आसन्न प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा प्रत्यक्षतर्फ महिलाको प्रतिनिधित्व बढाउन महिला नेत्रीहरूले कसरत गरिरहेका छन् ।

अघिल्लोपटकको निर्वाचनमा ६ जना महिला प्रत्यक्षतर्फबाट प्रतिनिधिसभामा आएका थिए । 

प्रत्यक्षतर्फ पनि महिलालाई ३३ प्रति सिट सुनिश्चित गर्न भन्दै कार्यकाल सकिन लागेको प्रतिनिधिसभा बैठकमा दुईवटा जरुरी सार्वजनिक महत्त्वको प्रस्तावमाथि छलफल भयो । 

सत्ता पक्षका तर्फबाट माओवादी सांसद अमृता थापा प्रस्तावक रहेको र प्रतिपक्षका तर्फबाट बिन्दा पाण्डे प्रस्तावक रहेको जरुरी सार्वजनिक महत्त्वको प्रस्तावमाथि छलफल भएको थियो ।

छलफलमा सांसदहरूले महिलाका लागि निश्चित सीट छुट्ट्याएर ती क्षेत्रमा महिला–महिलाबीच प्रतिस्पर्धा गराउन माग गरे ।

प्रत्यक्षमा टिकट पाउनुपर्ने माग गरेपनि कतिपय महिला नेत्रीहरू सकेसम्म जोखिम नमोली समानुपातिकतर्फ नै सीट सुरक्षित गर्ने लबिङमा लागेका छन् ।

टिकट पाउनै महाभारत रहेको र टिकट पाएपनि चुनाव जित्न कठिन रहेकाले दलका महिला नेत्रीहरू चुनाव लड्न हच्किएको नेताहरू बताउँछन् । 

अहिले प्रतिनिधिसभामा रहेका महिला सांसद, पार्टीको पदाधिकारीदेखि केन्द्रीय समितिसम्मका महिला नेत्रीहरू सांसद पद सुरक्षित गर्नका लागि लागिपरेका छन् ।

प्रदेशको सीट सुरक्षित गर्नका लागि पनि कतिपयले प्रतिनिधिसभामा उठ्ने बताइरहेका छन् ।

जो नेपाली कांग्रेसबाट प्रतिस्पर्धा गर्न तम्सिएका छन्

सरकारको नेतृत्वकर्ता दल नेपाली कांग्रेसमा कम्तिमा एक दर्जन महिला नेत्रीहरू प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्ष चुनाव लड्नका लागि प्रयास गरिरहेका छन् ।

स्थानीय तह निर्वाचनमा कांग्रेसको पक्षमा लहर देखिएपछि महिलाहरूले प्रत्यक्षमा लड्ने हिम्मत जुटाएका हुन् । 

गठबन्धनमा सीट बाँडफाँड गर्दा १०० सीट प्राप्त गरेमा प्रत्यक्षतर्फ कम्तिमा १० प्रतिशत सीटमा महिलालाई उठाउन सकिने कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् ।

गठबन्धन गर्दा कांग्रेसले ८० को हाराहारीमा सीट पाउने सम्भावना छ । 

महालक्ष्मी उपाध्याय डीना

नेपाली कांग्रेसको पदाधिकारीमा एक मात्र महिला रहेकी महालक्ष्मी उपाध्याय ‘डीना’ मकवानुरबाट चुनाव लड्ने मूडमा छिन् ।

२०७४ सालको चुनावमा डीना तत्कालीन वाम गठबन्धनका एमाले उम्मेदवार विरोध खतिवडासँग पराजित भएकी थिइन् । त्यो बेला खतिवडाले ४४ हजार ७ सय ४४ मत ल्याउँदा डीनाले ३२ हजार ६ सय ५८ मत पाएकी थिइन् ।

भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा मकवानपुर २ मा एमालेको मत धेरै छ । तर, गठबन्धनको भोट जोड्दा एमालेको भन्दा धेरै मत हुन आउँछ । यो क्षेत्रमा एमालेले ३६ हजार ८ सय ६६ मत पाउँदा कांग्रेसले ३४ हजार २ सय ४० र माओवादी केन्द्रले २२ हजार ६ सय ७ मत प्राप्त गरेका छन् ।

वाम तालमेल हुँदा मकवानपुर २ मा एसका नेता खतिवडाले दाबी गरिरहेका छन् । मकवानपुर १ मा कांग्रेस प्रदेश सभापति इन्द्र बानियाँले उठ्ने तयारी गरेका छन् ।

