मंसिर १०, २०८०
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
काठमाडौं – सरकारले आगामी साउन १ गतेदेखि लागू हुने गरी सरकारी कर्मचारीको तलव वृद्धि गरेको छ ।
गत बुधवार आगामी आर्थिक वर्षको बजेट सार्वजनिक गर्दै सरकारले राजपत्रांकित श्रेणीको १८ प्रतिशत र राजपत्रअनकिंत कर्मचारीको तलब २० प्रतिशतले वृद्धि गरेको हो ।
कर्मचारीको तलब वृद्धिसँगै विभिन्न कोणबाट टिकाटिप्पणी भइरहेका छन् । कर्मचारीको तलब वृद्धिलाई कसैले राज्यमाथिको आर्थिक भारका रुपमा अथ्र्याएका छन् भने कसैले बढेको तलबले समेत कर्मचारीलाई नपुग्ने टिप्पणी गरिरहेका छन् ।
कर्मचारीको तलब वृद्धिको विषयलाई प्रशासनविद्ले कुन रुपमा लिएका छन् ? राज्यमाथि आर्थिक भार पर्ला वा अझै तलब बढाउनुपर्थ्यो ? यिनै विषयमा लोकान्तरले प्रशासनविद् विमल कोइराला र भीमदेव भट्टको प्रतिक्रिया लिएको छ । प्रस्तुत छ प्रतिक्रियामा भावांश :-
विमल कोइराला
प्रशासनविद् एवं पूर्व मुख्यसचिव
३ वर्षदेखि तलब बढेको थिएन । तलब बढ्ने कुरा ठीकै हो । बढी मात्रामा बढेको भएपनि झन् राम्रो हुन्थ्यो तर कर्मचारीको तलब बढेपनि मलाई चिन्ता चाहिँ के कुरामा लागेको छ भने त्यो पैसा जुटाउनलाई सुधारका कार्यक्रम ल्याउन सकेको भए हुन्थ्यो ।
सुधारका कार्यक्रम नआएकाले वित्त व्यवस्थापनमा चाहिँ अप्ठ्यारो पर्छ कि भन्ने हो । सुधारका कार्यक्रम भन्नाले जस्तैः कर्मचारीको संख्या कटौती, मन्त्रालय कटौती, सरकारले अब मोटर नकिन्ने भनेर निश्चित समयसम्म मोटरमा निकासा नगर्ने, विदेश भ्रमण रोक लाउने लगायतका हुनुपर्थ्यो । त्यसबाट जुन बचत हुन्थ्यो, त्यो बचतबाट कर्मचारीको तलबमा पर्ने व्ययभारलाई चाहिँ व्यवस्थापन गर्न सकिन्थ्यो । त्यस्तो नगर्दाखेरी सोझै वित्त व्यवस्थापनमा असर गर्ने भयो । एउटा त्यो चिन्ताको विषय भो । तलब त जति बढाएपनि दक्षिण एसियामा हाम्रो कमै छ ।
भीमदेव भट्ट
प्रशासनविद्
राष्ट्र बैंकको मूल्यनीति र ३ वर्षको बजार मूल्यलाई समेत ध्यानमा राखेर तलब बढाउने भन्ने कुरा निजामती सेवा ऐनमा छ । त्यसमा धेरै असन्तोष गर्नुपर्ने कुरा थिएन । बढाउन त जति बढाए नि हुन्थ्यो ।
कतिपयले कर्मचारीको तलब यसको दोब्बर गराउनुपर्थ्यो भनेर पनि भन्दै छन् । त्यस्तो त भन्न मिलेन । कर्मचारी काम गर्नलाई चाहिन्छ नै । संस्थाहरू, संगठनहरू विस्तार गरेपछि कर्मचारी त्यहीँ अनुसार चाहिन्छ । पोहोर साल नै गर्नुपर्ने कुरा अहिले गरिएको छ, यसलाई सम्मान गर्नुपर्छ ।
तलब बढेर भ्रष्टाचार रोक्ने होइन । यसमा माथिल्लो तहबाट नै आर्थिक अनुशासन पालना गर्नुपर्ने हुन्छ । यसका लागि मान्छेलाई जवाफदेही गर्ने र अनि भ्रष्टाचारमा संलग्न भएका कर्मचारीलाई अलि छिटोछरितो कारवाही गर्नुपर्ने प्रक्रिया अवलम्बन गर्नुपर्छ ।
भ्रष्टाचारमा संलग्न एउटा मान्छेहरूको समूह नै छ । त्यो समूह भ्रष्टाचारमा उद्यत भएको देखिन्छ । केही कर्मचारी छन् । कार्यालयमा जाने त्यहाँबाट कमाउधन्दा गर्ने, विकृत छन् । त्यसकारण भ्रष्टाचारको निर्मूल गर्नका लागि भिन्नै कदम चाल्नुपर्छ । कर्मचारीको तलबले महंगी बढ्छ, यसो त्यसो भन्छन् । हिजो तलब नबढ्दा पनि बजार भाउ त बढेकै थियो नि ! बजार भाउ अरु विभिन्न कारणले पनि बढ्ने हुन्छ । त्यसकारण अहिलेको कदम समसायिक छ, यसलाई सम्मान नै गर्नुपर्छ । आलोचना गर्ने ठाउँ छैन ।
बढ्न त तलब जति दिएपनि राम्रै हुन्थ्यो त्यो आफ्नो ठाउँमा छ तर सरकारले पनि त धान्नुपर्यो । अन्य कर्मचारी विदेश भ्रमणका कुरा छन्, त्यसमा कमी गर्नुपर्छ । अनावश्यक विदेश भ्रमण रोक्नुपर्छ । राजस्वमा भर पर्ने गरेर विदेश जानु राम्रो होइन तर विदेश जानुको केही सकारात्मक पक्ष पनि छन् । धेरै कुरा सिकेर आइन्छ । त्यसमा एउटै व्यक्तिलाई दोहोर्याएर तेहेर्याएर विदेश जाने कुरालाई व्यवस्थित गरेर अघि बढ्नुपर्छ ।
स्वदेशमै बसरे पनि मान्छेले नयाँ कुरा सिक्ने अवसर पाउँदैनन् । अनावश्यक किसिमले जाने र राज्यलाई थप भार पर्ने हिसाबले जानु हुँदैन । एउटै मान्छेले धेरैचोटी जाने र अरुले मौका नै नपाउनेजस्ता कुरा नियन्त्रण गर्नुपर्ने हुन्छ ।
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
फागुन २१ मा नाटकीय ढंगले सत्ता समीकरण बदलिएको दुई महिना पनि नबित्दै नयाँ समीकरणका लागि कसरत भइरहेको संकेत देखिएको छ । नेपाली राजनीति तथा सत्ताका खेलाडीसँग निकट विश्वसनीय स्रोतले भित्रभित्रै अर्को नयाँ स...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...