कात्तिक २१, २०८०
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
काठमाडौँको सिफलस्थित क्लब हाउस रेस्टुरेन्टमा १८–४० वर्ष उमेर समूहका १० जना दृष्टिविहीन महिलाहरू छन् । उनीहरू खाना पकाउन सिक्दैछन् । कोही प्याज काट्न व्यस्त छन् भने कोही अदुवा र लसुन कुटिरहेका छन् । कोही गोलभेडा र पनिर काटिरहेका छन् ।
उनीहरूलाई खाना पकाउने तालिम दिइँदै छ । उनीहरू ग्यास बाल्ने, खाना पकाउनेदेखि भान्सा सफा गर्नेसम्मको तालिम लिँदै छन् । तालिम दिने व्यक्ति पनि दृष्टिविहीन नै हुन् ।
हामी त्यहाँ पुग्दा १० जना दृष्टिविहीन महिलालाई नविना ज्ञवालीले खाना पकाउने तालिम दिइरहेकी थिइन् ।
एकैछिनमा उनले ग्यास कसरी बाल्ने ? लाइटर कसरी समाउने ? भाडा ग्यासमा कसरी राख्ने ? तेलको भाडाको बिर्को कसरी खोल्ने ? तेल कसरी हाल्ने ? तेल तातेको कसरी थाहा पाउने ? यी सबै कुराहरू सिकाउन शुरू गरिन् ।
आँखा नदेख्नेले नदेख्नेलाई नै सिकाउँदा सिकाइ प्रभावकारी हुने उनले बताइन् । ‘सिकाउन त जसले पनि सिकाउँछ । तर, आँखा नदेख्नेलाई आँखा नदेख्नेले नै सिकाउँदा उहाँहरूले बुझ्नुहुनेछ,’ उनले लोकान्तरसँग भनिन्, ‘पकाउने तरिका सिकाउन म यहाँ छु ।’
खाना पकाउने तरिका सिकाउँदै उनले भनिन्, ‘मेरो सिकाउने आफ्नै तरिका छ ।यहाँ आँखा देख्ने तीन जना साथीहरू पनि हुनुहुन्छ, जसले आँखा देख्नेले कसरी काम गर्छन्, त्यो तरिका सिकाउनुहुन्छ, यसले गर्दा उहाँहरूले झन् सशक्त तवरले सिक्नुहुनेछ ।’
मिठो खान जान्नेले मिठो पकाउन पनि जान्नुपर्छ । उनी भन्छिन्, ‘त्यसैले तालिम दिँदैछौँ । हामीसँग तालिम लिन आउनेहरूलाई शुरूमा कुकरको बिर्कोसमेत लगाउन आउँदैनथ्यो, हामीले सानो सानो कुराबाट सिकाइरहेका,’ उनले भनिन् ।
काठमाडौंकी सोनु ज्ञवालीले तालिम लिइरहेकी थिइन् । आफ्नो लागि आफैँ पकाउन सक्दा आमाबुवालाई दुःख नहुने उनको बुझाइ छ । ‘म घरमा एक्लै हुँदा मलाई के पकाएर राख्ने भन्ने आमा–बुवालाई धेरै चिन्ता हुन्छ । किनकि मैले पकाउन सक्दिनँ । त्यही भएर यो तालिम लिन आएकी हु,' उनले भनिन्, 'कमसेकम मैले आफ्नो लागि मात्र भए पनि खाना पकाएर खान सक्ने भए मेरो आमाबुवालाई दुःख हुँदैन्थ्यो ।’
आमाबुवा काम गर्न घरबाट बाहिर निस्किँदा उनका लागि केही पकाएर जाने गरेको उनले बताइन् ।
ज्ञानुजस्तै सिन्धुपाल्चोककी सम्झना रिजालले पनि खाना पकाउने तालिम लिइरहेकी छिन् । आफ्ना लागि आफै खाना पकाउन सक्ने बन्न तालिम लिन आएको उनले बताइन् । ‘हामी आफ्नै तरिकाले इन्डिपेन्डेट हुन धेरै कोसिस गर्छौं, अफिस जान्छौं, काम गर्छौं तर सबैभन्दा पहिला हामी आफ्नै घरबाट इन्डिपेन्डेन्ट हुनुपर्छ,’ उनले भनिन्, ‘आफ्नो लागि आफैंले खाना पकाउन सक्ने हुनुपर्छ, त्यसैले तालिममा सहभागी भएको हुँ ।’
अब घरमा कोही नहुँदा पनि खाना पकाउन सक्ने उनले सुनाइन् । ‘हामीले खाना पकाउँदा बास्ना सुघेर थाहा पाउँछौं, जस्तो प्याज भुट्दा खैरो भएको कुरा बास्नाले थाहा पाउँछौं,’ उनले आफ्नो अनुभव सुनाउँदै भनिन् ।