यो अवस्थामा डीना समानुपातिकमा बस्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । पदाधिकारी भएकाले समानुपातिकको अग्रपंक्तिमा रहँदा उनका लागि सीट सुरक्षित हुन्छ । 

डा. आरजू देउवा

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवापत्नी समेत रहेकी कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य डा. आरजू देउवा यसपटक पनि प्रत्यक्ष चुनाव लड्न कोशिश गरिरहेकी छिन् । 

माइती जिल्ला बर्दियादेखि, कैलाली र कञ्चनपुरसम्मबाट आरजूलाई चुनाव लड्नका लागि प्रस्ताव आएको छ । २०७४ सालमा कैलाली– ५ बाट चुनाव लडेकी आरजू यसपटक पनि सोही क्षेत्रबाट चुनाव लड्ने गृहकार्य गरिरहेकी छिन् । 

चुनावपछिको पाँच वर्षमा कुनै कालखण्डमा प्रधानमन्त्री बन्ने भनेर ‘प्रोजेक्सन’ गरिएकी आरजूले मिति घोषणा हुनुअगावै देखि चुनावको तयारी गरेकी थिइन् । २०७४ सालमा एमालेका नारदमुनि रानासँग आरजू पराजित भएकी थिइन् । 

आरजूले ताकेको कैलाली ५ मा भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनको नतिजामा कांग्रेस एक्लै राम्रो पोजिसनमा छ । माओवादीको पनि राम्रो भोट छ । 

कांग्रेसले २२ हजार ७ सय ७९ मत ल्याउँदा एमालेले १७ हजार ४ सय २० मत पाएको थियो । माओवादीले ८ हजार १ सय मत पाउँदा नेकपा एसले २ हजार मत पाएको छ । 

गठबन्धनका सबै दलको भोट जोड्दा यो क्षेत्रमा झण्डै दोब्बर मतको फरक छ । 

पुष्पा भुसाल

प्रतिनिधिसभाको कार्यकाल सकिने बेलामा उपसभामुख निर्वाचित पुष्पा भुसाल पनि टिकट पाएमा प्रत्यक्षतर्फ नै चुनाव लड्ने मूडमा छिन् ।

२०७४ सालमा समानुपातिबाट सांसद बनेकी भुसाल फेरि समानुपातिकमा बस्नुभन्दा चुनाव लड्ने मूडमा रहेकी हुन् ।

२०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनमा उनी अर्घाखाँचीमा पराजित भएकी थिइन् । 

टिकट पाएमा उनले एमालेका सचिव टोपबहादुर रायमाझीसँग प्रतिष्पर्धा गर्नुपर्नेछ । 

भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा एमालेले अर्घाखाँचीमा कांग्रेसभन्दा झण्डै ११ हजार बढी मत पाएको छ । एमालेले ४८ हजार २ सय ६० मत पाउँदा कांग्रेसले ३७ हजार ९ सय २५ मत पाएको थियो । 

गठबन्धनका अन्य दल माओवादी केन्द्र, जनमोर्चा र नेकपा एस समेतको मत जोड्दा ५३ हजार ७ सय जति पुग्छ । अर्घाखाँची कांग्रेसको भागमा पर्‍यो भने कांग्रेसभित्रै भुसालले अन्य नेताहरूसँग टिकटका लागि प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्नेछ ।

डा. डिला संग्रौला पन्त

गत मंसिरमा सम्पन्न कांग्रेस महाधिवेशनमा डिला संग्रौलाले महिलातर्फ सर्वाधिक मत प्राप्त गरेकी थिइन् । प्रतिनिधिसभा सदस्य रहेकी संग्रौला विराटनगर महानगरपालिकाको मेयर उठ्न चाहेकी थिइन् । टिकट पाएमा उनी मोरङबाट चुनाव लड्ने मूडमा छिन् । 

‘समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली भनेकै महिलाका लागि र प्रत्यक्ष पुरुषहरूको लागि हो भन्ने गलत मान्यता स्थापित गर्न खोजिँदैछ,’ संग्रौलाले लोकान्तरसँग भनिन्, ‘म प्रत्यक्षमै चुनाव लड्ने हो, अहिले पनि फिल्डमा खटिएकी छु ।’ मोरङ २ या ६ बाट चुनाव लड्ने योजना रहेको उनले बताइन् । 

