मंसिर ८, २०८०
‘मंसिर ७ पछि के हुन्छ ?’ दशैंतिहारमा गाउँबाट शहर फर्केकादेखि विदेश बस्ने चिनजानका साथीसम्मले प्रश्न गरेपछि मात्र मलाई दुर्गा प्रसाईंले काठमाडौंमा प्रदर्शन गर्न लागेको थाहा पाएको थिएँ । प्रश्...
जेठ २६, २०७९
अमेरिकी संस्थापन पक्षको भित्री कुराको जानकारी राख्ने भनी विश्वास गरिएको पत्रिका द न्युयोर्क टाइम्समा बुधवार छापिएको एक खबरले अमेरिकी गुप्तचर निकाय कति निकम्मा छ भन्ने पुष्टि गरेको छ ।
जुलियन ई बार्न्सले लेखेको ‘यूएस ल्याक्स ए क्लीयर पिक्चर अफ युक्रेन्स वार स्ट्राटेजी, अफिसियल्स से’ शीर्षकको समाचारमा अमेरिकी गुप्तचर निकायहरूसँग युक्रेनमा भइरहेको सैन्य कारवाहीको बारेमा पर्याप्त सूचना नरहेको बरू रुसी सेनाका कारवाही तथा सफलता र असफलताको जानकारी रहेको बहालवाला तथा पूर्व अधिकारीहरूले बताएको भनी उल्लेख छ ।
त्यसमा थप लेखिएको छ, ‘अमेरिकी सरकारलाई सूचनाको अभाव भएकाले युक्रेनलाई अर्बौं डलर बराबरको सैन्य सहायता उपलब्ध गराउनुपर्दा कस्तो लक्ष्य राखेर उक्त सहायता दिने भनी अप्ठ्यारो परेको छ ।’
भनाइको मतलब, युक्रेन सरकारले अमेरिकालाई आफ्नो सैन्य रणनीतिका विषयमा स्पष्ट नबताउने गरेको छ । अमेरिकालाई अर्बौं डलरको हतियार दिनका लागि अनुरोध गर्ने तर ती हतियारहरू कुन प्रयोजनमा कसरी प्रयोग भइरहेका छन् भन्ने सत्यतथ्य जानकारी नदिने काम युक्रेनले गरिरहेको छ ।
यस क्रममा अर्बौं डलरको चलखेल भइरहेको छ तर त्यसको वाञ्छित परिणाम आइरहेको छैन । अमेरिकाले गरेको सहयोगको सही परिणाम आउने हो भने अहिलेसम्म रुसी सेना युद्धमोर्चाबाट पलायन भइसक्नुपर्ने थियो ।
अमेरिकी गुप्तचर निकायको अक्षमतालाई पनि युक्रेन युद्धले थप उजागर गरेको छ । हुँदै नभएको आमविनाशकारी हतियार सद्दाम हुसेनसँग छ अनि सद्दामको सम्बन्ध अलकायदाका नेता ओसामा बिन लादेनसँग छ भन्ने गुप्तचर सूचनाका आधारमा अमेरिकाले इराक आक्रमण गरेको थियो ।
पछि ती दुवै सूचना पूरै झूटो साबित भएका थिए । त्यस्तो गुप्तचर निकायको योग्यतामा कसरी विश्वास गर्न सकिन्थ्यो र ?
