नै थिएन । ठाउँ खाली गर्न भनेपछि भएको घर भत्कायौं ।’
खुशीरामकी पत्नी केसु राजीले थपिन्, ‘एक जाडो गोठमै बसेर सह्यौं । गर्मी र बर्खा पनि सहँदै छौं । जसरी वस्तुभाउ झरीले भिज्छन्, त्यसरी हामी पनि बर्खामा रुझेकै हुन्छौं । छोराछोरीलाई जोगाउनै मुस्किल छ । खाद्यान्न जोगाउन पनि मुस्किल भएको छ तर असार बित्यो, हाम्रो घर बनेन ।’
आर्थिक वर्ष २०७७/२०७८ असारभित्रै घर निर्माण गरिसक्नुपर्ने समय सीमा तोकिएको छ तर घर निर्माणमा चरम ढिलासुस्ती भएपछि राजी समुदायलाई निकै सास्ती भएको छ ।
भुरुवाका अर्का स्थानीय लक्ष्मी राजीको परिवारलाई पनि बिचल्ली भएको छ । उनको परिवार पनि ६ महिनादेखि गोठमा बस्दै आएको छ ।
आक्रोशित हुँदै लक्ष्मीले भनिन्, ‘भन्ने बेलामा चाँडै बनाइदिन्छौ भने तर कहिले इँटा छैन, कहिले ढुंगा छैन, कहिले कोरोनाले गर्दा काम गर्न सकिरहेका छैनौ भन्छन् । के हो ? के हो ? माघदेखि राम्रोसँग बस्नै पाएका छैनौं ।’
घर निर्माणमा ढिलासुस्ती मात्रै होइन, योजना अनुसार निर्माणाधीन घरहरू नबनेपछि स्थानीय दुःखी भएका छन् ।
खुशीराम राजीका अनुसार घरको लम्बाइ र चौडाइ, झ्याल–ढोकाका आकारहरू घटाइएको छ । हरेक निर्माण सामग्रीमा केही न केही अपुग रहेको उनको गुनासो छ ।
खुशीरामले भने, ‘पहिलेको इस्टिमेटमा घरको लम्बाइ २३.३ फिट र चौडाइ १७ फिट थियो तर हाल १/१ फिट घटाइएको छ । ढोकाको चौडाइ ३ फिट र उचाइ ७ फिट हुनुपर्नेमा चौडाइ साढे २ फिट, उचाइ साढे ६ फिट गरिएको छ । कुनै पनि काम इस्टिमेट अनुसार गरिएको छैन, केवल नामको मात्रै घर बनाइँदैछ ।’
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले आर्थिक वर्ष २०७७/२०७८ मा मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विकास कार्यक्रम अन्तर्गत भजनी नगरपालिकास्थित लोपोन्मुख राजी जातिको बस्ती मात्रै होइन, प्रदेशका अन्य जिल्लास्थित विपन्न समुदायको बस्ती निर्माणको कार्यक्रम अगाडि बढाएको छ । निर्माणमा भएको ढिलासुस्तीले स्थानीयलाई झन् पीडा भएको छ ।
अरु स्थानमा पनि उस्तै
प्रदेश सरकारले २५ वटा राजी जातिको घरसहित ६५ घर निर्माणको योजना भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयमार्फत कार्यान्वयन गरिरहेको छ । ५ करोड रुपैयाँको लागतमा कार्यक्रम अगाडि बढाइएको मन्त्रालयका अधिकृत देवेन्द्र शाहले जानकारी दिए ।
कार्यक्रम अन्तर्गत भजनीसहित कञ्चनपुरको बेदकोट नगरपालिका–५ धरमपुरमा मुक्त हलिया र मुक्तकमैयाका २५ घर, डोटीको दिपायलसिलगढी नगरपालिका–४ पिपल्ला गैरास्थित वादी समुदायका ७ घर र अछामको मेल्लेख गाउँपालिकास्थित पहिरोबाट विस्थापित भएका ८ परिवारको लागि घर बनाउने योजना बनेको हो ।
पहिरोबाट विस्थापितहरूको घर मेल्लेख गाउँपालिकाले सशर्त अनुदान अन्तर्गत निर्माण थालेको बताइएको छ भने बाँकी स्थानमा भने मन्त्रालयले नै टेन्डरमार्फत निर्माणको कार्य गरेको मन्त्रालयका अधिकृत शाहको भनाइ छ तर आर्थिक वर्ष सकिए पनि हालसम्म निर्माणको कार्यले पूर्णता पाउन सकेको छैन ।
दिपायलसिलगढी नगरपालिकाकी प्रमुख (मेयर) मञ्जु मलासीले घर निर्माणको टेन्डर मन्त्रालयबाटै भएको तर हालसम्म काम अगाडि नबढेको बताइन् । हालसम्म जग खन्ने काम मात्रै भएको बताउँदै मेयर मलासीले आर्थिक वर्ष २०७८/२०७९ काम हुने बताइन् ।
कञ्चनपुरको बेदकोट नगरपालिका–५ धरमपुरमा मुक्त हलिया पदम टमटाले आफूहरूको बस्तीमा पनि घर निर्माणको कार्य अधुरै रहेको बताए । घरको प्लास्टर र छानो हाल्ने काम बाँकी रहेको उनले जानकारी दिए ।
विपन्नको घर निर्माणलाई पुल–पुलेसो जस्तो विकासे योजनाजस्तै ढिलासुस्ती गरेर निर्माण गरिँदा स्थानीयको बिचल्ली भएको गुनासो छ ।
कार्यस्थलमा अधुरो बस्ती, कागजमा प्रदेश सरकारको मुख्य उपलब्धि !
अचम्मको कुरा त के छ भने हालसम्म अधुरै रहेका ती बस्तीका घरहरू हस्तान्तरण भइसकेको भन्दै प्रदेश सरकारले आफ्नो नीति तथा कार्यक्रममा उल्लेख गरेको छ ।
प्रदेश प्रमुख गंगाप्रसाद यादवले गत जेठ २७ गते नै प्रदेश सभामा प्रदेश सरकारको आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/२०७९ को नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनिक विवरणमा आर्थिक वर्ष २०७७/२०७८ को प्रमुख उपलब्धिहरू भन्दै उल्लेख गरेका थिए । तर उपलब्धि मानिएका ती योजनाहरू हालसम्म अधुरै रहेका पाइएको छ ।
मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विकास कार्यक्रम अन्तर्गत ६५ घर मात्रै होइन, संघीय सरकारको जनता आवास कार्यक्रम अन्तर्गत निर्माण भइरहेका ५३० घर पनि निर्माण गरी हस्तान्तरण गरिएको भनेर नीति तथा कार्यक्रममा उपलब्धि भनेर उल्लेख गरिएको छ ।
रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...
मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...
बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
श्रीमान्–श्रीमती नैं शाखा अधिकृत, त्यो पनि एकसाथ । यस्तो सुखद संयोग सरकारी सेवामा प्रवेश गर्न चाहनेमध्ये कमैलाई मात्र जुर्ने गर्छ । तर, गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्बर–६ का सुरेन्द्र पाण्डे र रमित...
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...