मंसिर १०, २०८०
काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...
श्रीमद्भगवद् गीतमा अनेक प्रकारका योग पद्धति बताइएको छ । भक्ति योग, कर्म योग, ज्ञान योग, हठ योग । योग शब्दको अर्थ हुन्छ जोड्नु । यसको अर्थ हो कि कसरी हामी ईश्वरसँग जोडिने । यो ईश्वरसँग पुन जोडिने या सम्बन्ध बनाउने साधन हो । कालक्रममा श्रीकृष्णद्वारा दिएको यो योग लुप्त भएको थियो । तर यस्तो किन भयो ?
के जुन समय श्रीकृष्ण अर्जुनसँग श्री गीता भनिरहनु भएको थियो त्यस समय विद्वान साधु थिएनन् ? थिए । त्यस समय अनेक साधु सन्त थिए । के त्यस समय विद्वान थिएनन्, विद्वान पनि थिए ।
श्रीकृष्ण यही कुरालाई बल दिइरहनु भएको थियो । कोही व्यक्ति दुनियावादी दृष्टिमा राम्रो विद्वान हुनसक्छ तर यतिले मात्र उ भगवद् गीता बारे टीका लेख्न योग्य हुँदैन । गीतलाई बुझ्नका लागि शिष्य परम्परालाई मान्न आवश्यक छ । हामीलाई भगवद् गीताको आत्ममा प्रविष्ट गर्न आवश्यक छ न कि पाण्डित्यको दृष्टिले हेर्नुमात्र ।
श्री कृष्णले सबै विद्वाहरुलाई छोडेर अर्जुनलाई नै सुपात्र किन मान्नुभयो ? अर्जुन त्यस्ता कुनै विद्वान थिएनन् न योगी न ध्यानी । उनी त युद्धमा लड्नका लागि शूरवीर थिए । त्यस समय अनेक महान ऋषि जीवित थिए र श्रीकृष्णले चाहेको भए भगवद् गीताको ज्ञान प्रदान गर्न सक्नुहुन्थ्यो ।
यसको उत्तर यही हो कि सामान्य व्यक्ति भए पनि अर्जुनको सबैभन्दा ठूलो विशेषता थियो, ‘भक्तो sसि मे सखा चेति’ तिमी मेरो भक्त तथा साथी हौं ।
यही अर्जुनको अतिरिक्त विशेषता थियो जो ठूला ठूला साधुमा थिएन । अर्जुनलाई थाहा थियो कि कृष्ण भगवान हुनुहुन्छ । अतः उनी कृष्णलाई गुरु मानेर समर्पित भएका थिए ।
भगवान श्रीकृष्णको भक्त बनेविना कोही व्यक्ति भगवद् गीतालाई बुझ्न सक्दैन थियो । उसले त गीताबाट संस्तुत विधिले बुझ्न आवश्यक थियो जसरी अर्जुनले बुझेका थिए ।
यदी हामीले यसलाई भिन्न प्रकारले बुझ्न चाहन्छौ या यसको भिन्न व्याख्या गर्न चाहन्छौ भने त्यहो हाम्रो पाण्डित्य प्रदर्शन हुनसक्छ भगवद् गीता होइन ।
काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...
घरमा माउसुली देखिनु एक सामान्य घटना हो । सामान्यरुपमा हेर्दा यो एक जीव हो तर जीव जन्तु मनुष्यको प्रकृतिको एक महत्वपूर्ण हिस्सा मान्ने हिन्दू शास्त्रमा माउसुली बारे जोडिएको गतिविधिबारे विस्तृत जानकारी छ ।...
१. नमस्कारको चलन हिन्दु संस्कृतिमा मानिस हात जोडेर एक अर्कालाई अभिवादन गर्छन् जसलाई नमस्कार भनिन्छ । यो परम्पराका पछाडिको सामान्य कारण भनेको दुवै हात जोडेर गरिने अभिवादनले सम्मान झल्काउँछ । तर वैज्ञानिक र...
जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...
वास्तुशास्त्र अनुसार घरमा कुन ठाउँमा के कुरा राख्ने नियमको पालना गर्दा सुखसमृद्धि प्राप्त हुन्छ । वास्तु पालन नगर्दा भने स्वास्थ्य र धनहानिका अलावा अन्य धेरै समस्याबाट ग्रस्त भइन्छ । खराब भएको र टुटेफुटेको सामान घ...
सनातन धर्ममा गोत्रको धेरै महत्व हुन्छ । ‘गोत्र’को शाब्दिक अर्थ त धेरै व्यापक हुन्छ । यद्यपि विद्वानहरुले समय–समयमा यसरबारे यथोचित व्यख्या गरेका छन् । ‘गो’ अर्थात् इन्द्रिय, र &...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...