चैत १, २०८०
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
बैशाख ३०, २०७९
तमाम अन्योल र आशंकाबीच शुक्रवार स्थानीय तह निर्वाचनको मतदान सम्पन्न भएको छ । एकाध ठाउँमा भएका झडपबाहेक प्रायः मतदान शान्तिपूर्ण भएको छ ।
प्रचण्ड गर्मी र झरीको पर्वाह नगरी मतदाताले आफ्नो विवेकको मत बाकसमा खसालेका छन् ।
मतपेटिकालाई गणनास्थलसम्म सुरक्षित ढंगले पुर्याउने र मतगणना सम्पन्न गरेर निर्वाचितलाई प्रमाणपत्र दिएपछि निर्वाचन प्रक्रिया सम्पन्न हुनेछ ।
स्थानीय तहको निर्वाचन समयमा हुने नहुनेमा कयौं आशंका थियो । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीबीच आजसम्म पनि ठट्टा चलेको थियो । मतदान गरेपछि देउवाले ठट्टा गर्दै भनेका थिए, ‘चुनाव हुँदैन भनेर आशंका गर्ने ओलीले पनि भोट हाल्नुभयो होला !’ जवाफमा ओलीले भनेका छन्, ‘देउवाले वैशाख ९ गतेसम्म पनि चुनाव सार्न प्रस्ताव गर्नुभएको थियो ।’
सत्ता गठबन्धनकै कतिपय दलहरू स्थानीय चुनावभन्दा पहिला प्रतिनिधि सभा निर्वाचन गर्ने अडानमा थिए । तर गठबन्धनको नेतृत्वकर्ता दल कांग्रेसका सभापति एवं प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले स्थानीय तहको चुनाव पहिला गर्ने अडान लिए । यसमा कांग्रेस महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्माको अडान पनि सहायक रह्यो । सरकारले चुनावको मिति घोषणा गर्यो, निर्वाचन आयोगले तयारी पूरा गर्यो र शुक्रवार मतदान सम्पन्न भयो ।
गत माघ २४ गते सरकारले स्थानीय तह निर्वाचनको मिति घोषणा गर्दा धेरैले निर्वाचन हुनेमा सन्देह व्यक्त गरेका थिए । मिति घोषणा भएपछि पनि अमेरिकी आर्थिक सहयोग कार्यक्रम (एमसीसी) प्रकरणले चुनावमा सन्देह पैदा गरेको थियो । तर, एमसीसीको भाँजोमा चुनाव परेन ।
निर्वाचन आयोगले चुनावको तयारी सम्पन्न गर्ने बेलामा नेत्रविक्रम चन्द विप्लव नेतृत्वको नेकपाले आफूलाई चुनावमा सहभागी गराउन सरकारसँग आग्रह गरेको थियो । विप्लवलाई सहभागी गराउने नाममा चुनाव टार्न खोजिएको भनेर विपक्षी दलले आशंका गरेका थिए । जे होस्, चुनाव सार्ने षडयन्त्रको कारक विप्लव बनेनन् ।
देउवा उत्तीर्ण भएको दोस्रो परीक्षा
वि.सं. २०५९ सालमा चुनाव गराउन नसकेको भन्दै तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले अक्षम घोषणा गरी अपदस्थ गरेका थिए ।
२०५९ सालमा शुरू भएको प्रतिगमनको शृङ्खलालाई निरन्तरता दिँदै २०६१ सालमा फेरि एकपटक देउवालाई अपदस्थ गरेर राजाले प्रत्यक्ष शासन शुरू गरे ।
दरबारले अक्षम घोषणा गरेको दुई दशक बितिसक्दा समेत देउवामाथि ‘प्रजातन्त्र दरबारमा बुझाएको’ र चुनाव गराउन अक्षम रहेको भन्ने आरोप लाग्ने गरेको छ । देउवालाई अक्षम घोषणा गर्ने राजतन्त्र अन्त्य भएर गणतन्त्र स्थापना भएको पनि डेढ दशक पूरा भएको छ । त्यो बेला अर्को कोही बहादुर भएको भए पनि चुनाव गराउने परिस्थिति थिएन, किन्तु देउवामाथि आरोप लगाउने गरिएको छ ।