चित्रलेखा यादव

नेपाली कांग्रेस संसदीय दलको मुख्य सचेतक समेत रहेकी चित्रलेखा यादव २०५६ सालमा सिरहा– २ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद हुन् । सो कार्यकालमा उनी उपसभामुख बनेकी थिइन् ।

२०७० सालको संविधानसभा र २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा उनी समानुपातिक कोटाबाट सांसद बनेकी हुन् । 

समानुपातिक सूचीको मापदण्ड बनाउँदा लगातार दुईपटक समानुपातिकमा बसेकोलाई नराख्ने निर्णय पार्टीले गर्‍यो भने उनी प्रत्यक्षमा जानुपर्ने हुन सक्छ । तर कांग्रेसले त्यस्तो निर्णय गर्ने सम्भावना कम छ ।

सुजाता कोइराला 

कांग्रेसका पूर्व सभापति गिरिजाप्रसाद कोइरालाकी छोरी सुजाताले पनि प्रत्यक्षतर्फ चुनाव लड्ने संकेत गरेकी छिन् ।

पटक–पटक समानुपातिक सांसद बनेकी सुजाताले मोरङ २ बाट चुनाव लड्ने आकांक्षा देखाएको कांग्रेस स्रोत बताउँछ । यो क्षेत्रबाट विगतमा मीनेन्द्र रिजालले चुनाव जितेका थिए ।

यसपटक पनि रिजालले यही क्षेत्रबाट चुनाव लड्ने बताएका छन् । २०७४ सालमा रिजालले ३५ हजार ८ सय १९ मत पाउँदा एमालेका ऋषिकेश पोखरेलले ३४ हजार १४ मत पाएका थिए । 

सीता गुरुङ

२०७४ सालको चुनावमा तेह्रथुमबाट पराजित सीता गुरुङ यसपटक पनि चुनाव लड्ने मूडमा छिन् । अघिल्लोपटक उनी वाम गठबन्धनका एमाले उम्मेदवार भवानी खापुङसँग पराजित भएकी थिइन् ।

खापुङले २१ हजार ३ सय ३५ मत पाउँदा सीताले १९ हजार ३ सय १४ मत प्राप्त गरेकी थिइन् । चुनाव हारेपछि सीता जिल्लामै बसेर राजनीति गरिरहेकी छिन् । अहिले पनि कांग्रेसका तर्फबाट उनी प्रमुख दाबेदार हुन् ।

स्थानीय तह निर्वाचनमा तेह्रथुममा एमालेले २२ हजार ३ सय १२, नेपाली कांग्रेसले २१ हजार ९ सय ११ र माओवादीले ६ सय ८६ मत प्राप्त गरेको थियो । मन्त्री खापुङको पार्टी एसले मात्र ५ सय ४६ मत प्राप्त गरेको छ । 

कांग्रेसका अन्य महिला नेत्रीहरू

२०७४ सालको चुनावमा काठमाडौं– ३ मा प्रतिस्पर्धा गरेकी अम्बिका बस्नेत पनि टिकट पाएमा चुनाव लड्ने पक्षमा छिन् । गत वर्ष राष्ट्रियसभाको कार्यकाल सकिएकी सरिता प्रसाईं झापाबाट चुनाव लड्ने मूडमा छिन् ।

कांग्रेसका पूर्व महामन्त्री स्व. खुमबहादुर खड्कापत्नी शिला शर्मा खड्का, महिला बालबालिका मन्त्री समेत रहेकी उमा रेग्मी र सांसद लक्ष्मी परियार पनि टिकट पाएमा चुनाव लड्ने पक्षमा छन् । यी तनैजना अहिले प्रतिनिधिसभामा समानुपातिक सांसद हुन ।

विगतमा काठमाडौं– २ बाट चुनाव लडेकी प्रतिमा गौतम, अहिले संसद्मा रहेकी हुम्लाकी रंगमती शाही तथा संविधानसभा सदस्य उषा गुरुङ पनि टिकट पाएमा चुनाव लड्ने तयारीमा छन् ।

कांग्रेस महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले झापा– १ मा चुनाव नलडे कांग्रेसको वैकल्पिक उम्मेदवार उषा गुरुङ हुन् ।

