माघ २५, २०८०
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
संक्रमणकालमा रहेको नेपाल । संविधान जारी भैसकेपछि वैधानिकता सकिएको संविधान सभा । त्यस सभालाई रुपान्तरण गरिएको व्यवस्थापिका संसद् । अनि त्यस्तो संसद्का सदस्यहरूले ‘निर्वाचित’ गरेको प्रधानमन्त्री । सुशील कोइरालापछि त्यस पदमा आलोपालो गरी खड्ग ओली, पुष्पकमल दाहाल र अहिले शेरबहादुर देउवाले बहाल गरेको स्थिति छ ।
मुलुकमा शासन-प्रशासनको थिति मिल्न सकेको छैन । स्थानीय निर्वाचनपछि क्रियाशील हुनुपर्ने संयन्त्र कानूनको आधार नहुँदा निष्कृय अवस्थामा छ । माथि नै भनियो, ऐन-कानून तर्जुमा गराउने निकाय नै वैधानिकता गुमाएको हैसियतमा छ; त्यसैले झिनो, कागजी वैधताको टेकोमा उभिएको संसद्ले कसरी बेथितिको अन्त्य गर्ला र ? हरेक कार्य अन्तरीम अर्थात् काम-चलाउको शैलीमा छ ।
पृष्ठभूमि यस्तो छ, तर संक्रमणकालीन प्रधानमन्त्री भने भारत-भ्रमणमा जाने तयारीमा रहेको बुझिन्छ । भाद्रको दोस्रो साता दिल्लीको यात्रामा जाने विषय चर्चामा आएको छ । सामान्य समयमा नेपालका प्रधानमन्त्री उता जानु र उनका भारतीय समकक्षी नेपाल आउनु नियमित कूटनीतिक अभ्यास हुन्छन् ; सीमा जोडिएका मुलुकबीचका सम्पर्क र संवाद निरन्तर रहनु पनि पर्छ । यसमा शङ्का वा द्विविधा छैन । तर समय, सन्दर्भ र आवश्यकताको आफ्नो महत्व हुन्छ । त्यसमा विवेक विचार नपु-याए भ्रमण फलदायी नहुन सक्छ ; उल्टो प्रत्त्युत्पादक हुन बेर लाग्दैन ।
देउवाको प्रस्तावित भनिएको दिल्लीको औपचारिक भ्रमण मूलत: दुइटा कारणले समयोचित देखिँदैन : (१) भारत र चीनबीच चर्को तनाउ छ र लडाञी हुने खतरा विद्यमान छ । यस्तो बखतमा देउवाको यात्रालाई चीनले अमैत्रीपूर्ण मान्न सक्दछ ; शत्रुपक्षसित निकट हुन गएको ठान्न सक्दछ ; (२) अस्थिर राजनीतिका कारण कमजोर धरातलमा उभिएको नेपालका प्रधानमन्त्रीसित संवेदनशील र दूरगामी असर पर्ने विषयहरूमा सन्धि, सम्झौता गराउने दिल्लीका शासकहरूको सोच हुनसक्छ । विगतमा पटक-पटक यस्तो तीतो अनुभव भएको हुनाले जनस्तरमा यस्तो आशङ्का रहेको हो ।
नेपालको राजनीतिक भूगोलले यस मुलुकलाई उत्तर र दक्षिण दुबैतिरका छिमेकीसँग सन्तुलित सम्बन्ध राख्न निर्देश गर्दछ । राष्ट्रनिर्माता पृथ्वीनारायण शाहले दुबैतर्फ ‘ घा ‘ राख्नू (गर्नू) भनी दिव्य-उपदेशमा दिएको सन्देशको मर्म पनि सके यही हो । राष्ट्रिय हितलाई सर्वोपरि राखेर मात्र अघि बढ्ने प्रतिबध्दता भएका नेताले देश-काल-परिस्थिति अनुकूलका काम मात्र गर्छन् । त्यसैले देउवाले यस्तो जन-अपेक्षाको सम्मान गर्ने कुरामा हामी ढुक्क भएका हौं । विज्ञेषु किमधिकम् ।
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
नेपालको सडकलाई ‘सुरुङ युग’मा प्रवेश गराउने महत्त्वाकांक्षी आयोजनाका रूपमा हेरिएको नागढुंगा सुरुङमार्ग सोमबार छिचोलियो । सुरुङको ‘ब्रेक थ्रु’ गर्न प्रधानमन्त्री, मन्त्रीसहितका सरकारी अधिक...
संविधानले प्रत्याभूत गरेको अभिव्यक्ति र प्रेस स्वतन्त्रता खण्डित गर्नेगरी गृह मन्त्रालयले मंगलबार जारी गरेको परिपत्रले राज्यप्रति आशंका उब्जाएको छ । अनलाइन सञ्चार माध्यममा प्रकाशित समाचारको नियन्त्रण प्रमुख...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...
यतिबेला नेपालको राजनीति बहुचर्चित सहकारी प्रकरण र यसमा संलग्न व्यक्तिउपर छानबिन तथा कारबाहीका लागि संसदीय समिति गठन हुने कि नहुने भन्ने विषयमा केन्द्रित छ । यो विषय यति पेचिलो हुनुको कारण बहालवाला गृहमन्त्री...
सृष्टिमा हरेक चीजको एउटा अति हुन्छ, जसलाई हामी सीमा भन्ने गर्छौँ, जलाई उसले आउँदा सँगै लिएर आएको हुन्छ र जेजति गर्छ यसैभित्रै रहेर गर्छ । अति पार गर्नासाथ उसको अस्तित्व पनि समाप्त हुन पुग्छ । अति पार गरेपछि नदी...
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन कतिपटक विभाजन भयो ? पुनः एकता, मोर्चा गठन, विघटनलाई हेर्दा यसको जोडघटाउको लामै शृङ्खला बन्छ । र, त्यसमा मूलधारको राजनीतिबाट विभाजित कम्युनिस्ट पार्टी अर्थात् वामपन्थी पार्टीहरूको विसर्...