चैत ६, २०८०
बुटवल विकासका दृष्टिले काठमाडौंपछिका प्रमुख शहरमध्ये एक मानिन्छ । बुटवल धेरै क्षेत्रमा देशलाई नेतृत्वदायी भूमिका खेल्ने शहर पनि हो । २०७९ मा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनपछि बुटवल उपमहानगरपालिकामा दोस्रो कार्यकाल...
मंसिर १, २०७९
नेकपा एमालेका उपाध्यक्ष विष्णुप्रसाद पौडेल रूपन्देही– २ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्य पदको उम्मेदवार छन् ।
रूपन्देहीको विकासमा उल्लेख्य काम गरेका पौडेल राष्ट्रिय राजनीतिमा पनि समन्वयकारी र सर्वमान्य नेताको रूपमा चिनिन्छन् ।
रूपन्देहीबाट लगातार चुनाव जित्दै आएका पौडेल मंसिर- ४ मा हुने निर्वाचनमा नेकपा एमालेले सहज बहुमत प्राप्त गर्ने दाबी गर्छन् ।
आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा पनि फराकिलो मतान्तरले विजयी हुने उनको दाबी छ ।
उनै पौडेलसँग लोकान्तरका लागि विमल गौतम, सुशील पन्त र प्रकाश आचार्यले कुराकानी गरेका छन् । प्रस्तुत छ, कुराकानीको सम्पादित अंश :
देशभरको चुनावी माहोल कस्तो पाइरहनुभएको छ ?
यसपटकको निर्वाचनमा नेकपा एमालेको पक्षमा असाधारण लहरको स्थिति छ । एमालेको पक्षमा जनसागर उर्लिएको छ । एमाले एक्लैले सुविधाजनक बहुमत पाउने कुरा निश्चित छ ।
यसपटकको चुनावका अनुकूलता र प्रतिकूलता के–के छन् ?
जनताको साथ र समर्थन हामीलाई छ । यो हाम्रो अनुकूलता हो । जनताको समर्थनमा चुनाव लड्ने पार्टी हौ हामी । प्रतिकूलता भनेको चाहिँ गठबन्धनले शक्ति र स्रोतको दुरूपयोग गर्ने सम्भावना छ । त्यसलाई रोक्नुपर्ने चुनौती छ ।
अहिलेका सचेत जनताले चुनावमा राज्य शक्तिको दुरूपयोग हुन दिन्छन् ? शक्तिको दुरूपयोग गरेर चुनाव जित्ने अवस्था अहिले पनि छ ?
जनताले त नहोस् भन्ने चाहन्छन् । तर, दुरूपयोग गर्नेहरूले त जनताको अपेक्षा दुरूपयोग गर्न सक्छन नि त ।
वैकल्पिक राजनीतिक शक्ति र स्वतन्त्रहरूले देशव्यापी नै चुनौती खडा गर्न खोजेको चर्चा सुनिन्छ । तपाईंले कस्तो अवस्था देख्नुभएको छ ?
पहिलो कुरा, राजनीतिमा इतिहासमा गरेको योगदानको धेरै ठूलो अर्थ हुन्छ । हाम्रो जस्तो पार्टी देशमा राम्रो इतिहास भएको र धेरै ठूलो परिवर्तनको नेतृत्व गरेको पार्टी हो । अब यस्तो अवस्थामा जन्मेका जोसँग संगठन छैन, विचार छैन, दृष्टिकोण छैन, कहाँबाट यात्रा शुरू गरेर कहाँ पुग्ने ठेगान छैन । त्यस्ता प्रवृत्तिहरू उठ्न सक्दैनन् ।
दोस्रो कुरा, यो बहुदलीय व्यवस्था र यसमा उनीहरूले पनि चुनाव लड्न पाउने संवैधानिक व्यवस्था गरेका छौं । व्यक्तिले चुनाव लडे पनि, जिते पनि व्यक्तिको निम्ति राष्ट्रको नीति बदलिन सक्दैन । व्यक्तिले राज्यसत्ताको नेतृत्व गर्न सक्दैन । अन्ततः मुलुकको नेतृत्व गर्ने दलहरूले नै हो । दलमध्ये पनि इतिहास र योगदान भएका दलहरूले नै हो । सबैभन्दा अग्रणी भूमिका निर्वाह गरेको, आजका चुनौती र भोलिका सम्भावनालाई बुझेर त्यसअनुसार चल्ने शक्तिलाई नेतृत्व गर्ने भनेको अहिलेको सन्दर्भमा नेकपा एमाले नै हो ।
मतदाताहरू फरक ढंगमा प्रस्तुत भएर चुनावी नतिजा प्रभावित पार्नसक्ने अवस्था देखिन्छ कि देखिँदैन ?