युक्रेनका विषयमा गुप्तचरी विफल भएको भन्दै गत मे महिनामा अमेरिकी गुप्तचर निकायले बृहत् समीक्षा शुरू गरेको छ । रुसले आक्रमण गरेको खण्डमा युक्रेनी सेनाले कति समयसम्म प्रतिकार गर्न सक्छन् भन्ने विषयमा अमेरिकी गुप्तचरहरूले सही आकलन गर्न नसकेकाले कहाँनिर चुक भयो भनी समीक्षा गर्न खोजिएको हो ।
अफगानिस्तानमा पनि तालिबानको द्रुत गतिको विजय आकलन गर्न नसकेको विषयलाई समीक्षा गरिनेछ । यसका लागि अमेरिकी संसद् सिनेटको इन्टेलिजेन्स कमिटीले अफिस अफ द डाइरेक्टर अफ नेसनल इन्टेलिजेन्स, रक्षा मन्त्रालय र सीआईएलाई पत्र पठाएको छ ।
न्युयोर्क टाइम्सको यस समाचारबाट के अर्थ लगाउन सकिन्छ भने अमेरिकाले युक्रेनमा चलाएको प्रोक्सी युद्धमा बिस्तारै हार स्वीकार गर्न थालेको छ । अहिलेसम्म रुसको हारिरहेको झूटो तस्वीर प्रस्तुत गरेर पश्चिमी जनतालाई मूर्ख बनाइरहेको भए पनि अमेरिकाले वास्तविकतालाई बेमनले स्वीकार गर्न थालेको छ । त्यस हारलाई ढाकछोप गर्न अमेरिकाले गुप्तचर निकायको असफलताको भाष्य निर्माण गर्न खोजिरहेको देखिन्छ ।
अमेरिकाको युद्धपरस्त परराष्ट्रनीतिलाई मन नपराउने स्वतन्त्र विश्लेषकहरूको नजरमा अमेरिकाले रुसका बारेमा कहिले पनि स्पष्ट चित्र बनाउन सकेको छैन । रुसले युक्रेनमा चलाएको विशेष सैन्य कारवाहीको प्रकृतिलाई अमेरिकाले कहिले पनि बुझ्न कोशिश गरेन अनि युक्रेनको झूटो प्रचारबाजीलाई ब्रह्मवाक्य ठानेर स्वीकार गरिरह्यो । युक्रेनको भनाइलाई आफ्नो गुप्तचर निकायमार्फत स्वतन्त्र पुष्टि गर्ने जमर्को अमेरिकाले गर्दै गरेन ।
अमेरिकाका स्वतन्त्र सैन्य विश्लेषक ल्यारी जोनसनका अनुसार, अमेरिकी गुप्तचरहरूले युक्रेनमा कम्तीमा नौवटा प्रश्नको उत्तर खोज्न सक्नुपर्थ्यो ।
पहिलो, युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदीमीर जेलेन्स्की, उनको मन्त्रिपरिषद् तथा उनका सल्लाहकारहरूको योजना तथा उद्देश्यको सूचना अमेरिकाले किन संकलन नगरेको हो ?
युक्रेनको रक्षा मन्त्रालयले युद्धको कस्तो योजना बनाएको छ अनि त्यस योजनालाई कसरी कार्यान्वयन गरिरहेको छ ?
युक्रेनी सेनाको कमान्ड संरचना कस्तो किसिमको छ ?
युक्रेनका विशेष ठाउँमा कुन सैन्य इकाइहरू तैनाथ गरिएका छन् ?
ती इकाइहरूमा पर्याप्त जनशक्ति र हातहतियार छन् ?
रुसीहरूसँगको भिडन्तमा युक्रेनी सैन्य इकाइहरूले कस्तो क्षति बेहोरेका छन् ?
युक्रेनका सशस्त्र इकाइहरूले कस्तो प्रदर्शन गरेका छन् र कस्तो किसिमको क्षति बेहोरेका छन् ?
के युक्रेनको क्षेप्यास्त्र हतियारहरू साबुतै छन् र रुसी सैन्य इकाइमाथि प्रभावकारी आक्रमण गर्न सकिरहेका छन् ?
युक्रेनी वायुसेवा युक्रेनको हवाईक्षेत्रमा रुसको नियन्त्रणलाई चुनौती दिन सक्षम छ ?
