पुस ११, २०८०
नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...
दुर्गाको प्रसाद र ठूलाहरूबाट आशीर्वाद ग्रहण गर्दै रमाइला परिकारको स्वाद, आफन्त र दौंतरीहरूबीचको भेटघाट, रझझमका साथ दशैंलाई बिदा गरियो । अब तिहार र छठ पर्वमा फूल, दीपावली र मिठाइका साथ अझ रमाइलोसँग बिताउन सबै लालायित छौं ।
झनै बालबालिका फूल, झिलिमिली बत्ती, मिठाइ, देउसी–भैलोका साथमा आफैं सहभागी भएर दिदी–भाइका बीचमा टीका थाप्न उत्साहित छन् । देवी÷देवता, सूर्य, पानी, जनावरहरूदेखि हरेक प्रकृतिको साथ आफैंले आफैंलाई पूजा गर्दै तिहार र छठ पनि सकिन्छ । यी विशेष चाडपर्वमा सम्पूर्णमा शुभकामना ।
चाडपर्व, विशेष अवसर तथा बिदाहरूमा मूलतः ठूला मानिसहरू आफ्नै ढंगले रमाउँछन् । विशेष तयारीका साथ योजनाबद्ध रूपमा चाडपर्वहरू हर्षोल्लासका साथ मनाइन्छ । हप्ताभरिको कामको थकान मेटाउने बिदाको दिनलाई पनि रमणीय बनाइन्छ । यो आफैंमा मनमा शान्ति र आनन्दका साथ थकान मेटाउने सुनौलो अवसर हो । हामीले यसरी रमाइलो गरिरहँदा आफ्ना छोराछोरीको लागि के–कस्ता रमाइला क्षण सिर्जना गर्छौं ?
हामी रमाइरहँदा उनीहरू हाम्रो रमाइलोमा कसरी रमाउने गरेका छन् ? पछिल्लो समय रमाइलो भन्नासाथ मदिरा, धूम्रपान, जुवा–तासलाई धेरैले प्राथमिकतामा राखेको देखिन्छ । यसका साथै आफ्नै घरमा स्वस्थकर खाना बनाउनाका साटो बजारका तयारी मिठाइ र प्याकेटका खानाले घरलाई ढपक्कै ढाकेको हुन्छ । यसैमा अभिभावकहरू रमाइरहँदा बालबालिका केमा रमाउने ? मदिराको साथमा अभिभावकहरूले जंक फूडहरूलाई विशेष परिकारको रूपमा प्रयोगलाई प्राथमिकता दिएका हुन्छन् ।
कहिल्यै चुरोट नखाने आफ्नो रोलमोडल अभिभावक मदिराको नशाका साथ चुरोट पिउँदै आफैंमा गौरव अनुभूति गर्छन् । यसभन्दा अगाडि बढेर मदिराको नशामा कसलाई के भन्ने र के बोलेका छौं, त्यो पनि ख्याल नराख्ने अवस्था पनि कहीँ कतै देख्न र सुन्न पाइन्छ । केही अभिभावकहरूले त बालबालिकालाई चक्लेटको आशामा मदिरा र चुरोट किन्न पठाउने गरेको पनि देख्न पाइन्छ । यसबाट उनीहरूले के शिक्षा लिने ?
ठूलाहरूले यसरी रमाइलो गरिरहँदा बालबालिकाको कलिलो मानसिकतामा के कस्तो असर परिरहेको होला ? यसरी अभिभावकहरू रमाइरहँदा कतै छोराछोरीलाई पूर्ण रूपमा बिर्सिरहेका त छैनौं ? हामीले उनीहरूलाई सम्झाउँदा भन्ने कुरा र हाम्रो व्यवहारलाई बालबालिकाले कसरी बुझ्ने ?
