बैशाख ८, २०७९
दुर्गाप्रसाद खरेल बालकहरू व्यवहारिक हुँदैनन् । नानाथरी कल्पनामा रमाउने बालक परीका कथा मन पराउँछ, राक्षसले पहाड उखेलेर उठाएको अमूर्त कथा सुनेर रोमाञ्चित हुन्छ । अरूको आश्वासनमा विश्वास गर्छ र आफूले पनि अरुला...
नेपाली रैथाने परिकार हरियो दुधे मकैको फ्याप्लो हाम्रो परम्परागत स्वस्थबद्र्धक खाना हो । यो परिकार हरियो मकै पाउने सिजन असार, साउन र भदौमा निकै लोकप्रिय छ ।
फ्याप्लो एक किसिमको मकैको रोटी हो र यो खाजाको रूपमा छोप अचारसँग खान निकै स्वादिष्ट हुन्छ । बच्चादेखि बूढाबूढी सबैलाई मन पर्ने यो नेपालको एक मौलिक खाना पनि हो ।
पछिल्लो समय यो परिकार विदेशीले पनि खुब मीठो मानेर खाएको पाइन्छ र त होटल रेस्टुरेन्टको मेनुमा पनि भेट्न थालिएको छ ।
फ्याप्लो बनाउन चाहिने सामग्रीः हरियो दुधे मकैको घोगा ३ पिस, नून स्वादअनुसार, घ्यु ३ टेबल चम्चा, पानी आवश्यकता अनुसार
मकैको फ्याप्लो बनाउने विधिः
मकैको घोगालाई चक्कुको सहायताले सबै गेडा खुर्केर निकाल्ने र पानी हालेर ब्यालेन्डरमा राम्ररी पिस्ने । यसरी पिसेको मकैको लेदोमा स्वाद अनुसार नून हालेर राम्ररी चलाउने र एक साइडमा राख्ने । ननस्टिक प्यान बसालेर थोरै घ्यू हाल्ने र २ डाडु मकैको लेदो हालेर पातलो गरी फिजाउने । आगोको आचलाई मधुरो गरेर एकछिन पकाउनासाथ फर्काउने र राम्ररी दुवै साइड पाक्न दिने । एवं तवरमा सबै फ्याप्लो पकाएपछि तातो–तातो सिलम, तिल, टिमुर या आलसको छोपसँग खाने ।
नेपाली छोप अचार परापूर्वकालदेखि नै चलिआएको एक किसिमको सुक्खा अचार हो । यो फुर्सदमा बनाएर व्यस्त समयमा खाने गरिन्छ । धेरै किसिमका हाम्रा मौलिक रैथाने छोप अचारहरू अहिले लोप हुने स्थितिमा छन् ।
झुसे तिलको छोप अचार बनाउन चाहिने सामग्रीः
झुसे तिल ५०० ग्राम, नून स्वाद अनुसार, बिरे नून आधा चिया चम्चा, धनियाँको गेडा एक चिया चम्चा, जिरा दाना आधा चिया चम्चा, अफुवा ५ ग्राम, लसुन ७ ग्राम, चुक अमिलो २ चिया चम्चा, सुकेको अकबरे खुर्सानी ५ पिस ।
झुसे तिलको छोप अचार बनाउन चाहिने विधिः
सर्वप्रथम झुसे तिललाई चिसो पानीमा भिजाएर पखाल्ने र केहीबेर सुकाएर सुक्खा बनाउने । बाक्लो कराइ या हाडीमा तिललाई भुट्ने र फिजाएर चिस्याउने । माथि दिएको जिरा, धनियाँ, खुर्सानीलाई पनि एकछिन सुक्खा भाँडोमा भुट्ने र चिस्याउने । अब भुटेको मसला, खुर्सानी, अदुवा र लसुनलाई सिलाउटो, ओखल या ब्यान्डरमा पिस्ने । भुटेको तिललाई पनि सँगै हालेर फेरि पिस्ने र अन्त्यमा नून, बिरेनुन र चुक अमिलो हालेर राम्ररी मिक्स गर्ने र इएर टाइट डिब्बामा सम्हालेर रुमको तापक्रममा स्टोर गर्ने । जुन ३–६ महिनासम्म सजिलै प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
यसरी तयार गरेर राखेको छोपलाई निकाल्ने समयमा काठको चम्चा या सुक्खा स्टिलको चम्चा मात्र प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । झुसे तिलको छोप अचारजस्तै हामीले आलसको, सेतो या कालो तिलको, भाङको, सिलामको, लप्सिको, ड्राइमिटकोर मुस्ताङी टिमुरे छोप (हिमालयनसल्ट, खुर्सानी, टिमुर) पनि सहज रूपमा माथिकै रेसेपी प्रयोग गरेर बनाउन सकिन्छ ।
दुर्गाप्रसाद खरेल बालकहरू व्यवहारिक हुँदैनन् । नानाथरी कल्पनामा रमाउने बालक परीका कथा मन पराउँछ, राक्षसले पहाड उखेलेर उठाएको अमूर्त कथा सुनेर रोमाञ्चित हुन्छ । अरूको आश्वासनमा विश्वास गर्छ र आफूले पनि अरुला...