नुवाकोटकी समी तामाङले तालिममा भाग लिएर तरकारी काट्न, चिया पकाउन, खाना र तरकारी बनाउन सिकेको बताइन् । उनले प्रशिक्षक नविनालाई धन्यवाद दिँदै भनिन्, ‘पहिला मलाई घरमा दिदीले दाल पकाउन सिकाउनुभएको थियो । यहाँ आएर भान्छामा पाक्ने सबैकुरा पकाउन सिकें, पकाउनेदेखि तरकारी कसरी काट्ने सबै सिकें,’ उनले भनिन् ।
सहयोगीको रूपमा क्लब हाउसका सञ्चालक तथा सेफ आदेश गौतमले भूमिका खेलिरहेका छन् । उनी आँखा देख्न सक्ने हुन् । ‘दृष्टिविहीन र दृष्टि हुनेबीच जुन अन्तर छ, त्यसलाई पूर्ति गर्ने काम म र नविनाजीले मिलेर गरेका छौं, यो तालिम दिनुको उद्देश्य पनि यही हो,’ उनले भने ।
तालिम दृष्टिविहीनका लागि सपोर्टिभ एक्सन टुवार्डस् ह्युमानिटी (साथ)द्वारा संचालित थियो । २१ अप्रिलदेखि २७ अप्रिलसम्म क्लब हाउस रेस्टुरेन्टमा चलेको तालिममा १० जना दृष्टिविहीन महिलाहरूको सहभागिता थियो ।
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
उदयपुरमा २१ वर्षीया युवतीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा लिम्चुङबुङ गाउँपालिका १ बाँस्बोटेका २५ वर्षीय टवीन्द्र राई रहेका छन् । उनलाई आइतवार दिउँसो पक्राउ गरिएको प्रहर...
तत्कालीन प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) अशोक सिंहले २०७९ फागुन १० गते जिम्मेवारीबाट राजीनामा दिए । प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी)को लाइनमा रहेका सिंहको जन्ममितिमा कैफियत देखिएपछि राजीनामा दिनुपरेको थियो ।&...
बाराको कलैया उपमहानरपालिका–६ मदर्सा टोलमा रहेको बाल एकता इंग्लिस बोर्डिङ स्कूलका प्रिन्सिपल गुड्डु भनिने रुपेश स्वर्णकारको हत्याका मुख्य योजनाका सोही विद्यालयकी पूर्वशिक्षिका तथा लेखापाल राधा गुप्ता रहेको ख...
काठमाडौं उपत्यकामा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको छ । सोमवार अपरान्ह ४ बजेर ३३ मिनेटको समयमा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको हो । जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर अपराह्न ४ बजेर ३१ मिनेटमा ५ दशमलव ८ रे...
नेपाली सेनाका कर्णेल कामेश्वर यादवको घरमा चोरी भएको छ । ललितपुर महानरपालिका–१८ भैँसेपाटीमा रहेको उनको घरबाट १९ लाख ४२ हजार ६ सय रुपैयाँसहित विभिन्न सामानहरू चोरी भएको जिल्ला प्रहरी परिसरका एसएस...
मानव स्वभाव प्रायः म र मेरो भन्ने हुन्छ । जस्तोसुकै आदर्शको कुरा गरे पनि, जतिसुकै महान देखिन खोजे पनि यी म र मेरोमा अलिकति धक्का लाग्नेबित्तिकै, ढेस पुग्नेबित्तिकै त्यस्ता आदर्श र महानता कुन सड्को ‘फू&rsquo...
२०६२ सालपछिको कुरा हो, अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगका एकजना उपसचिव र एकजना शाखा अधिकृत कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा सरुवा भएर गए । यति मात्र होइन, राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रका एक उपसचिव पनि सोही कार्यालयमा...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...