असोज ३०, २०८०
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
केपीबा (एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली) धेरैका बा थिए, तर कतिपयका लागि उनी बाजस्ता थिएनन् । मलाई लाग्छ, बा हुनका लागि आवश्यक गुण ओलीसँग छैन । बा त्यस्तो व्यक्ति हो, जसले सबैका छोराछोरीलाई आफ्नैसरह माया गर्छ, गालीगलौज गर्दैन; बरु प्रेरणा दिन्छ ।
तर, यहाँ त नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको छोरी भएकै कारण रेनु दाहाल ओलीको आँखाको तारो बनिन् । उनले यति गाली खाइन् कि मानौं ओलीको प्रमुख राजनीतिक दुश्मनी नै रेनुसँग हो । माउमाउ लड्न छाडेर बाच्छाबाच्छीसँग जुध्न आइपुग्ने ओलीको शैली बा भन्न लायक थिएन र छैन ।
यतिखेर भरतपुरमा विजयी जुलुस निस्किरहेको छ । तर राष्ट्रिय बा ओली खुशी छैनन्, किनकी आफ्नो छोरी नभई प्रचण्डको छोरीले जितेको भन्ने उनलाई लागेको छ । यतिखेर बालकोटको सोफामा पराजयपछिको समीक्षा बैठक चलिरहेको हुनुपर्छ । न हाँस्नु, न रुनुको अवस्थामा बाले 'देश दुर्घटनाबाट जोगियो' भनेर आफ्नो मनलाई थामथाम थुमथुम पारिरहनुभएको होला ।
बाले बुझ्नुपर्छ, देश भनेको मोटरसाइकल हैन । राजनीतिक भाषामा दुर्घटना भनेको के हो, एक वर्षसम्म अदालतसँग मुद्दा लडेर बसेको प्रमलाई थाहा नहुने कुरै भएन । खैर, छुच्चो मुख लगाएर सबैलाई गाली दिने बा आफ्नै क्षेत्रमा पनि हार्नुभयो । रेनु दाहालले हारेको देख्न चाहने पापी मानसिकताबाट पनि हार्नुभयो ।
'तपाईं (केपी ओली)लाई भोट माग्न प्रचण्ड झापा नगएको भए मेरो भाइ (प्रकाश दाहाल) मर्नुपर्ने थिएन' भन्दै रेनुले केही महिनाअघि ओलीको आलोचना गरेकी थिइन् ।
'पर्सनल अट्याक' भन्ने अंग्रेजी शब्दलाई सिद्धान्त नै बनाएका ओलीले व्यक्तिगत तबरमै गएर आलोचना गरेकोगर्यै गरेपछि रेनुको मनमा रहेको दु:खद् स्मृति मुखरित हुन पुगेको थियो ।
विगत केही महिनायताका सार्वजानिक भाषणमा ओलीले कैयनपटक पर्सनल लेभलमै गएर रेनुको आलोचना गरे ।
'प्रचण्डले आफ्नी छोरी बोकेर हिँडेको, अरू कसैका छोरी जिताउन एमाले नलाग्ने, कांग्रेसले माओवादीको छोरी काँधमा बोकेर हिँडेको छ,' यस्तै शब्दहरू दिनहुँजसो ओलीको मुखबाट निस्किरह्यो ।
भरतपुरको मेयरमा जसरी पनि रेनु दाहाललाई हराउने ओलीको मिसन थियो । त्यसैले उनको तालमेल राप्रपासँग भएको थियो। वाक्कदिक्क भएर एकदिन प्रचण्डले 'आफ्ना छोराछोरी हुनु, नातिनातिना हुनु' कुनै कमजोरी नभएको भन्दै सार्वजनिक कार्यक्रमबाटै जवाफ फर्काएका थिए ।
तर पनि ओलीले सन्तानकेन्द्रित गालीगलौजलाई निरन्तरता दिइरहे । ओलीको गालीगलौज सुन्दा उनी यो देशको प्रधानमन्त्री बन्न कसरी सके भन्ने लाग्थ्यो । कुनै एक उम्मेदवारको पछाडि देशको प्रधानमन्त्री भैसकेको मान्छे यो हदसम्मको गालीगलौजमा उत्रिनुपर्थ्यो र ? तर राजनीतिक भाषा कम र इगोको भाषा धेरै बोल्ने ओलीलाई प्रचण्ड र उनको सन्तानहरूसँग निकै ठूलो रिस रहेछ ।