एमालेमा प्रत्यक्ष चुनाव लड्न चाहने धेरै 

नेपाली कांग्रेसको तुलनामा नेकपा एमालेमा प्रत्यक्ष चुनाव लड्न चाहने महिलाको संख्या धेरै छ । 

गठबन्धनमा सीट बाँडफाँडमा झमेला हुने भएपनि एमालेले राप्रपा, राप्रपा नेपाल लगायत साना दललाई केही सीट छाड्दा पनि प्रतिनिधि सभाका १६५ मध्ये १५० हाराहारीका सीटमा उम्मेदवारी दिन पाउने छ । यसो हुँदा एमालेका धेरै महिला प्रत्यक्षमा आउन पाउने छन् ।

अष्टलक्ष्मी शाक्य

२०७४ सालको चुनावमा मुख्यमन्त्री बन्न भन्दै प्रदेशमा चुनाव लडेकी उपाध्यक्ष अष्टलक्ष्मी शाक्य यसपटक प्रतिनिधिसभामा चुनाव लड्ने सम्भावना छ । 

पार्टीभित्रको शक्ति सन्तुलनका कारण शाक्य छोटो समय बागमती प्रदेशको मुख्यमन्त्री बन्न सफल भइन् । २०५६ सालमा काठमाडौं– ६ बाट प्रत्यक्ष चुनाव लडेकी शाक्यले काठमाडौं– ८ बाट उम्मेदवारी दिने सम्भावना छ ।

काठमाडौं ८ मा यसअघि एमालेबाट जीवनराम श्रेष्ठ लड्दा शाक्य प्रदेशबाट चुनाव लडेकी थिइन् । श्रेष्ठले १३ हजार ३ सय ७ मत पाउँदा कांग्रेसका नवीन्द्रराज जोशीले १२ हजार ९ सय ५३ मत पाएका थिए ।

स्थानीय तह निर्वाचनमा यो क्षेत्रमा कांग्रेसले १० हजार ८ सय ७२, एमालेले ९ हजार २ सय ५३ र नेकपा एसले ५ हजार १ सय ४२ मत प्राप्त गरेका छन् ।

पद्मा अर्याल

२०७४ सालको चुनावमा स्याङ्जा– २ बाट नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता गोपालमान श्रेष्ठलाई पराजित गरेर पद्मा एमालेको राजनीतिमा उदाएकी थिइन् । 

पहिलो संविधानसभामा समानुपातिक सांसद बनेर आएकी पद्माले २०७४ सालमा ‘हेभी वेट’ उम्मेदवारलाई पराजित गरेपछि सरकारमा सहभागी भइन् ।

अर्यालले ३५ हजार १ सय ४२ मत ल्याउँदा गोपालमानले ३१ हजार ४ सय ३६ मत पाएका थिए ।

भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा कांग्रेसले ३६ हजार ८ सय ६, नेकपा एमालेले ३४ हजार ८ सय ९ र माओवादीले १ हजार २ सय ४३ मत प्राप्त गरेका छन् ।

स्वास्थ्य राज्यमन्त्रीबाट सरकारमा डेब्यु गरेकी अर्यालले भूमि व्यवस्था र कृषि मन्त्रालयको नेतृत्व गरिन् । महाधिवेशनबाट एमाले सचिव बनेकी अर्याल फेरि पनि सोही क्षेत्रबाट प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने तयारीमा छिन् ।

पवित्रा निरौला खरेल

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा प्रत्यक्षतर्फ झापा– २ बाट निर्वाचित खरेल यसपटक पनि आकांक्षी हुन् । टिकट वितरण गर्दा यसअघि चुनाव जितेको मापदण्ड राखेमा उनले स्वतः टिकट पाउने छिन् । तर सो क्षेत्रबाट अग्नि खरेल चुनाव लड्न खोजिरहेका छन् । केपी ओली सरकार कायम रहेकै बेला महान्यायाधिवक्ताबाट राजीनामा गरेर खरेल चुनावको तयारीमा लागेका थिए ।

अग्निले टिकट पाए भने पवित्रा समानुपातिकमा बस्नुपर्नेछ । गठबन्धनसँग भिड्न झापामा एमालेलाई राप्रपाको साथ अनिवार्य छ । सबै निर्वाचन क्षेत्रमा निर्णायक मत लिएर बसेको राप्रपाले झापामा यसपटक २ सीटमा दाबी गर्ने अडान लिएको छ । झापा ३ का अतिरिक्त राप्रपाले अर्को कुनै सीटमा दाबी गर्ने सम्भावना छ । 