त्यस्तोचाहिँ म देख्दिनँ । स्थानीय निर्वाचनका बेलाका केही तरंगित गरेको भेटाएको छु । तर, समग्रमा म त्यस्तो देख्दिनँ ।
रूपन्देही–२ मा विगतको चुनावमा भन्दा यसपटकको चुनावमा के भिन्नता पाउनुभएको छ ?
विगतको चुनाव फरक परिस्थितिबाट लडेका थियो । अहिले परिस्थिति फरक छ । हरेक निर्वाचन फरक–फरक छन् । २०६४ को निर्वाचन फरक, २०७० को अलग ढंगको चुनाव थियो । २०७४ को फरक भयो ।
अहिलेको चुनाव पनि फरक खालकै छ । अहिलेको निर्वाचनमा म के देख्छु भने खासगरी जनताले हामीलाई सुझाव, सल्लाह, आर्शीवाद दिइरहनुभएको छ । हामीप्रतिको विश्वास विगतका निर्वाचनहरूको तुलनामा व्यापक र फराकिलो रहेको पाएको छ ।
तपाईंका चुनावी एजेन्डाहरू के–के छन् ?
मैले रूपन्देही जिल्लालाई विकासको एउटा अग्रणी, विकासको नमुना सोचकोसाथ हामीले धेरै महत्वपूर्ण काम शुरू गरेका छौं । त्यसरी, शुरू भएका आयोजनाहरूमध्ये सम्पन्न आयोजनाहरूको प्रभावकारी व्यवस्थापन र सञ्चालन गर्ने, निर्माणाधीन आयोजनाहरू समयमै सम्पन्न गर्ने, केही महत्वपूर्ण आयोजनाहरू शुरूआत गरी अगाडि बढाउने ।
खासगरी शिक्षा, स्वास्थ्य, सीप विकास र रोजगारी सृजनाका विषयमा केन्द्रित भएर राज्यको लगानीलाई यस्ता विषयमा केन्द्रित गरेर अगाडि बढाउने र भौतिक विकास र मानवीय विकासलाई एकसाथ जोडेर अगाडि बढाउने मिसनमा हामी केन्द्रित छौ । यिनै एजेन्डाहरू बोकेर हामी जनताको माझमा जाँदै छौं ।
मतदाताहरूको प्रश्न कस्ता हुने गरेका छन् ? तपाईंले कस्तो जवाफ दिने गर्नुभएको छ ?
मतदाताको एउटै सुझाव छ । तिमीले धेरै राम्रो काम गरेका छौं । अझ राम्रो काम गर । शुरू भएका आयोजनाहरूको काम विलम्ब भइरहेको छ । यिनीहरू छिटो सम्पन्न गर । राम्रो काम गर यहीँ छ मतदाताको सुझाव ।
विगतमा जिताउँदै आएका मतदाताले यहाँलाई फेरि विश्वास गरे भने, यहाँ के परिवर्तन हुन्छ ?
