बारा र पर्साका केही गाउँमा आइतवार आएको भीषण आँधीको क्रममा भएको जनधनको क्षतिले सिङ्गै देशलाई प्रभावित पारेको छ । पहाड तराई सबैतिरका नेपाली विषादमा परेका छन् र प्रत्यक्ष रूपमा प्रभावित बासिन्दालाई के कसरी सहयोग गर्न सकिन्छ भनेर उपयुक्त तरीका हेर्दैछन् । जिल्ला प्रशासनहरूले उपलब्ध गराउने तात्कालिक सहयोगको अतिरिक्त काठमाडौंबाट केन्द्रले गर्न सक्ने उद्धार एवं राहत कार्यबारे सरकारले आश्वासन दिँदै गरेको अवस्था छ । भनौं,सत्ताधारी दलका नेताहरूको भाषण यस्तो आश्वासनका सङ्केत हुन् ।

प्राकृतिक प्रकोप र अन्य विपत्ति आइपर्दा त्यसमा कृयाशील हुन तोकिएका सरकारी निकायहरू वर्षौदेखि सञ्चालनमा छन् : गृह मन्त्रालय र त्यस मातहतका प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, जिल्ला कार्यालयहरू । नेपाली सेनाको बेग्लै एकाई र प्रभावकारी संयन्त्र छ । यस्ता घटना हुँदा पीडित, प्रभावितलाई नगद सहायता प्रदान गर्न सरकारी बजेट शीर्षक छुट्याएकै हुन्छ; आवश्यक परे अर्थ मन्त्रालयले थप निकासा पनि दिन सक्छ । अर्को शब्दमा, सरकारसित साधन स्रोतको कमी छैन । त्यसैले चन्दा, सहायताका माग,आह्वानहरूको जरुरत पर्दैन । स्वस्फूर्त ढङ्गले सक्षम नेपालीले विपद्‌मा परेका नेपालीले सहायता रकम जुटाउनु बेग्लै कुरो हो ।

तर पटक-पटकको अनुभवले सिद्ध गरेको निचोड हो, नेपालमा यस्तो बेलामा समन्वय मिलाई काम गर्ने हुति सरकारी संयन्त्रको हुने गर्दैन । शासक, प्रशासकहरू हवाई निरीक्षणबाट दायित्व पूरा गरेको ठान्छन् भने एकथरी गैरसरकारी संस्थाका मानिसहरू प्रचारमुखी सहायता कार्यक्रममा पुग्छन् । केही बोरा चामलको साथ इसाई (खृष्टान) धर्मप्रचारकले बाइबलका पुस्तक बाँड्ने काम एकसाथ गरेका घटना यस पटक पनि प्रेसमा आइसकेको छ ।  अनि दाता कहलिन रुचाउनेहरूमध्ये धेरैजसो सुगममा केन्द्रित हुन्छन्, तर अधिकांश पीडित दुर्गम इलाकामा बेवारिसे भएर बसेका हुन्छन् । बाढी, भूकम्प, आगलागी, शीतलहरका सन्दर्भमा हामीले देखे-भोगेकै प्रवृत्ति हुन् ।

समन्वय र व्यवस्थापनमा देखिने टडकारा कमीहरूलाई उद्धार कार्यमा खटिने कर्मचारीहरूको लोभी-पापी मनोवृत्तिले जटिलता थप्ने गर्दछ । नियमित तलबको अतिरिक्त पाइने भत्ता-सुविधाले समेत तिनको लालचीपन घटेको हुँदैन। खर्च बढी देखाउन बील-भर्पाई मिलाउने प्रवृत्तिले यस्तै विकृतिलाई प्रमाणित गर्छ । तर यसतर्फ सरोकारवालाको चासो र चिन्ता नगण्य रहने गरेको छ ।

आशा गरौं, निराशाजनक हाम्रो यो निष्कर्ष यस पटक गलत प्रमाणित होओस् ।