चुनावी अभियानका दौरान उनले सबैभन्दा धेरै शब्दवाण प्रचण्डलाई हाने । प्रचण्ड सँगसँगै रेनु दाहाललाई पनि शब्दवाण हाने । उनलाई थाहा थियो, भरतपुरमा रेनुलाई चुनाव हराउनु भनेको प्रचण्डलाई हराउनु हो ।
बाउसँगको राजनीतिक बदला उनी छोरीसँग लिन चाहन्थे । छोरीको हारमा उनले बाउको पनि हार देखेका थिए। र, त्यो हारमा आफ्नो जीत देखेका थिए । पूर्व प्रधानमन्त्रीको मर्यादाभन्दा बाहिरका उनका संकीर्ण गालीगलौज परिवारका सदस्यहरूसँग बसेर सुन्नलायक थिएनन् ।
केपी ओलीको सिको गरेर रेनु दाहाललाई राजनीतिक हिंसा गर्नेहरू हजारौं थिए । ओलीका फ्यानहरूले पनि त्यो निरन्तरता दिए । माओवादी आन्दोलन विरोधीहरूले त आगोमा घिउ थप्ने नै भए। केपी ओली प्रचण्ड र रेनु दाहालसँग एक प्रकारको आगो नै ओकलिरहेका थिए र अरूहरू घिउ । भरतपुरलाई कुरुक्षेत्र बनाइएको थियो । कुरुक्षेत्रमा प्रचण्ड र केपी ओलीको लडाईं चलिरहेको थियो। कोपभाजनमा थिइन्, रेनु दाहाल।
विचरी रेनु दाहाल आफैं केपी ओलीसँग निहुँ खोज्न हिँडेकी त हैनन्। केपी ओलीले आफ्नो समकक्षी नेताकी छोरीसँग जोरी खोज्ने कुरा वरीयताले पनि मिल्थेन । सबैभन्दा धेरै पूर्वीय दर्शनको गुणगान गाउने ओलीले कसैको सन्तानमाथि त्यति धेरै घृणा किन ओकल्नुपर्थ्यो र ?
जे होस्, कुरुक्षेत्रमा आगोसँग खेलेर रेनु दाहालले भरतपुरको मेयरमा शानदार जीत हात पारेकी छिन् । अहिलेको स्थानीय निर्वाचनमा राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा चर्चाको विषय रहेको भरतपुरमा रेनु दाहाललाई हराउन ओलीले भएभरको शक्ति प्रयोग गरेका थिए, तर पनि जनताको अभिमतका उपर उनको जोर चलेन । सम्भवत: बालकोटको खोपीमा बसेर रेनु दाहाल विजयी भएको खबर पढ्दा ओलीलाई बसिखानु भएकै छैन ।
उमेरको हिसाबमा पनि देशको सिनियर नेता भएर कसैका सन्तानमाथि विषवमन गर्ने संसारमा विरलै छन्। तर बाउ नेता भएपछि छोराछोरी पनि नेता भएर निस्किने उदाहरण संसारमा प्रसस्तै पाइन्छ ।
केपी ओलीको गाली सहेर अगाडि बढेकी रेनुको यात्रा विजयी जुलुसमा परिणत भएको छ । उनको लोकप्रियताको मापन भरतपुरका जनताले गरेका होलान्, र त त्यति धेरै लोकप्रिय मत पाइन् ।
रेनु दाहालले कठोर घेराबन्दी सहेर पनि भरतपुरवासी जनताको मन र मत दुवै जितेकी रहेछिन् भन्ने सत्यता गालीशिरोमणि ओलीले स्वीकार्नुपर्दछ । अन्यथा अहंकारले अझै तल पुर्याउने निश्चित छ ।
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
राजधानी काठमाडौंबाट कयौं सय माइल टाढा रहेका जाजरकोट र रुकुम पश्चिम यतिबेला भूकम्पले इतिहासकै सर्वाधिक पीडामा छन् । गोधूलि साँझसँगै ओठ काँप्ने जाडो शुरू हुन थाल्छ । आमाको मजेत्रोमा लपेटिएका बच्चाहरू चि...
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...