पाँच वर्षमा अहिले विगत अघिल्लो कार्यकालसम्म आइपुग्दा जिल्लालाई विकासका दृष्टिले सर्वाधिक लगानी भएको र प्रयास भएको जिल्लाकोरूपमा स्थापित गर्न सकेका छौं । आगामी पाँच वर्षमा हामी सबै हिसाबले अरूले पच्छ्याउन नसक्ने गरी यो जिल्लालाई अगाडि बढाउँछौ । भौतिक विकास र मानवीय विकासको दृष्टिमा अरूले उछिन्न नसक्ने जिल्लाकारूपमा यसलाई स्थापित गछौं । मैले यहाँ भन्ने गरेको छु, विकासको नमुना, विकासको पाठशाला जिल्लाकोरूपमा यसलाई विकास गर्छौं ।
एमालेका मुख्य नेताहरू केपी ओली, विष्णु पौडेल सत्तामा रहँदा, पहुँच हुँदा रकमान्तर गरेर भए पनि स्रोत आफ्नो जिल्लामा खन्याए भन्ने आरोप लगाउने गरेका छन् नि, के भन्नुहुन्छ ?
म सरकारमा रहेका बेलामा कम र सरकारमा नभएका बेला अथवा सांसद मात्र भएको बेला बढी बजेट जिल्लामा ल्याउने गरेको छु । त्यसका निम्ति प्रयास गरेको छु । त्यो आरोपमा सत्यता छैन । हामी सरकारमा रहेर काम गर्दा सिंगो राष्ट्रलाई कार्यक्षेत्र मानेर त्यस हिसाबले विकास निर्माणका कामलाई बजेट विनियोजन गरेका छौं । निर्वाचन क्षेत्रप्रति विशेष दायित्व हुन्छ भन्ने कुरो बुझेकै हुन्छ । विशेष दायित्व पूरा गरिन्छ । कुरा त्यति मात्र हो ।
फेरि, राष्ट्रिय राजनीतिकै कुरा गरौं, चुनावमा एमालेले कति सिट ल्याउँछ ?
राउन्ड फिगरमा भन्दा हण्ड्रेड फिफ्टी ।
यसका आधारहरू के–के हुन् ?
समानुपातिकमा त्यसै नै हामी अगाडि भइहाल्छौं । करिब करिब ५० को आसपास जित्ने अवस्थामा छौं । अब रहयो प्रत्यक्षतर्फ । प्रत्यक्षतर्फ पनि हामीले चाहिँ २/४ सिट तलमाथि पर्न सक्छ । करिब–करिब १०० को आसपासको स्थितिमा छौं । कल्पना नगरिएका ठाउँहरूमा हामी यसपटक चुनाव जित्दैछौं ।
सत्तापक्षले पनि सुविधाजनक बहुमत ल्याउने दावी गरेको छ । तपाईंले पनि बहुमतकै दावी गर्नुभयो । यो कतै मंसिर ४ पछि ‘हङ पार्लियामेन्ट’ बनेर सरकार नै बन्ने नसक्ने अवस्थाको संकेत त होइन ?
मंसिर ४ गतेसम्म दावी सबैले गर्न पाउँछन् । निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा सबैलाई दावीको सुविधा पनि हुन्छ । तर, अरूका दावी खण्डित हुन्छन् र हाम्रा दावी पुष्टि हुन्छन् भन्ने हाम्रो ठम्याई छ । जहाँसम्म ‘हङ पार्लियामेन्ट’को कुरा गर्नुभयो, हामीले बनाएको संवैधानिक व्यवस्था र निर्वाचन प्रणालीमा नेकपा एमालेबाहेक अरू दललाई पूर्ण बहुमत ल्याउन त्यति सजिलो छैन ।
तर, स्थानीय तह निर्वाचनको नतिजाले त त्यस्तो देखाउँदैन नि ?
