असार २५, २०७९
सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...
विश्वमा २०० थरिका आलु पाइन्छन् र नेपालमा मात्र ३० थरिका आलु उपलब्ध छन् । आलु सम्बन्धी अनुसन्धान गरिरहेकी फ्रान्सेली नागरिक मथिल्डे भन्छिन्, ‘पहाडी र हिमाली आलु राम्रो हुन्छ ।’
मुडेको आलु र पश्चिम दार्चुलाको आलु उत्तम रहेको उनको भनाइ छ । आलु उत्पादन गर्न जति समय लगायो, उति राम्रो हुने उनको अनुसन्धानले बताउँछ ।
मध्यम एउटा आलुमा ११२ क्यालोरी ऊर्जा हुन्छ । आलुमा २० प्रतिशत स्टार्च, २ प्रतिशत प्रोटिन, १ प्रतिशत खनिज र ८० प्रतिशत पानी हुन्छ ।
सय ग्राम आलुको खानयोग्य भागमा २२.९ प्रतिशत कार्बोहाइड्रेट, १.६ प्रतिशत प्रोटिन, ७४.७ प्रतिशत पानी, ०.०१ ग्राम बोसो, ०.६ ग्राम मिनरल्स, .०१ प्रतिशत क्याल्सियम, ०.०३ प्रतिशत फस्फोरस हुन्छ । यस्तै प्रतिसय ग्राम आलुमा भिटामिन ‘ए’ ४० आईयू र फलाम ०.७ मिलिग्राम समेत पाइन्छ ।
राजधानी नजिक साली नदी आसपासमा उत्पादन हुने आलु पनि राम्रो मानिन्छ । रामेछापको थान्सिङ र सिन्धुपाल्चोक मुडेको आलुलाई पनि उत्तम आलु मानिएको छ । सोलुखुम्बुमा पनि आलु त्यतिकै प्रसिद्ध छ ।
कोइरालोलाई संस्कृतमा कोविदार भनिन्छ र यो फूल फुल्ने वर्गमा पर्ने एक वनस्पति हो । यो वनस्पति दक्षिणी चीनदेखि दक्षिण एसियाका राष्ट्रहरू पाकिस्तान, भारत तथा नेपालको रैथाने प्रजाति हो । यो पतझड वर्गको वनस्पति हो । यसलाई डालेघाँसको रूपमा हांगा प्रयोग गरिन्छ भने फूल अचार तथा तरकारीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ ।
कोइरालो र आलुको अचार निकै पुरानो रैथाने परिकार हो, जुन पूजाआजा हुँदा या श्राद्धमा बनाइने चलन छ । होटल–रेस्टुरेन्ट र घरको भान्सा आलु विना अधुरो रहन्छ । विश्वमा सबैभन्दा धेरै परिकार बनाउन मिल्ने पनि आलुकै हो । नेपाली मौलिक खानामा पनि आलुका धेरै परिकार छन् ।
यहाँ हामीले हाम्रो मौलिक मुडेको आलु र कोइरालोको अचारका विषयमा पूर्ण चर्चा गरेका छौं ।
मुडेको आलु र कोइरालोको अचार बनाउन चाहिने सामग्री :
मुडेको रातो आलु आधा किलो, कोइरालोको फूल ३०० ग्राम, नून स्वादअनुसार, कागतीको रस या चुक अमिलो ३ चिया चम्चा, मेथी १ चिया चम्चा, तिल या सिलमको छोप ५ टेबल चम्चा, हरियो खुर्सानी ६ पिस, प्याज २ पिस, हरियो छ्यापी आधा मुठा, तोरीको तेल ३ चिया चम्चा, हरियो धनिया आधा मुठा, खुर्सानीको धुलो आधा चिया चम्चा, बेसार आधा चिया चम्चा ।
मुडेको आलु र कोइरालोको अचार बनाउने विधि :
आलु उसिनेर चिस्याउने र डाइसमा काट्ने, कोइरालोको फूललाई बफ्याएर चिस्याउने ।
माथि उल्लेखित सामग्री हालेर मोल्ने र अन्त्यमा तोरीको तेल तताएर मेथि फुराइ बेसार, चिरेको हरियो खुर्सानी हालेर झान्ने । हरियो धनिया छ्यापी काटेर माथिबाट छर्कने र सर्भ गर्ने । यो अचार खाजाको रूपमा चिउरासँग, स्न्याक्सको रूपमा या भुजासँग पनि लिन सकिन्छ ।
सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...
(श्रीकुमारको रुकुम डायरीबाट...) बिहान पौने ६ बजेको छ । पश्चिम रुकुमको आठबीसकोट जहाँ त्रिपालमुनि हजारौं बेघरबारहरू आगोले जिउ सेकाउँदै जाडो सामना गरेर उज्यालोको प्रतीक्षामा छन् । आगो तापेर बसेका महिलाहरू...
कम्यूनिस्टहरूको चौघेराभित्र बाल्यकाल बिताएको भएर होला, सानै उमेरदेखि मैले कांग्रेस कार्यकर्तालाई कांग्रेसी भनेको सुनेको थिएँ । अलि होच्याएर, अलि नमीठो गरेर यी कांग्रेसीहरू भनेर सम्बोधन गर्ने गरेको.... । उमे...
समाजमा विभिन्न किसिमका मानिसहरू भेटिन्छन्, सबैले आफ्नै कुरालाई ध्यान दिइरहेका हुन्छन् । जहाँकहीँ होस्, चाहे पार्टी, पिकनिक, समारोह, गोष्ठी, भेटघाट सबैतिर आफ्नै बखान गर्छन् आफ्नै नाम, काम, धाम, पेशा र व्यवसायको । ...
नेपालमा गुद खाने चलन धेरै कम छ । कारण – यसको स्वास्थ्य सम्बन्धी गुण नबुझेर हुनसक्छ । हामीले गुद खाने भनेको मात्र गुदपाक हो र जुन निकै प्रसिद्ध मिठाइको रूपमा पनि चिनिएको छ । कसैलाई कोशेली लानुपर्&zwj...
दुई वर्षअघि नेपाल पीएचडी एसोसिएसनको काठमाडौंमा भएको साधारणसभाले नयाँ कार्यसमिति बनायो । म कोषाध्यक्षमा निर्वाचित भएँ । मैले कार्यसमितिका साथीहरूको सामूहिक तस्वीरसहित ट्विटर र फेसबूकमा यो विषय पोस्ट गरें । त्...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...