मंसिर ८, २०८०
दुई वर्षअघि नेपाल पीएचडी एसोसिएसनको काठमाडौंमा भएको साधारणसभाले नयाँ कार्यसमिति बनायो । म कोषाध्यक्षमा निर्वाचित भएँ । मैले कार्यसमितिका साथीहरूको सामूहिक तस्वीरसहित ट्विटर र फेसबूकमा यो विषय पोस्ट गरें । त्...
नेपाली रैथाने परिकार हरियो दुधे मकैको फ्याप्लो हाम्रो परम्परागत स्वस्थबद्र्धक खाना हो । यो परिकार हरियो मकै पाउने सिजन असार, साउन र भदौमा निकै लोकप्रिय छ ।
फ्याप्लो एक किसिमको मकैको रोटी हो र यो खाजाको रूपमा छोप अचारसँग खान निकै स्वादिष्ट हुन्छ । बच्चादेखि बूढाबूढी सबैलाई मन पर्ने यो नेपालको एक मौलिक खाना पनि हो ।
पछिल्लो समय यो परिकार विदेशीले पनि खुब मीठो मानेर खाएको पाइन्छ र त होटल रेस्टुरेन्टको मेनुमा पनि भेट्न थालिएको छ ।
फ्याप्लो बनाउन चाहिने सामग्रीः हरियो दुधे मकैको घोगा ३ पिस, नून स्वादअनुसार, घ्यु ३ टेबल चम्चा, पानी आवश्यकता अनुसार
मकैको फ्याप्लो बनाउने विधिः
मकैको घोगालाई चक्कुको सहायताले सबै गेडा खुर्केर निकाल्ने र पानी हालेर ब्यालेन्डरमा राम्ररी पिस्ने । यसरी पिसेको मकैको लेदोमा स्वाद अनुसार नून हालेर राम्ररी चलाउने र एक साइडमा राख्ने । ननस्टिक प्यान बसालेर थोरै घ्यू हाल्ने र २ डाडु मकैको लेदो हालेर पातलो गरी फिजाउने । आगोको आचलाई मधुरो गरेर एकछिन पकाउनासाथ फर्काउने र राम्ररी दुवै साइड पाक्न दिने । एवं तवरमा सबै फ्याप्लो पकाएपछि तातो–तातो सिलम, तिल, टिमुर या आलसको छोपसँग खाने ।
नेपाली छोप अचार परापूर्वकालदेखि नै चलिआएको एक किसिमको सुक्खा अचार हो । यो फुर्सदमा बनाएर व्यस्त समयमा खाने गरिन्छ । धेरै किसिमका हाम्रा मौलिक रैथाने छोप अचारहरू अहिले लोप हुने स्थितिमा छन् ।
झुसे तिलको छोप अचार बनाउन चाहिने सामग्रीः
झुसे तिल ५०० ग्राम, नून स्वाद अनुसार, बिरे नून आधा चिया चम्चा, धनियाँको गेडा एक चिया चम्चा, जिरा दाना आधा चिया चम्चा, अफुवा ५ ग्राम, लसुन ७ ग्राम, चुक अमिलो २ चिया चम्चा, सुकेको अकबरे खुर्सानी ५ पिस ।
झुसे तिलको छोप अचार बनाउन चाहिने विधिः
सर्वप्रथम झुसे तिललाई चिसो पानीमा भिजाएर पखाल्ने र केहीबेर सुकाएर सुक्खा बनाउने । बाक्लो कराइ या हाडीमा तिललाई भुट्ने र फिजाएर चिस्याउने । माथि दिएको जिरा, धनियाँ, खुर्सानीलाई पनि एकछिन सुक्खा भाँडोमा भुट्ने र चिस्याउने । अब भुटेको मसला, खुर्सानी, अदुवा र लसुनलाई सिलाउटो, ओखल या ब्यान्डरमा पिस्ने । भुटेको तिललाई पनि सँगै हालेर फेरि पिस्ने र अन्त्यमा नून, बिरेनुन र चुक अमिलो हालेर राम्ररी मिक्स गर्ने र इएर टाइट डिब्बामा सम्हालेर रुमको तापक्रममा स्टोर गर्ने । जुन ३–६ महिनासम्म सजिलै प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
यसरी तयार गरेर राखेको छोपलाई निकाल्ने समयमा काठको चम्चा या सुक्खा स्टिलको चम्चा मात्र प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । झुसे तिलको छोप अचारजस्तै हामीले आलसको, सेतो या कालो तिलको, भाङको, सिलामको, लप्सिको, ड्राइमिटकोर मुस्ताङी टिमुरे छोप (हिमालयनसल्ट, खुर्सानी, टिमुर) पनि सहज रूपमा माथिकै रेसेपी प्रयोग गरेर बनाउन सकिन्छ ।
दुई वर्षअघि नेपाल पीएचडी एसोसिएसनको काठमाडौंमा भएको साधारणसभाले नयाँ कार्यसमिति बनायो । म कोषाध्यक्षमा निर्वाचित भएँ । मैले कार्यसमितिका साथीहरूको सामूहिक तस्वीरसहित ट्विटर र फेसबूकमा यो विषय पोस्ट गरें । त्...
नेपाल सरकार वन तथा वातावरण मन्त्रालयले यही असोज १५ गते संरक्षित क्षेत्रमा पूर्वाधार निर्माणसम्बन्धी कार्यविधि, २०८० को मस्यौदा सरोकारवालाको राय-सुझाव संकलनका लागि सार्वनजिक गरेको छ । सो मस्यौदा कार्यविधिमा सरोका...
जाडो मौसममा दिन काट्न धेरैलाई गाह्रो हुन्छ । जाडोभन्दा गर्मी नै ठीक भन्नेहरू पनि धेरै भेटिन्छन् । हुन पनि कठ्यांग्रिने जाडो कसलाई मन पर्ला र ? तर पनि हाम्रा चाडपर्व र अवसरहरूले जाडोबाट जोगिन र शरीरलाई तताइरा...
राज कुमार गजुरेल विदेशको सुखसयल र सुख सुविधा छोडेर बेलायती लाहुरे चामबहादुर पुन गाउँ फर्किए । सपरिवार बेलायतमा रहे पनि चामबहादुर नेपालमै भेटिन्छन् । गाउँको सेवा गर्न समुन्द्रपारि (...
समाजमा विभिन्न किसिमका मानिसहरू भेटिन्छन्, सबैले आफ्नै कुरालाई ध्यान दिइरहेका हुन्छन् । जहाँकहीँ होस्, चाहे पार्टी, पिकनिक, समारोह, गोष्ठी, भेटघाट सबैतिर आफ्नै बखान गर्छन् आफ्नै नाम, काम, धाम, पेशा र व्यवसायको । ...
सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...