स्थानीय तहको निर्वाचनमा पनि हामी जनमतको हिसाबले एक नम्बर पार्टी हौं । सिट संख्यामा हामी केहीपछि परेको हो । त्यतिबेला हामीलाई सडकमा पछार्ने, धुलो चटाउने भने ठूला षडयन्त्रहरू भएका थिए ।
अनेक प्रकारका प्रयासहरू भएका थिए । ती प्रयासलाई परास्त गर्दै, धुलो टकटक्याउँदै उठ्दै गरेको अवस्थामा हामी चुनावमा गएका थियौं । त्यसले गर्दा हामी स्थानीय निर्वाचनमा अपेक्षाअनुसारको नतिजा ल्याउन सकेनौं । तर, त्यसदेखि यता परिस्थितिमा उल्लेख्य सुधार भएको छ । स्थानीय तहको निर्वाचनको सम्झनाबाट मंसिर ४ गतेको निर्वाचनको परिणाम पूर्वानुमान गर्न सम्भव हुँदैन ।
तपाईं राष्ट्रिय राजनीतिमा प्रभावशाली व्यक्ति भएकाले पनि तपाईंको निर्वाचन क्षेत्रलाई चासोका साथ हेरेका छन् । दुई जना उम्मेदवारको उम्मेदवारी खारेजी भएपछि सत्तारूढ गठबन्धनले अर्को दललाई समर्थन गरेको छ । गठबन्धनको चुनौतीलाई कसरी सामना गर्दै हुनुहुन्छ ?
मैले निर्वाचनको परिणामको दृष्टिकोणले, नतिजाका दृष्टिले मलाई चुनौतीको महसुस नै भएको छैन । यहाँचाहिँ कसको उम्मेदवारी कायम रह्यो, कसको खारेज भयो, गठबन्धनले कसलाई समर्थन गर्यो, कसलाई अघि सार्यो भन्नेतर्फ मेरो ध्यान गएको छैन । त्यसमा मेरो रूचि, चासो, सरोकार केही छैन ।
चुनाव जित्नेमा ढुक्क हुनुहुन्छ ?
चुनाव जित्नेभन्दा पनि यसपटकको चुनाव धेरै नै फराकिलो मतान्तरको साथ जित्ने र राष्ट्रियरूपमा चर्चाको केन्द्र बन्ने सम्भावना देख्छु ।
बुटवल विकासका दृष्टिले काठमाडौंपछिका प्रमुख शहरमध्ये एक मानिन्छ । बुटवल धेरै क्षेत्रमा देशलाई नेतृत्वदायी भूमिका खेल्ने शहर पनि हो । २०७९ मा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनपछि बुटवल उपमहानगरपालिकामा दोस्रो कार्यकाल...
नेकपा एमाले संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङले आफूलाई नेपालको संसदीय अभ्यासमा अनुभवी र अभिभावकीय छवि बनाउन सफल भएका छन् । तत्कालीन संविधानसभा अध्यक्षसमेत रहेका नेम्वाङले संविधानसभासहित छ पटक व्यवस्थापिका&nd...
संघीय संसद्को बजेट अधिवेशन प्रारम्भ भई संवैधानिक प्रबन्धअनुसार दुवै सदनको संयुक्त बैठकमा यही जेठ १५ गते नेपाल सरकारका अर्थमन्त्रीबाट आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को वार्षिक आय–व्यय (बजेट) प्रस्तुत भइसकेको छ । ...
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...
बुधवार उच्च अदालत विराटनगर पुग्दा धरान उप–महानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङ एक वकिलसहित भेटिए । मुद्दाको पेशी भएकाले उनी आफैं उपस्थित भएका रहेछन् । धरान खानेपानी विकास बोर्डको बैठक नबोलाएको भन्दै सा...
नेपाली कांग्रेसबाट धोका भएको र गठबन्धन सम्बन्धमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने प्रधानमन्त्री एवं नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको अभिव्यक्तिले राजनीति तरंगित छ । माओवादीको विधा...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...
आत्मिक शुद्धताका पक्षपाती दार्शनिक सुकरात चौबाटोमा उभिएर एथेन्सबासीलाई आह्वान गरिरन्थे– ‘तपाईं नीति, सत्य र आत्माको शुद्धताका लागि किन ध्यान दिनुहुन्न ?’ उनका अर्थमा त्यो जीवन बाँच्न योग्य हुँदैन...