यी प्रश्नहरूको सन्तोषजनक उत्तर नखोजी युक्रेनलाई हातहतियार उपलब्ध गराउनु बाइडन प्रशासनको घोर अक्षमता भएको जोनसनको निष्कर्ष छ । त्यस निष्कर्षलाई न्युयोर्क टाइम्सको रिपोर्टले पुष्टि पनि गरेको छ ।
त्यसमा रिपोर्टमा उल्लेख गरिएअनुसार, युक्रेनको सैन्य रणनीति तथा परिस्थितिको पूर्ण चित्र प्राप्त नगरिकन बाइडन प्रशासनले उसलाई रकेट आर्टिलरी सिस्टम जस्ता नयाँ हतियार उपलब्ध गराएको छ । युक्रेनको पूर्वी भागमा रहेको डोनबास क्षेत्रमा दुवै पक्षले भारी क्षति बेहोरिरहँदा युक्रेन पश्चिममा पाइने शक्तिशाली हतियारको प्रतीक्षा गरिरहेको छ ।
यसबाट के स्पष्ट हुन्छ भने युक्रेनमा भारी हतियार चलाउन सक्षम मानिस छन् कि छैनन् भन्ने थाहा नपाइकनै अमेरिकाले हतियार पठाउन लागेको छ । अनि ती भारी हातहतियार युद्धभूमिमा तैनाथ गर्न मिल्छ कि मिल्दैन भनेर पनि अमेरिकाले पर्याप्त अध्ययन गरेको छैन ।
यस्तो अध्ययन गुप्तचर निकायले गरेर सरकारलाई ब्रीफिङ गर्ने हो । तर ती निकायका अधिकारीहरू कि त अक्षम छन् कि सत्यतथ्य बताउन डराउँछन् ।
त्यसो त अमेरिकाले अहिलेसम्म लडेका सबै प्रमुख युद्धहरू हारेको इतिहास रहेकाले गुप्तचर निकाय मात्र नभई सम्पूर्ण प्रशासनिक संयन्त्र नै अक्षम रहेको पुष्टि हुन्छ । अफगानिस्तान र इराक जस्ता साना शक्तिहरूविरुद्धको युद्धमा पनि अमेरिका विजयी भएन भने रुस जस्तो सैन्य महाशक्तिलाई हराउन सकिन्छ भन्ने भ्रम अमेरिकाले फैलाउनु हास्यास्पद देखिन्छ ।
यसरी युक्रेनविरुद्ध रुसले चलाएको विशेष सैन्य कारवाहीका विषयमा अमेरिकाले बनाएको गलत भाष्य चकनाचुर भइसकेको छ । अमेरिकाको बेइज्जतीपूर्ण हारलाई कसरी छविमा दाग नलाग्ने गरी प्रस्तुत गर्ने भनी शाब्दिक अभ्यास भइरहेको न्युयोर्क टाइम्सको समाचारले संकेत दिन्छ । बाइडन प्रशासन गुप्तचर निकायमाथि दोष थोपरेर पानीमाथिको ओभानो बन्ने कोशिश गरिरहेको छ ।
स्वतन्त्र रूपमा पुष्टि गर्न नसकिए पनि यस युद्धमा युक्रेनका ५१ हजारभन्दा बढी सैनिक मारिइसकेको र ६० हजारभन्दा बढी सैनिक युद्धभूमि छोडेर भागिसकेको बताइन्छ । त्यसका साथै पश्चिमले उपलब्ध गराएको हातहतियार पनि धेरै प्रभावकारी नरहेको स्पष्ट हुन्छ ।
रुसले पनि धनजनको उल्लेख्य क्षति बेहोर्नुपरेको छ र उसका उच्च दर्जाका अधिकृतहरू पनि मारिएका छन् तर रुसले युक्रेनको २० प्रतिशत भूमि आफ्नो नियन्त्रणमा लिन सफल भइसकेको छ ।
युद्ध १०६ दिनमा आइपुग्दा डोनबास क्षेत्रको सेभेरोडोनेत्स्कलाई कब्जामा लिनका लागि रुसी र युक्रेनी सैनिकहरूबीच भीषण लडाइँ चलिरहेको छ । उक्त शहरको अधिकांश भाग रुसको नियन्त्रणमा पुगेको लुगान्स्कका गभर्नर सर्ही हाइदाइको भनाइ छ ।
रणनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण सेभेरोडोनेत्स्क र लिसिचान्स्क शहरमा रुसको पूर्ण नियन्त्रण कायम भएमा युक्रेनले लुगान्स्क क्षेत्र पूरै गुमाउनेछ । युक्रेनका लागि त्यो अपूरणीय क्षति हुनेछ । अमेरिकी गुप्तचर निकायले युक्रेनलाई पुग्ने उक्त क्षतिको आकलन गर्नै सकेन ।