चुनाव गराउन अक्षम रहेको भन्ने आरोप देउवाले २०७४ सालमै खण्डन गरिसकेका हुन्, प्रतिनिधि सभा निर्वाचन गराएर । सत्तासाझेदार माओवादी केन्द्रले ‘छापामार शैली’मा एमालेसँग तालमेल गरेको अवस्थामा कांग्रेसले चुनावमा हार्छ भन्ने जान्दाजान्दै देउवाले चुनाव गराएर लोकतन्त्रलाई ट्र्याकमा ल्याउन भूमिका खेलेका थिए । पार्टीलाई हराएर भए पनि देशलाई अगाडि बढाएका थिए, देउवाले ।
त्यही सर्वस्वीकार्य नेतृत्वका कारण आफैँले ५ वर्ष प्रतिपक्षमा बस्छु भनेको दल कांग्रेसले फेरि सरकारको नेतृत्व गर्ने र संविधान कार्यान्वयन गर्ने अवसर पायो । सरकारमा गएर उत्कृष्ट पफर्मेन्स देखाउन नसके पनि स्थानीय तहको चुनाव सम्पन्न गरेर देउवाले लोकतन्त्रलाई चलायमान बनाएका छन् । ‘चुनाव गराउन अक्षम’ भनेर लागेको आरोप देउवाले व्यवहारबाटै खण्डन गरेका छन् । संविधान कार्यान्वयन गर्न खेलेको भूमिकाप्रति प्रधानमन्त्री देउवालाई धन्यवाद भन्नैपर्छ ।
स्थानीय निर्वाचनको सफलतापछि अब प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचन पनि समयमै सम्पन्न गर्नु सरकारको दायित्व हुनेछ । तोकिएको समय अर्थात् आगामी मंसिरसम्ममा प्रतिनिधि सभाको निर्वाचन गराउने कुरामा देउवाले सम्झौता गर्ने छैनन् भन्ने अपेक्षा राखौं ।
बधाई थपलिया
प्रमुख निर्वाचन आयुक्त बन्नुअघि दिनेश थपलियाले निजामती प्रशासनमा एक अब्बल प्रशासकको परिचय बनाएका थिए । प्रमुख निर्वाचन आयुक्तको भूमिकामा स्थानीय तहको निर्वाचन उनका लागि परीक्षाको विषय थियो । रेफ्री सक्षम भएन भने खेल फेयर हुँदैनथ्यो । राम्रो गीतकार समेत रहेका थपलिया आफ्नो तेस्रो परिचयमा समेत कुशल देखिएका छन् ।
स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न गराएर थपलियाले आफूलाई निर्वाचन आयुक्तहरूमध्ये अब्बलको सूचीमा समावेश गरेका छन् । आचारसंहिता उल्लंघनमा पूर्वप्रधानमन्त्री समेतलाई स्पष्टीकरण सोधेर आयोगले अडान राखेको छ । स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न गराएर थपलिया लगायतको टीमले राष्ट्रप्रति गुन लगाएको छ । चुनाव सम्पन्न गराएकोमा उनलाई बधाई दिनैपर्छ ।
दलको जीतहार, लोकतन्त्रको विजय !
मतदाताले प्रयोग गरेको विवेकको मतको गणना अबको केहीबेरमा शुरू हुँदैछ । दलीय व्यवस्था र प्रतिस्पर्धात्मक चुनावमा जीतहार स्वाभाविक हुन्छ । आजको चुनावमा कुनै दलले जित्ला या हार्ला बेग्लै कुरा हो, देश र लोकतन्त्र विजयी भएको छ ।
राम्रो काम गरेको दललाई पुरस्कृत र खराब काम गर्नेलाई दण्डित गरेर मतदाताले आफ्नो मत प्रकट गरेका छन् । यो जनमतलाई आधार बनाएर दलहरूले भविष्यमा आफूलाई सुधार्दै राम्रो काम गर्ने अपेक्षा गरौं ।
चुनावमा सक्रियतापूर्वक सहभागी हुने दलहरू तथा मतदाता र यसलाई सुरक्षित एवं उल्लासमय वातावरणमा सम्पन्न गराउन भूमिका खेल्ने कर्मचारीहरू, सुरक्षाकर्मी तथा स्वयंसेवकहरू पनि धन्यवादका पात्र छन् ।
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...