विद्या भट्टराई

२०७६ सालमा भएको उपनिर्वाचनबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचित भएकी विद्या भट्टराई यसपटक पनि कास्की– २ बाट चुनाव लड्न खोज्दैछिन् । 

प्रतिनिधिसभाको कार्यकाल सकिनै लाग्दा भएको उपसभामुखको निर्वाचनमा विद्यालाई एमालेले उम्मेदवार बनाएको थियो । स्व. रवीन्द्र अधिकारीको सेन्टिमेन्टका कारण पनि कास्कीमा विद्यालाई उठाउँदा नै चुनाव जितिने एमालेको विश्लेषण छ । २०७४ सालमा कास्की– २ बाट रवीन्द्रले चुनाव जितेका थिए । 

संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्यन मन्त्री रहेको समयमा हेलिकोप्टर दुर्घटनामा रवीन्द्रको निधन भएपछिको उपनिर्वाचनमा विद्या विजयी भएकी थिइन् । स्थानीय तह निर्वाचनमा कास्की २ मा एमालेको पोजिसन राम्रो छ ।

यो क्षेत्रमा एमालेले २१ हजार १६४ मत पाउँदा कांग्रेसले १९ हजार ८ मत पाएको छ ।

राप्रपाले २ हजार ७९ मत पाउँदा नेकपा एसले २ हजार ५३ र माओवादीले १ हजार १९८ मत पाएका छन् । 

भगवती चौधरी

पछिल्ला दुई निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका नेता विजयकुमार गच्छदारलाई कडा टक्कर दिएकी भगवती चौधरीले फेरि पनि सुनसरी ३ बाट टिकट पाउने सम्भावना छ । २०७४ सालको चुनावमा गच्छदारले ३८ हजार ९ सय ७२ मत पाउँदा चौधरीले ३८ हजार ६ सय ५१ मत पाएकी थिइन् ।

यसपटकको स्थानीय तह निर्वाचनमा एमालेले ३५ हजार भोट पाउँदा कांग्रेसले ३३ हजार ल्याएको छ । जसपाले ५ हजार ५ सय र माओवादीले ३ हजार ८ सय मत पाएको छ । 

उषाकला राई

कोदोको घरेलु रक्सीलाई ब्रान्डिङ गरेर विदेशी रक्सी आयातमा रोक लगाउनुपर्ने अभियान शुरू गरेर चर्चामा रहेकी एमाले नेत्री उषाकला राई अहिले १ नम्बर प्रदेश सभाको सदस्य छिन् । पहिलो संविधानसभामा महिला सभासद समूहकी अध्यक्ष समेत रहेकी राई यसअघि प्रदेश १ सरकारमा सामाजिक विकास मन्त्री थिइन् ।

एमाले संसदीय दलको मुख्य सचेतक रहेका विशाल भट्टराई र उषाकलाको निर्वाचन क्षेत्र खोटाङ हो । २०७० सालको संविधानसभा र २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा चुनावमा भट्टराई प्रत्यक्ष निर्वाचित भएका थिए ।

भट्टराईलाई प्रदेश कमिटीको अध्यक्ष हुँदै प्रदेश १ को मुख्यमन्त्री बनाउन भन्दै एमालेको महाधिवेशनमा शुरूमा केन्द्रीय समितिमा राखिएको थिएन । 

टिकट वितरण गर्ने मापदण्डमा यसअघि चुनाव जितेकाले प्राथमिकता पाए भने विशालले नै टिकट पाउने छन् । जित्ने सम्भावना भएको क्षेत्रमा महिला उम्मेदवार उठाउनुपर्ने भएकाले प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने लिस्टमा उनी पर्ने एमालेका नेताहरू बताउँछन् ।

‘राज्यका हरेक निकायमा ३३ प्रतिशत सहभागिताको कुरा स्थापित गर्ने नेकपा एमाले हो । स्थानीय तह निर्वाचनमा पनि हाम्रो पार्टीले अरूले भन्दा धेरै महिलालाई अवसर दिएको छ,’ एमाले केन्द्रीय सदस्य समेत रहेकी राईले भनिन्, ‘महिलाहरू प्रत्यक्षमा चुनाव लड्न सक्षम छन्, आगामी निर्वाचनमा म पनि प्रत्यक्षमै लड्ने हो ।’