बर्दियाको बँदेल सबैको प्रिय परिकार मानिन्छ । बर्दियाको बँदेलको स्वाद नै फरक हुने हुँदा धेरैको रोजाइमा पर्छ । राणा तथा राजकीय भोजनमा बँदेल नहुँदा अधुरो मानिने हुँदा अनिवार्य रूपमा समावेश गरिएको हुन्छ । ...
जोगी भातको पौराणिकता धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ । यो परिकार नेपालको मौलिक र परापूर्वकालदेखिको लोक खाना हो । जोगी भात सामान्यतया चामल, दाल, सब्जी, घ्यु, बेसार आदि इत्यादि मिसाएर पकाइन्छ । नेपालको प्राय...
यो एउटा यस्तो घटनाको विवरण हो, जसले नेपालको सरकारी अस्पताल कति गैरजिम्मेवार र लापरवाह छ भन्ने तथ्य बताउँछ । अस्पताल त्यस्तो ठाउँ हो जहाँ बिरामीहरू जीवनदानको अपेक्षाले पुग्छन् । डाक्टरको साथमा पुग्दा भगवानको काख...
मेडिटेरियन परिकार विश्वभरकै स्वस्थबर्द्धक खाना मानिन्छ । सबैजसो खानाका परिकारका लागि चाहिने सामग्री ताजा मात्र प्रयोग गर्नु र पकाएर भण्डारण नगरिने हुँदा यी खालका खानाका परिकार धेरै देशमा लोकप्रियता बढ्दै जानु ह...
अर्जुनमोहन भट्टराई केही दिनअघि तरकारी बजार कालिमाटीमा मोटरसाइकल लिएर तरकारी किन्न गए । खास मनपर्ने हरियो तरकारी नभेटेपछि एक मुठा साग किने । मोटरसाइकल स्टार्ट गर्न लाग्दा पार्किङ शुल्क उठाउन ...
रातको १ बजे यो आलेख लेख्दासम्म नेकपा माओवादी केन्द्रले देशभरका ७९ स्थानीय तहमा विजय हाँसिल गरेको छ, साथै ३८ स्थानमा अग्रता कायम गरेको छ । यसरी हेर्दा माओवादीले ११०–१२० स्थानीय तह जित्ने आकलन ग...
स्थानीय तह निर्वाचनको मतदान मितिभन्दा ठीक ११ दिनअघि, सोमवार (१९ वैशाखमा) निर्वाचन आयोगले एउटा चेतावनीयुक्त विज्ञप्ति जारी गर्यो । विज्ञप्ति चेतावनीयुक्त यसकारण पनि थियो कि त्यसमार्फत आयोगले निर्वाचन आचारसंह...
जसरी सौता-सौताका छोराछोरी मिलेर आमाको अस्तित्व रक्षाका लागि खडा हुन्छन्, त्यसरी नै नेपाली कांग्रेस र नेकपा (माओवादी केन्द्र) आमासरहकै संविधानको रक्षाका लागि खडा भएका छन् । तर, केही व्यक्तिहरू आधुनिक जमानाको काल...