फागुन ३०, २०८०
अर्थमन्त्री वर्षमान पुन 'अनन्त' समेत मुछिएको १३८ किलो सुन तस्करीको फाइल पर्याप्त अनुसन्धानविनै सरकारी वकिलको कार्यालयमा पुगेको छ । अर्थमन्त्रीका रूपमा पुन आएलगत्तै भन्सार विभागले पर्याप्त अनुसन्धानविनै फा...
माघ २५, २०७८
चुनावको मिति घोषणा भएसँगै अर्थ मन्त्रालयसामु खर्च व्यवस्थापन गर्नुपर्ने चुनौती थपिएको छ ।
सरकारले ३० वैशाख २०७९ मा चुनाव गर्ने घोषणा गरेपछि आवश्यक स्रोत जुटाउनुपर्ने भएको हो ।
यता अर्थमन्त्रालयले चुनावका लागि खर्च जुटाउन खासै समस्या नरहेको जनाएको छ । मिति घोषणा भइसकेको अवस्थामा अब सम्बन्धित सबै निकायबाट खर्च प्रस्ताव माग हुन्छ ।
त्यसपछि अनुमानित लागत तय गरेर आन्तरिक स्रोतबाटै चुनाव खर्चको व्यवस्थापन हुने अर्थ मन्त्रालयका प्रवक्ता रितेशकुमार शाक्यले लोकान्तरसँग बताए ।
चुनाव गर्न करीब १५ अर्ब रुपैयाँ खर्च लाग्ने अनुमान गर्दै सरकारले चालू आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा निर्वाचन खर्च छुट्याएको थियो । तर, त्यो खर्च तत्कालीन प्रतिनिधि सभा विघटन भएकाले प्रतिनिधि सभा र यही वर्ष स्थानीय तहको पनि चुनाव गर्ने भनेर छुट्याइएको थियो । प्रतिनिधि सभा विघटन अदालतले उल्ट्याइदियो ।
यो आर्थिक वर्षमा प्रतिनिधि सभा चुनाव नहुने भएपनि स्थानीय तहको चुनावको भने गर्नैपर्ने कानूनी बाध्यता छ ।
चुनाव भइहाले सरकारले आवश्यक सबै खर्च व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ । आगामी वैशाखमा चुनाव गर्दा करीब १२ अर्ब रुपैयाँ खर्च लाग्ने अनुमान निर्वाचन आयोगले गरिसकेको छ ।
सुरक्षा निकायबाट अनुमानित खर्चको माग आउनै बाँकी छ । चुनावका लागि कति खर्च हुन्छ र त्यसका लागि कुन स्रोतबाट जोहो गर्ने भन्ने विषयमा अर्थ मन्त्रालयले पनि आन्तरिक गृहकार्य थालेको छ ।
चालू आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेट सार्वजनिक गर्दै गत १५ जेठमा तत्कालीन अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले निर्वाचन खर्चको जोहो गरिएको बताएका थिए ।
त्यति बेलाका प्रधानमन्त्री केपी ओलीले प्रतिनिधि सभा विघटन गरेकाले निर्वाचनको लागि बजेट व्यवस्था गरिएको थियो ।
पौडेलेले सार्वजनिक गरेको बजेट भाषणमा प्रतिनिधिसभा र स्थानीय तहको आगामी निर्वाचनका लागि आवश्यक रकम विनियोजन गरेको बजेट वक्तव्यमा उल्लेख गरेका थिए ।
बजेटमा निर्वाचनका लागि करीब १५ अर्ब रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गर्दै सो को व्यवस्था निर्वाचन शीर्षकमा नभएर अर्थ मन्त्रालयले विविधि खर्च शीर्षकमा राखिएको थियो । उक्त बजेटको विविध खर्च शीर्षकमा ८३ अर्ब रुपैयाँ थियो ।
सरकारले चुनाव घोषणा गरेकाले खर्चको व्यवस्थापन अर्थ मन्त्रालयले जसरी पनि गर्ने मन्त्रालयका प्रवक्ता शाक्यको भनाइ छ ।
उनले भने, ‘अब निर्वाचन आयोग र सुरक्षा निकायसहितको खर्च तय हुन्छ । सम्बन्धित निकायले अर्थसँग निर्वाचन खर्च माग्ने भएकाले प्रस्ताव आएपछि नै यकिन खर्चको अनुमान गर्न सकिन्छ ।’
त्यसपछि अर्थले पनि आवश्यक रकम जोहो गरेर उपलब्ध गराउन सक्ने शाक्यको भनाइ छ ।
शाक्यका अनुसार अहिले नै यति नै खर्च लाग्छ भनेर एकिन गर्न सकिने अवस्था छैन ।