बिन्दा पाण्डे 

चुनावमा ३३ प्रतिशत महिलालाई टिकट दिनुपर्छ भनेर प्रतिनिधिसभामा जरुरी सार्वजनिक महत्त्वको प्रस्तावमा छलफल गराएकी बिन्दा पाण्डे यसपटक प्रत्यक्ष चुनाव लड्न खोज्दैछिन् ।

संविधानसभा र २०७४ सालमा प्रतिनिधिसभामा समानुपातिक सांसद बनेकी पाण्डे यसपटक चुनाव उठ्ने तरखरमा लागेकी हुन् । उनी काठमाडौंकै कुनै क्षेत्र या नुवाकोटबाट चुनाव लड्ने सम्भावना रहेको एमाले नेताहरू बताउँछन् । एमालेनिकट जिफन्टमा लामो समय काम गरेकी पाण्डे संसदीय गतिविधि र नीति निर्माणमा सक्रिय सांसद हुन् । 

शान्ता चौधरी 

नेकपा एमाले संसदीय दलकी सचेतक शान्ता चौधरी पनि टिकट पाएमा दाङबाट चुनाव लड्ने मूडमा छिन् । उनको निर्वाचन क्षेत्र र महासचिव शंकर पोखरेलकै भएका कारण उनी कहाँबाट चुनाव लड्ने भन्ने टुंगो छैन । 

पार्टी महासचिव पोखरेलको चुनाव परिचालनमा खट्नुपर्ने भएकाले उनी समानुपातिकमा दोहोरिने सम्भावना पनि छ । विगतमा कमलरी पृष्ठभूमिबाट राजनीति शुरू गरेकी शान्ताले राजनीतिमा आएपछि आफूलाई सशक्त बनाउँदै लगेकी छिन् । उनी अहिले एमालेको पोलिटब्यूरो सदस्य छिन्। 

एमालेका अन्य महिला नेत्री

पोलिटब्यूरो सदस्य जुली महतोले धनुषा ३ बाट चुनाव लड्ने सम्भावना छ । पति रघुवीर महासेठसँगै जुलीले पनि प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने गृहकार्य गरिरहेको नेकपा एमाले धनुषाका नेताहरू बताउँछन् । 

प्रतिनिधिसभाको पूर्व उपसभामुख समेत रहेकी डा. शिवमाया तुम्बाहाम्फेले पनि प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने सोच बनाएकी छिन् । उनले मोरङ– १ बाट टिकट पाउने सम्भावना छ । 

समानुपातिक सांसद गंगा चौधरी सत्गौवा दाङ १ बाट चुनाव लड्ने चर्चा छ । उनले अहिले शहरी विकास मन्त्री समेत रहेका मेटमणि चौधरीसँग प्रतिष्पर्धा गर्ने सम्भावना रहेको एमाले नेताहरू बताउँछन् । 

संविधानसभा निर्वाचनमा कास्की १ बाट निर्वाचित सीता गिरी ओलीले पनि प्रत्यक्षमा चुनाव लड्ने आकांक्षा राखेकी छिन् । यस्तै अखिलको अध्यक्ष बनिसकेकी र अहिले समानुपातिक सांसद नवीना लामा पनि टिकट पाए काभ्रेबाट चुनाव लड्ने पक्षमा छिन् । 

माओवादीमा जसले चुनाव लड्ने तरखर गर्दैछन्

पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीका धेरै महिलाले प्रत्यक्ष चुनाव जितेका थिए । 

२०६४ सालमा माओवादीले महिला उम्मेदवार उठाएपछि अन्य दललाई पनि महिला सांसद बनाउन दबाब परेको थियो । 

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा भने पम्फा भुसाल, वीना मगर र कमला रोकाले प्रत्यक्ष चुनाव जितेका थिए । 

पम्फा भुसाल

माओवादीबाट प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने पहिलो पंक्तिकी नेत्री हुन्, पम्फा भुसाल । समानुपातिकमा बसे सूचीको पहिलो नम्बरमा पर्ने भएपनि उनले प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने योजना बनाएकी छिन् ।

माओवादी केन्द्रले काठमाडौं उपत्यकाका १५ निर्वाचन क्षेत्रमध्ये जित्ने सुनिश्चित भएको ललितपुर– ३ नै हो । माओवादीले उपत्यकामा रोज्ने पहिलो क्षेत्र नै ललितपुर– ३ हुने उक्त पार्टीका नेताहरू बताउँछन् । 