त्यसो त यो युद्ध लम्ब्याइरहँदा अमेरिकाको हतियार उद्योगलाई फाइदा पुगिरहेको छ । अमेरिकी प्रशासन हतियार कम्पनीहरूको मुट्ठीमा रहेको सर्वविदितै छ । युक्रेनलाई हतियार पठाउने नाममा अमेरिकी सरकारले हतियार कम्पनीहरूसँग भारी मात्रामा हतियार किनिरहेको छ ।
त्यसैले हतियार उद्योगको स्वार्थ पूरा भइसकेकाले गुप्तचर निकायको असफलताको बहाना देखाएर अमेरिका यस युद्धबाट निस्कन खोजेको हुन सक्छ । त्यसका साथै अमेरिकी धनाढ्यहरूको सम्पत्ति शुद्धीकरणका लागि पनि युक्रेन युद्ध राम्रो बहाना बनेको छ र त्यो काम पनि पूरा भइसकेको हुन सक्छ ।
त्यसैले संस्थापन पक्षसँग निकट रहेको न्युयोर्क टाइम्समा गुप्तचर निकायको असफलताको खबर छपाएर बाइडन प्रशासनले अमेरिकाको अर्को हारलाई पाच्य रूपमा प्रस्तुत गर्न खोजेको निष्कर्ष निकाल्न सकिन्छ । रुसले युद्ध हारिरहेको छ भन्दै झूटो प्रचारबाजी गर्ने पश्चिमका मूलधारे सञ्चारमाध्यमहरूले अहिले आएर वास्तविकता बताउन थालेको पनि यसबाट स्पष्ट हुन्छ ।
‘मंसिर ७ पछि के हुन्छ ?’ दशैंतिहारमा गाउँबाट शहर फर्केकादेखि विदेश बस्ने चिनजानका साथीसम्मले प्रश्न गरेपछि मात्र मलाई दुर्गा प्रसाईंले काठमाडौंमा प्रदर्शन गर्न लागेको थाहा पाएको थिएँ । प्रश्...
असल सामाजिक मूल्य मान्यता, सुसंस्कृत भाषा, सांस्कृतिक आचरणले मात्र सभ्य समाज निर्माण गर्न सक्छ । तर, पछिल्लो समय कथित लोकप्रियताका नाममा बग्रेल्ती देखिएका अभियन्ताबाट हुँदै आएका क्रियाकलापले हाम्रो सामाजिक मूल्य मा...
मंगलवार सिंहदरबारमा बसेको प्रमुख दलका शीर्ष नेताको बैठकको एजेण्डालाई लिएर अहिले चौतर्फी बहस भइरहेको छ । ‘१२ बुँदे सम्झौता पक्षीय’ नेताहरूको निर्णय र निष्कर्ष थियो, ‘गणतन्त्रमाथि भएको प्रहारवि...
यसअघि पनि थुप्रैपटक दशैंतिहार र छठपछि केही न केही राजनीतिक उथलपुथल भएको इतिहास छ । यसै मेसोमा यसपटक पनि चाडबाडपछि अहिलेको सत्ता समीकरण फेरिनेसम्मको चर्चा भएको थियो । तर, चाडबाड अगाडि आकलन गरिएजस्तो परिस्...
‘राष्ट्र, राष्ट्रियता, धर्म, संस्कृति र नागरिक बचाऊ’ अभियानका नाममा भोलि (मंसिर ७ गते) मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंले गर्न लागेको कार्यक्रमलाई लिएर राजावादी दल राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)मा प्...
विश्वका दुई शक्तिशाली मुलुक अमेरिका र चीनका राष्ट्र प्रमुखहरूबीच भएको महत्त्वपूर्ण भेटवार्ताले विश्व तरंगित बनेको छ । एकले अर्काको अस्तित्व सहर्ष स्वीकार गर्न तयार नहुने अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र चिनियाँ राष्...
जलवायु परिर्वतनसम्बन्धी सम्मेलन सन् १९९५ मा जर्मनीको बर्लिनबाट शुरू भई २८ औं कोप सम्मेलन दुबईमा भइरहेको छ । शुरू–शुरूका सम्मेलनमा मानव जीवन र प्रकृतिका बीच सन्तुलन कायम गरी दिगो विकास गर्न जोड दिएको पाइन्...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
कमेडी क्लब चलाउने मुन्द्रे उपनाम गरेका एकजना मान्छे छन्। एकै श्वासमा चारवटा प्रश्न सोध्न सक्ने क्षमता भएका जानेमाने पत्रकार ऋषि धमलाको कार्यक्रममा पुगेर तिनले भन्न भ्याए, 'यो टिकटकका कारण मान्छेहरू अल्छी भए, कुन...