धेरैको परिवार एउटै कोठामा गुजारा चलाउँछन् । उनीहरूसँग अर्काे कोठा छैन । बिदाको दिन एउटै कोठामा साथीहरू जम्मा भएर बालबालिकाकै अगाडि नशाको तालमा झगडा र अभद्र व्यवहारसम्म देखाउन पुग्दछन् । यस्ता गतिविधिबाट बालबालिकालाई टाढा राख्ने प्रयत्न गरौं । आफ्ना छोराछोरीलाई सभ्य, अनुशासित बनाउने सबै अभिभावकको चाहना हो । बालबालिकाले पहिलो आइडलको रूपमा तपार्इं अभिभावकहरूलाई लिएका हुन्छन् । उसले तपाईंहरूको पदचाप पक्रन चाहिरहेको हुन्छ । त्यसैले उसका अगाडि गरिएका हरेक व्यवहारले उसलाई प्रत्यक्ष प्रभाव पारिरहेको हुन्छ ।
त्यसकारण हामी अभिभावकहरूले चाडपर्व वा अन्य कुनै पनि अवसरहरूमा रमाउँदा सधैं बालबालिकाको लागि पनि खुशी हुने र उनीहरूका लागि उपयुक्त वातवरणको तयारी गर्न ख्याल गर्न सकेमा हामी र हाम्रा बालबालिकाले संंस्कार, संस्कृति र सामाजिक मूल्यमान्यता सिक्दै तपाईं हामीले कल्पना गरेका आदर्श व्यक्ति बन्न सहयोग पुग्थ्यो कि ?
हामी जसरी समूहमा रमाउँदा जेजस्ता परिकारहरूलाई प्राथमिकतामा राखेर रमाउँछौं, त्यही सिको गर्दै सुनौलो वयका किशोर किशोरीले पनि त्यसैलाई अनुसरण गर्ने गरेका छन् । जब सोही कार्य किशोर–किशोरीले गर्न थाल्छन् अनि हामीलाई पनि असह्य हुन्छ । त्यसैले हामी रमाउँदा बालबालिकाको लागि पनि रमाउने र सुखी हुने वातावरण तयार गरौं । हाम्रो रमाइलोमा उनीहरूलाई र उनीहरूको रमाइलोमा हामी पनि रमाउने केही गतिविधिहरू गर्ने गरौं ।
यहाँ प्रश्न उठ्न सक्छ – ठूलाहरू नरमाउने त ? अवश्य रमाउने ! समय र परिस्थितिको व्यवस्थापन गर्दै रमाइरहँदा बालबालिकालाई पूर्ण रूपमा बेवास्ता गरिएको नहोस् । तिहार, छठ, नयाँ वर्ष लगायतमा आ–आप्mनो आर्थिक अवस्था अनुसार बालबालिकालाई प्राथमिकतामा राखेर उनीहरूलाई पनि उपयुक्त हुने खेल र खानेकुराका साथमा पारिवारिक, सामाजिक र धार्मिक सद्भावलाई मद्देनजर गर्दै आफ्नो साथमा बालबालिकालाई खुशी राख्ने गतिविधिलाई प्राथमिकता दिऔं ।
बालबालिकालाई पनि सहभागी गराएर रमाउने विभिन्न तरिकाहरूको उपयोग गरौं । अभिभावकको साथमा बालबालिकालाई पनि खुशी हुने अवसरको सिर्जना गरौं ।
नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...
धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...
केही वर्षअघि विद्वान प्राध्यापक डा. अभि सुवेदीले कान्तिपुरमा लेख्नुभएको एउटा प्रसंगबाट आजको चर्चा शुरू गर्नु उपयुक्त हुनेछ । त्यस प्रसंगमा नेपाली कांग्रेसका वर्तमान सभापति शेरबहादुर देउवाले पूर्व प्रधानमन्त्रीको हैस...
कमेडी क्लब चलाउने मुन्द्रे उपनाम गरेका एकजना मान्छे छन्। एकै श्वासमा चारवटा प्रश्न सोध्न सक्ने क्षमता भएका जानेमाने पत्रकार ऋषि धमलाको कार्यक्रममा पुगेर तिनले भन्न भ्याए, 'यो टिकटकका कारण मान्छेहरू अल्छी भए, कुन...
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...