सरकारले खर्च नभएको आयोजनाबाट बजेट तान्नेदेखि अर्थ मन्त्रालयको विविध खर्च शीर्षकमा रहेको रकमबाट निर्वाचन खर्च जुटाउने जानकारी पनि शाक्यले लोकान्तरलाई दिए ।
‘निर्वाचन हुँदा खर्च जसरी पनि व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ । सरकारसँग विभिन्न कार्यक्रम हुन्छन् । त्यसमा रहेको बजेट सबै खर्च भएको हुँदैन । त्यही खर्च नभएको र कुनै आयोजनामा बढी हुने रकम तान्न सकिन्छ,’ शाक्यले भने ।
उनका अनुसार एउटै मन्त्रालय र एउटै कार्यक्रम नभएर विभिन्न मन्त्रालय र मातहतका विभिन्न कार्यक्रबाट अलिअलि तानेर पनि निर्वाचन खर्च जम्मा गर्न सकिन्छ ।
यसअघि बजेटमा भएको व्यवस्थाअनुसारको रकम खर्च नगरी राखिएको पनि उनले बताए । त्यो भन्दा बढी रकम आवश्यक पर्दा मात्रै अन्य स्रोत खोज्नुपर्ने भएकाले पनि अर्थ मन्त्रालयले व्यवस्था गर्न सक्ने बुझाइ शाक्यको छ ।
उनले भने, ‘विविधमा कति रकम छ र कति खर्च भयो भन्ने विषयमा अहिले ठ्याक्कै याद छैन् ।’
विविध खर्च शीर्षकमा कति रकम खर्च भयो र कति बाँकी छ भनेर हिसाब निकालेपछि अपुग रकमको जोहो गर्न सकिने बुझाइ पनि अर्थका अधिकारीहरूको छ ।
अर्थमन्त्री वर्षमान पुन 'अनन्त' समेत मुछिएको १३८ किलो सुन तस्करीको फाइल पर्याप्त अनुसन्धानविनै सरकारी वकिलको कार्यालयमा पुगेको छ । अर्थमन्त्रीका रूपमा पुन आएलगत्तै भन्सार विभागले पर्याप्त अनुसन्धानविनै फा...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत नसक्ने अवस्थाबाट गुज्रेको नेपाल वायु सेवा निगम (एनएसी)ले आर्थिक अवस्था सुधारेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि विमान खरिद गर्दा लिएको ऋणको किस्ता तिर्न शुरू गरेको छ । लामो समय घाटामा रहे...
महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री भगवती चौधरीले ढुक्क भएर लगानी गर्न आग्रह गरेकी छिन् । आजदेखि शुरू भएको लगानी सम्मेलन २०२४ का अवसरमा सञ्चारकर्मीसँग कुराकानी गर्दै उनले यस्तो बताएकी हुन् । ...
काठमाडौंको चण्डोल घर भएका कामोद ढुंगाना २०८० असार ३१ गते वुलिङ एयरको विद्युतीय गाडी (ईभी) किन्न नयाँ बानेश्वरस्थित बज्र ग्रुपको इभी-नेपाल मोटर्स प्रालि पुगेका थिए । अंकित मूल्य (एमआरपी) ३० लाख ९९ हजार रुप...
काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखाल नगरपालिकाका प्रमुख महेश खरेलले झन्डै १ अर्बको प्रोजेक्टमा नेपाल महिला उद्यमी महासंघसँगको पूर्वसम्झौता उल्लंघन गर्दै आफ्नी जेठीसासू अध्यक्ष रहेको संस्थासँग सम्झौता गरेको पाइएको छ । महिला ...
प्रत्येक वर्ष वैशाख शुक्ल पूर्णिमा दिन मनाइँने बुद्धजयन्ती एवं लुम्बिनी दिवसको तयारी शुरू भएको छ । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको लुम्बिनी विकास कोषले बुद्धजयन्ती एवं लुम्बिनी दिवसका रुपमा...
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन कतिपटक विभाजन भयो ? पुनः एकता, मोर्चा गठन, विघटनलाई हेर्दा यसको जोडघटाउको लामै शृङ्खला बन्छ । र, त्यसमा मूलधारको राजनीतिबाट विभाजित कम्युनिस्ट पार्टी अर्थात् वामपन्थी पार्टीहरूको विसर्...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...