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा निर्वाचित भुसाल २०६४ सालको चुनावमा पनि यही क्षेत्रबाट चुनाव जितेका थिइन् ।

विद्यार्थी कालदेखि यही क्षेत्रमा राजनीति गरेकी भुसालको व्यक्तिगत लोकप्रियताका भोट छन् । २०७० सालको संविधानसभा चुनाव नलडेको समयमा पनि स्थानीयहरू समस्या लिएर उनकोमा जाने गरेका थिए । 

२०७४ सालको चुनावमा भुसालले २४ हजार ३२ मत प्राप्त गर्दा कांग्रेसका मदन अमात्यले २२ हजार २ सय २९ मत प्राप्त गरेका थिए । यो क्षेत्रमा गठबन्धनको बहुमत छ । 

वीना मगर

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभा चुनावमा कलिलो उमेरमै कञ्चनपुर– १ बाट प्रत्यक्ष चुनाव जितेर सांसद बनेकी थिइन्, वीना मगर ।

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डका छोरा प्रकाश दाहालको निधन भएको केही दिनमा उनले चुनाव जितेकी थिइन् ।

चुनावी अभियान चलिरहेको समयमा प्रचण्डपुत्र प्रकाशको निधन भएको थियो । चुनाव जितेर आएपछि केपी ओली सरकारमा उनी खानेपानी मन्त्री बनिन् । 

वीनाले ३८ हजार ४ सय ६७ मत पाउँदा कांग्रेसका दिवानसिंह विष्टले १९ हजार २ सय १९ मत पाएका थिए । भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा यो क्षेत्रमा गठबन्धनको बहुमत छ । 

एमालेले १८ हजार ७७३ मत पाउँदा कांग्रेसले १८ हजार ७३२ मत पाएको थियो । माओवादीले १५ हजार २८९ र नेकपा एसले ३ हजार ५२१ मत पाएका थिए ।

कमला रोका 

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभामा माओवादीका लागि तेस्रो जीत निकाल्ने महिला नेत्री कमला रोका हुन् । उनले पूर्वी रुकुमबाट चुनाव जितेकी थिइन् । 

माओवादीको उद्गम थलो रहेको रुकुमबाट उनले १० हजार ४ सय मत पाउँदा कांग्रेसका हरिशंकर घर्तीले ४ हजार ४ सय ४ मत प्राप्त गरेका थिए । 

पूर्वी रुकुममा यसपटक पनि उनी दोहोरिन खोजेकी छिन् । उनी समानुपातिकमा बसेर अन्य कुनै नेता प्रत्यक्षमा लड्ने पनि सम्भावना छ । 

समानुपातिकबाट सांसद बनेकी पूर्वसभामुख ओनसरी घर्ती र जयपुरी घर्तीले चुनाव लड्न चाहेपनि रोल्पाबाट वर्षमान पुन नै दोहोरिने भएकाले उनीहरूको निर्वाचन क्षेत्रबारे अन्यौल छ ।

रेखा शर्मा, अमृता थापा, इन्दु शर्मा लगायत महिला नेत्रीहरूले पनि टिकट पाए प्रत्यक्षमा प्रतिस्पर्धा गर्न सकिने बताएका छन् । 

२०६४ सालको संविधानसभा चुनावमा प्रत्यक्ष जितेका धर्मशिला चापागाईं, पूर्णाकुमारी सुवेदी पनि टिकट पाएमा चुनाव लड्ने मूडमा छन् ।

अहिले समानुपातिक सांसद रहेकी चापागाईं संविधानसभामा झापाबाट र सुवेदी बाँकेबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित हुन् । प्रदेश सांसद रहेकी दामाकुमारी शर्मा पनि चुनाव लड्न इच्छुक छिन् ।  

अन्य दलका महिला सांसद

दुर्गा पौडेल

२०७४ सालको प्रतिनिधिसभामा ६ जना महिला मात्र प्रत्यक्ष निर्वाचित भएर आएका थिए । तीमध्ये राष्ट्रिय जनमोर्चाकी दुर्गा पौडेल पनि एक हुन् ।

वामपन्थी गठबन्धनबाट चुनाव लडेकी दुर्गा पौडेल अहिले सत्ता गठबन्धनमा सहभागी छन् । उनले यसपटक पनि प्यूठानबाट चुनाव लड्ने तयारी गरेकी छिन् । 

