कात्तिक २७, २०८०
तिहारकाे समयमा स्वदेशी पेन्ट्सको प्रयोग गरेर सरकारी निवासहरू चिटिक्क बनाइएको छ । यदि तपाईँ अहिले शीतलनिवासस्थित राष्ट्रपति भवन, बालुवाटारस्थित प्रधानमन्त्री निवास र प्रधान न्यायाधीशको निवासमा पुग्नुभयो...
अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले देशलाई ऋणको भारले नथिचेको र अर्थतन्त्र सुधार गर्न सकिने अवस्थामै रहेको बताएका छन् ।
शर्माले अर्थतन्त्र सबै ठीकठाक रहेको र ऋणको भार दक्षिण एसियामै नेपालको कम भएकाले पनि अहिले आत्तिनुपर्ने अवस्थामा अर्थतन्त्र नरहेको बताएका छन् ।
सोमवार अर्थ मन्त्रालयले आयोजना गरेको देशको वर्तमान आर्थिक अवस्थाबारे जानकारी दिन आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा अर्थमन्त्री शर्माले नेपालको सार्वजनिक ऋण वाञ्छित सीमाभित्र नै रहेको दाबी गरेका छन् ।
उनले २०७८ चैत २८ गतेसम्म देशको कूल सार्वजनिक ऋण १८ खर्ब ५४ अर्ब रुपैयाँ छ । यसमा आन्तरिक ऋण ८ खर्ब ७३ अर्ब १९ करोड र बाह्य ऋण ९ खर्ब ८० अर्ब ८० करोड रहेको छ ।
हालसम्मको देशको कूल ऋण १८ खर्ब ५४ अर्ब भए पनि यो ऋण कूल गार्हस्थ्य उत्पादनको तुलनामा सार्वजनिक ऋणको अंश ४३.४ प्रतिशत मात्रै भएको उल्लेख छ । यो ऋणको दर दक्षिण एसिया र समान आर्थिक अवस्था भएको मुलुकको दाँजोमा न्यून नै रहेको दाबी अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले गरेका छन् ।
उनले श्रीलंकाले सार्वजनिक ऋणको भार बढी बोकेकाले अर्थतन्त्र समस्यामा परेकाले नेपाललाई भने श्रीलंकासँग तुलना गर्नु नपर्ने र तुलनायोग्य नहुने गरी अर्थतन्त्रमा सुधार हुने दाबी पनि गरेका छन् ।
नेपालले चालू आर्थिक वर्षमा २ अर्ब ३९ अर्ब बराबरको आन्तरिक ऋण परिचालन गर्ने भनिएकाले हालसम्म १ खर्ब ५ अर्ब बराबरको आन्तरिक ऋण परिचालन भएको छ । १ खर्ब १६ अर्ब बराबरको बाह्य ऋण तथा १३ अर्ब ८८ करोड बराबरको वैदेशिक अनुदान गरी जम्मा १ खर्ब २९ अर्ब ८८ करोड बराबरको अन्तर्राष्ट्रिय विकास सहायता पनि लिइसकेको अर्थमन्त्री शर्माले बताए ।
फागुनसम्म बाह्य ऋणतर्फ १९ अर्ब १३ करोड र आन्तरिक ऋण ५१ अर्ब ३ करोड गरी जम्मा ७० अर्ब १६ करोड बराबरको सावाँ र ब्याज भुक्तानी गरिएको उनले बताए । चालू आवमा नेपालले वैदेशिक ऋणको साँवा ब्याज गरी जम्मा ४० अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ भुक्तानी गर्नुपर्ने प्रतिवद्धता दिएको छ । यो रकम तिर्न सक्ने र कुनै अहसज अवस्था नभएकाले अर्थतन्त्र ठीक भएको दाबी शर्माले गरेका छन् । यो वर्ष नै नेपालले १ खर्ब २६ अर्बको वैदेशिक सहायता पाइसकेको र नेपालसँग वैदेशिक मुद्राको संचिति ११ खर्ब ७१ अर्बको रुपैयाँ छ । यसले ६.७ महिनाको आयात धान्न पुग्नेछ ।
फागुनसम्म उद्योग विभागमार्फत ३३ अर्ब ३८ करोड वैदेशिक लगानीको प्रतिबद्धता प्राप्त भएको छ भने माघ मसान्तसम्म लगानी बोर्ड नेपालमार्फत ८२ अर्ब ४७ करोड बराबरको वैदेशिक लगानी स्वीकृत भएको छ । तथ्यांकहरू हेर्दा अहिले नै बाहिर हल्ला गरिएको जस्तो र राजनीतिकरण गरेर अफवाह फैलाउन खोजेजस्तो अर्थतन्त्र नभएको पनि अर्थमन्त्री शर्माको भनाइ छ ।
