माघ २७, २०८०
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
फागुन ९, २०७५
काठमाडौं – काठमाडौं उपत्यकामा धूलोको समस्या नयाँ होइन । वर्षौंदेखि राजधानीबासी धूलो र धूवाँबाट पीडित छन् । नेता तथा मन्त्रीहरूले धूलोधूवाँ नियन्त्रणको भाषण पटक–पटक दोहोर्याउने गरेका छन्, तर समस्या ज्यूँका त्यूँ छ ।
प्रमुख सत्तारुढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले राजधानीमा धूलोको समस्या कम हुँदै गएको जिकिर संसद्मा गरेका थिए । वन तथा वातावरण मन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेतले धूलोधूवाँको समस्या हल गर्न भन्दै मन्त्रालयमा धूलो नियन्त्रण इकाइ नै गठन गरेको दाबी समेत गरे ।
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री रघुवीर महासेठले राजधानीका सडकहरू धूलोरहित हुने भाषण गरे । काठमाडौं महानगरको धूलोरहित काठमाडौं उपत्यका अभियानको उद्घाटन उद्घाटनका क्रममा गत मंसिर २२ गते उनले भनेका थिए, ‘अब राजधानी छिर्ने सवारी साधनलाई सफा गरेर मात्र छिर्न दिन्छौं, सडकमा धूलोको समस्या रहने छैन ।’
भाषण धेरै नै भइसक्यो, तर समस्या घट्नुको साटो बढ्दो छ ।
कहाँबाट आउँछ धूलो ?
पछिल्लो केही वर्षयता राजधानीमा धूलोको समस्या बढ्नुको मुख्य कारण हो, सडक विस्तार । त्यसका अलावा खानेपानीको पाइप तथा दूरसञ्चारका फाइबर लाइनहरू गाड्न सडक खन्ने र समयमा त्यसलाई मर्मत नगरी यत्तिकै छाड्ने गरेका कारण पनि धूलोको समस्या आकाशियो ।
समस्याको कारण यसमा मात्र सीमित छैन । त्यसो त पछिल्लो समय विस्तार गरेर चिल्लो बनाइएको कलंकी–कोटेश्वर खण्डमा पनि धूलोले सकस निम्त्याइरहेको छ । चिनियाँ सहयोगमा चिल्लो बनाइएको सडकमा पनि धूलो कहाँबाट आयो त ? यसको जवाफ यस खण्डमा पर्ने विभिन्न चोकहरूमा केहीबेर उभियो भने आफैं पाइन्छ ।
मंगलवार दिउँसो साढे १ बजेतिर सानेपा र बल्खु चोकमा पुग्दा धूलोले अगाडिका सवारी साधनहरू समेत देख्न मुस्किल पर्ने अवस्था थियो । अघिल्ला दिनहरूको झरी बिस्तारै थामिएपछि मुख्य सडक त सुकेको थियो, तर त्यस बाहिरका कच्ची सडकहरू हिलाम्मे थिए ।
यत्तिकैमा कांग्रेस पार्टी कार्यालयतिरबाट एउटा ट्रक रिंगरोडमा उक्लियो । चक्काभरि हिलैहिलो बोकेर ल्याएको ट्रकले रिंगरोडमा करीब १ सय मिटर परसम्म हिलोको लेदो छाडेर अघि बढ्यो ।
घाम चर्किएका बेला त्यो हिलो धूलोमा परिणत हुन के बेर लाग्थ्यो र, एकैछिनमा अरू धूलोसँग मिसिएर वायु मण्डलमा उड्न थाल्यो ।
यो त एउटा उदाहरण मात्र हो, यस्तो समस्या ठाउँठाउँमा छ । मुख्य सडक पिच गरिए पनि शाखा सडक र गल्लीहरू हिलाम्मे हुँदा त्यो हिलो सडकसम्म आएर धूलोको रूप लिइरहेको छ ।
अझ पानी पर्दा भल बगेर सडकभरि हुन्छ । ढलको राम्रो व्यवस्था हुँदा भलमा बगेको हिलो पानी रोकिनेबित्तिकै धूलो बनेर वायु मण्डलमा उड्न थाल्छ । यस्तै समस्याका कारण राजधानीमा धूलोको समस्या घट्नुको साटो बढिरहेको छ ।
ब्रूमर बालुवामा पानी !
त्यसो त धूलो नियन्त्रण गर्न भन्दै काठमाडौं तथा ललितपुर महानगरपालिकाले ब्रूमर समेत प्रयोग गर्दै आएका छन् । धूलो आउने स्रोतमा नियन्त्रण नगर्ने तर सडकको धूलो मात्र टिप्ने काम बालुवामा पानी खन्याए सहर भइरहेको छ । बिहान ब्रूमर लगाएको सडकमा बेलुका धूलो उत्तिकै भइसकेको हुन्छ ।
काम देखाउनका लागि सडकमा ब्रूमर लगाउने महानगरहरूले शाखा सडकको मर्मत् र ढलको राम्रो व्यवस्थापन गर्न ध्यान दिएका छैनन् । यही पारा हो भने ब्रूमरका नाममा खर्च बढिरहने छ र धूलोको समस्या घट्ने छाँटकाँट देखिँदैन ।
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...
श्रीमान्–श्रीमती नैं शाखा अधिकृत, त्यो पनि एकसाथ । यस्तो सुखद संयोग सरकारी सेवामा प्रवेश गर्न चाहनेमध्ये कमैलाई मात्र जुर्ने गर्छ । तर, गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्बर–६ का सुरेन्द्र पाण्डे र रमित...
मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...
आत्मिक शुद्धताका पक्षपाती दार्शनिक सुकरात चौबाटोमा उभिएर एथेन्सबासीलाई आह्वान गरिरन्थे– ‘तपाईं नीति, सत्य र आत्माको शुद्धताका लागि किन ध्यान दिनुहुन्न ?’ उनका अर्थमा त्यो जीवन बाँच्न योग्य हुँदैन...