अघिल्लोपटक पौडेलले ४७ हजार मत ल्याउँदा कांग्रेसका डा. गोविन्द पोखरेलले ३१ हजार २ सय ८६ मत पाएका थिए । भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा प्यूठानमा कांग्रेस र माओवादीले समान ३ पालिका जित्दा एमाले दुई स्थानमा खुम्चिएको थियो । जनमोर्चाले एक मात्र पालिका जितेको छ ।

वडामा पाएको भोटका हिसाबले एकल रूपमा एमाले सबभन्दा बलियो छ, तर गठबन्धनको समग्र भोट भने एमालेको भन्दा बढी छ ।

यो क्षेत्रबाट वामदेव गौतमले पनि चुनाव लड्न इच्छा व्यक्त गरेका छन् । माओवादीको चुनाव चिह्नबाट उम्मेदवारी दिने सहमति गरेका वामदेव सकेसम्म यही क्षेत्रबाट चुनाव लड्न चाहन्छन् ।

रामकुमारी झाँक्री 

नेकपा एसकी सचिव रामकुमारी झाँक्रीले यसपटक प्रत्यक्षतर्फ चुनाव लड्न खोजेकी छिन् । उनी काठमाडौंको कुनै क्षेत्र या गुल्मी– २ बाट चुनाव लड्ने चर्चा छ । विद्यार्थी राजनीतिबाट स्थापित झाँक्री अहिलेसम्म प्रत्यक्ष चुनाव लडेकी छैनन् । सत्ता गठबन्धनबीच तालमेल गर्दा काठमाडौंमा नेकपा एसले बढीमा २ सीट पाउने सम्भावना छ । माधव नेपालले चुनाव लड्दै आएको २ नम्बर र अहिले संस्कृति, पर्यटन मन्त्री रहेका जीवनराम श्रेष्ठको ८ नम्बरमा एसको दाबी छ ।

झाँक्रीले लड्न चाहेको काठमाडौं– १ प्रकाशमान सिंहको क्षेत्र भएकाले कांग्रेसले अरूलाई दिने सम्भावना छैन । त्यसो हुँदा उनी गुल्मी– २ बाट प्रत्यक्ष चुनाव लड्नुपर्नेछ । गुल्मी– २ एमाले सचिव गोकर्ण विष्टले जित्दै आएको क्षेत्र हो । 

नेकपा एसबाट अन्य केही महिला नेत्री पनि प्रत्यक्षमा चुनाव लड्ने सम्भावना छ । माधव नेपाल काठमाडौं २ बाट चुनाव लडेमा रौतहट १ बाट सरलाकुमारी यादव या कल्याणी खड्काले चुनाव लड्न सक्ने एसका एक नेताले बताए । स्थानीय तह निर्वाचनको नतिजामा रौतहट– १ मा नेकपा एस सबैभन्दा बलियो छ ।

हिसिला यमी र मानुषी पनि

नवगठित जनता समाजवादी पार्टी नेपालकी उपाध्यक्ष हिसिला यमी पनि काठमाडौंबाट प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने तयारीमा छिन् । नेकपा माओवादीको चुनाव चिह्न हँसिया हथौडाबाट चुनाव लड्ने गरी दुई पार्टीबीच सहमति भएको छ ।

हिसिला २०६४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा काठमाडौं– ७ बाट विजयी भएकी थिइन् । पछि उनले सोही क्षेत्रमा एमालेका रामवीर मानन्धरसँग चुनाव हारेकी थिइन् । 

बाबुराम–हिसिलापुत्री मानुषी यमी भट्टराई पनि काठमाडौंबाट प्रत्यक्ष चुनाव लड्ने तरखरमा छिन् । मानुषीले काठमाडौं– ५ या ७ बाट उम्मेदवारी दिने तयारी गरेकी छिन् ।

हिसिला या मानुषीमध्ये एकजना मात्र चुनाव लड्ने सो पार्टीका एक नेताले बताए ।

भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा काठमाडौं– ७ मा कांग्रेसको धेरै मत छ । कांग्रेसले १४ हजार १६७ मत पाउँदा एमालेले १२ हजार २०२ मत पाएको थियो ।

नेकपा एसले ३ हजार ८३९ मत पाउँदा राप्रपाले २ हजार २७ र माओवादीले ५ सय ७६ मत पाएको छ ।