यो वर्ष रेमिट्यान्स आय ६ खर्ब ३१ अर्ब १९ करोड कायम भएको रुपैयाँ पुगेको छ । यस्तो आप्रवाह फागुन महिनामा मात्रै ९१ अर्ब रुपैयाँ भित्रिएको छ । फागुन मसान्तसम्म वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिने नेपालीको संख्या ३६३ प्रतिशतको उल्लेख्य भएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जान पुनः श्रम स्वीकृति लिने नेपालीको संख्या १९२ प्रतिशतको बढेकाले पनि आगामी महिनादेखि रेमिट्यान्सको वृद्धिदर थप सकारात्मक हुने विश्वास अर्थमन्त्री शर्माको छ ।
व्यापार घाटा बढ्दा अर्थतन्त्रमा दबाब
नेपालको वैदेशिक घाटा बढेका कारण अर्थतन्त्रमा दबाब परिरहेको विषयलाई भने अर्थमन्त्री शर्माले स्वीकार गरेका छन् । वस्तु आयातमा भएको उच्च वृद्धिका कारण व्यापार घाटा बढ्न गएको र अर्थतन्त्रमा दबाब सिर्जना भएको उनले बताए ।
चालू आर्थिक वर्षको चैत २५ गतेसम्ममा वस्तु आयात १४ खर्ब ५० अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ र निर्यात १५९ अर्ब ७६ करोड पुगेको छ ।
आयात अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिसम्ममा ३३.९ प्रतिशत रहेको छ । यो अवधिसम्मा निर्यात ७२.८ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । हालसम्मको व्यापार घाटा १२ खर्ब ९० अर्ब ९६ करोड पुगेको भने विश्वबजारमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यमा भएको वृद्धिले व्यापार घाटामा थप चाप पैदा भएको पनि अर्थ मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।
निक्षेपको तुलनामा कर्जा बढी हुँदा तरलतामा चाप
माघ मसान्तसम्म बैंकहरूको निक्षेप संकलन ३.६ प्रतिशतले बढेको छ । सोही अवधिमा कर्जा प्रवाह १२.३ प्रतिशतले वृद्धि भएको देखिएको छ । चालू आर्थिक वर्षमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निक्षेप परिचालनको तुलनामा कर्जा विस्तार उच्च भएको कारण बैंकिङ प्रणालीको तरलतामा चाप परेको हो ।
वित्त नीति तथा मौद्रिक नीति सम्बद्ध उपकरणको प्रभावकारी कार्यान्वयन, विदेशी विनिमय संचिति, विप्रेषण आप्रवाह, उद्योग व्यवसाय सञ्चालनमा बढोत्तरी, कम उत्पादनशील क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह निरुत्साहन सहितले अर्थतन्त्र थप सुदृढ बनाइने अर्थ मन्त्रालयको भनाइ छ ।
अनुत्पादक क्षेत्रमा आयात निरुत्साहन, सुन आयातमा कटौती, बैंकमार्फत विप्रेषण आप्रवाहमा थप व्याज प्रोत्साहन अर्थ मन्त्रालयले गरिरहेको छ । वैदेशिक सहायता प्राप्ति सहितको प्रतिबद्धता समेतबाट अर्थतन्त्रमा परेको बाह्य दबाबको उपयुक्त व्यवस्थापन हुँदै थप व्यवस्थित र सृदृढ गर्न सकिने विश्वास पनि अर्थ मन्त्रालयको छ ।
विदेशी मुद्रा संचितिको अवस्था सामान्य नै पनि यसलाई बढाउन विप्रेषण आप्रवाह बैंकमार्फत गर्ने, विलासी वस्तुको आयात घटाउने, विदेशी लगानीको उपयुक्त वातावरण तयार गर्ने, वैदेशिक सहायताको सोधभर्ना समयमै प्राप्त गर्ने र पुँजीगत खर्च बढाउनेमा सरकार प्रतिबद्ध रहेको शर्माले बताए । उनले उत्पादनशील क्षेत्रमा लगानी बढाउने जस्ता विषयमा विश्लेषण तथा विमर्श गरी तदनुसारका नीति निर्माण र कार्यान्वयन गर्न गराउन अर्थ मन्त्रालय अग्रसर रहेको बताएका छन् ।
अर्थतन्त्र सुधार्न इन्धन खपत खटाउनेदेखि सार्वजनिक बिदासम्मको तयारी
सरकारले अर्थतन्त्रलाई थप बिग्रन नदिन आवश्यक तयारी गरिरहेको छ । पेट्रोलियम पदार्थको खपत २० प्रतिशतले घटाउने, सावजनिक बिदा १ दिन थप गर्ने, रेमिट्यान्स पठाउने नेपालीलाई पुरस्कृत गर्ने भएको छ । यसका लागि मन्त्रिपरिषद्मा प्रस्ताव गइसकेको पनि शर्माले बताए ।
अर्थमन्त्री शर्माका अनुसार रेमिट्यान्सलाई बैंकिङ च्यानलबाट ल्याउन श्रमिक कोष खोल्ने, प्राथमिक शेयर निष्कासन (आईपीओ) मा कोटा दिने, हेजिङ सुविधा दिने, आयात नियन्त्रणको उपायहरू अबलम्बन गर्दै जाने तयारीमा पनि सरकार छ ।
विदेशी पर्यटकलाई भिसामा सहुलियत दिने, हुण्डीबाट हुने कारोबारलाई नियन्त्रणमा लिने सहितको तयारी भइरहेकाले पनि अर्थतन्त्र बिग्रन नदिने र सुधारका उपाय अवलम्बन गर्न सकिन अर्थमन्त्री शर्माको भनाइ छ ।
तिहारकाे समयमा स्वदेशी पेन्ट्सको प्रयोग गरेर सरकारी निवासहरू चिटिक्क बनाइएको छ । यदि तपाईँ अहिले शीतलनिवासस्थित राष्ट्रपति भवन, बालुवाटारस्थित प्रधानमन्त्री निवास र प्रधान न्यायाधीशको निवासमा पुग्नुभयो...
शनिवार राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले नेपाल उद्योग परिसंघ (सीएनआई)द्वारा विराटनगरमा आयोजित कोशी प्रदेशको दोस्रो पदस्थापन समारोह कार्यक्रममा नेपालको अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्याबारे आफू गम्भीर रहेको बताए । उनले आन्त...
अर्थमन्त्री वर्षमान पुन 'अनन्त' समेत मुछिएको १३८ किलो सुन तस्करीको फाइल पर्याप्त अनुसन्धानविनै सरकारी वकिलको कार्यालयमा पुगेको छ । अर्थमन्त्रीका रूपमा पुन आएलगत्तै भन्सार विभागले पर्याप्त अनुसन्धानविनै फा...
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने र सोही पार्टीका नेता समेत रहेका पूर्व बैंकर अनिल केशरी शाहले 'चेक क्लियरिङ'का सम्बन्धमा गरेको दाबीमा गम्भीर प्रश्न उठेको छ । सहकारी ठगी प्रकरणमा प्रस्टीकर...
काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखाल नगरपालिकाका प्रमुख महेश खरेलले झन्डै १ अर्बको प्रोजेक्टमा नेपाल महिला उद्यमी महासंघसँगको पूर्वसम्झौता उल्लंघन गर्दै आफ्नी जेठीसासू अध्यक्ष रहेको संस्थासँग सम्झौता गरेको पाइएको छ । महिला ...
मिडियाकै हितविपरीत काम गरेर विवादमा तानिएको विज्ञापन बोर्डले दुई वर्षमा राज्यकोषमा २० करोड ३१ लाख रुपैयाँ बढी व्ययभार थपेको छ । मिडियाको हितविपरीत एकपछि अर्को निर्णय गरेको बोर्डले विगत दुई वर्षमा २० करोड ३१...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...