मंसिर १४, २०८०
स्किल सेवाले घर निर्माणसम्बन्धी निःशुल्क प्राविधिक परामर्श कार्यक्रम गर्दै आइरहेको छ । घरसम्बन्धी चुनौतीहरूको पहिचान र समाधान गर्न विगत पाँच वर्षदेखि सेवाले आफ्ना ३ शाखाहरूमार्फत काम गर्दै आइरहेको छ । सेवाले ...
दसैँमा दुर्गा पूजाको रौनक जताततै छ । विभिन्न स्थानमा ठूलाठूला पण्डाल सजाइएका छन् । घटस्थापनाको दिनदेखि नौ रातसम्म जाग्राम बसेर देवी दुर्गा भगवतीको पूजा आराधना गरिँदैछ । पण्डालमा भगवती दुर्गाले महिषासुरको बध गर्दै गरेका ठूला मूर्तिसहित विभिन्न देवी देवताका स्वरूपहरु राखिएका छन् ।
केही वर्ष पहिलासम्म सहरबजारमा मात्र देखिने दूर्गामूर्तिका पण्डालहरू अहिले गाउँरदेहातसम्म छ्यापछ्याप्ती सजाइएका छन् । दसैँको बेला माटो आदिबाट बनाइएका दुर्गा भगवतीको मूर्ति सजाएर पूजा गर्ने प्रचलन जताततै बढेको छ । मूर्ति बनाउने र पण्डालमा लगेर सजाउनेसम्मको काम मूर्तिकार आफैँले गर्छन् ।
घटस्थापनाका दिन दुर्गा भगवतीको मूर्ति स्थापना गरेर सप्तमीमा उनको आँखाबाट पट्टी खोल्ने काम हुन्छ । महिषासुरलाई सप्तमीको दिन दुर्गा भवानीले मारेको हुनाले सो दिन मूर्तिको आँखा खोल्ने परम्परा छ । त्यसपछि दशमीको दिन दुर्गा भवानीको मूर्तिलाई नजिकैको नदीमा लगेर विसर्जन गरिन्छ ।
हिन्दू धर्मावलम्बीले आफ्नो परिवारसँग बसेर भव्यरूपमा मनाइने दसैँका बेला मूर्तिकारहरु पण्डालहरुको शोभा बढाउनेतर्फ जुटेका छन । अर्डरअनुसारको मूर्ति बनाएर त्यसमा रङ भरेर पण्डालमा लगेर ‘फिटिङ’ गरिदिनेसम्मको काम उनीहरूले गर्छन् । धेरैजसोले ती सबै काम आफ्नै ठाउँमा गरी बिक्री गर्छन् ।
मूर्तिहरु खासगरेर जेठ महिना वा त्यस अगावैबाट दुर्गापूजाका लागि बुकिङ सुरू हुन्छ । असार साउनदेखि मूर्ति बनाउनका लागि बिस्तारै कच्चापदार्थ जस्तै माटो, बाँस, पराल, गहना, कपडा, अस्त्रशस्त्र लगायतका सजावटी सामानको किनमेल शुरू हुन्छ । त्यपछि मूर्तिलाई आकार दिने, रङरोगन र सजाउने काम हुन्छ ।
कोटहीमाई गाउँपालिका–३ मर्यादपुर, रुपन्देही बस्ने मूर्तिकार रामकेवल भर भन्छन्, “मलाई यस वर्ष दश थान दूर्गामूर्तिका लागि कन्फर्म अर्डर मिलेको थियो । उहाँहरू ठूला मूर्ति किन्ने, पण्डाल सजाउने र पूजा गर्ने सोख राख्नुहुन्छ । त्यही भएर पहिलै अर्डर गर्नुहुन्छ । बाँकी मूर्तिहरू दसैँका बेला नै बुकिङ र बिक्री हुने गर्दछन् ।”
विगत २५ वर्षदेखि मर्चवारको मर्यादपुरमा माटाका मूर्ति बनाउनु हुने रामकेवल भरले दसैँमा दुर्गा भगवती र तिहारमा लक्ष्मीका मूर्ति बनाउँदै आइरहेका छन । पहिला केही स्थानमा मात्रै सीमित पूजा अहिले धेरै स्थानमा फैलिएको उहाँको भनाइ छ । दुर्गामूर्ति मात्रै बिक्री गरेर कम्तीमा डेढ लाख रूपैयाँ कमाउने गरेको उनी बताउँछन् ।
“दसैँका बेला नवरात्रभर दुर्गा भगवतीको नौ रूपमा पूजा हुन्छ । पण्डालमा भने दुर्गाको महिषासुर मर्दिनी स्वरूपको पूजा हुन्छ । हातमा त्रिशूल, शङ्ख, चक्र र गदा समाउँदै गरेकी देवी दुर्गाको चरणमा महिषासुर रहेको हुन्छ । देवीको वाहन सिंहका साथै सरस्वती, लक्ष्मी, गणेश र कार्तिकेयको मूर्ति पनि पण्डालमा लगाइएका हुन्छन्”, उनले भने ।
भारत कोलकातामा चार वर्ष लगाएर मूर्ति बनाउने काम सिकेका रामकेवलले मूर्ति बिक्री गरेर सातजनाको परिवार राम्रैसँग पालेको बताए । उनको २२ वर्षीय छोरा राजेश्वर राजभरले पनि काम सिकेका छन भने उनीसँग अन्य छ जना कालिगडले मूर्ति बनाउने काम गर्छन् । उनले भने, “दसैँपछि अब तिहारमा लक्षमीपूजाका लागि मूर्ति बनाउनेछु ।”
रामकेवलले छोरा राजेश्वरलाई मात्र होइन अन्य धेरै कालिगड तयार पारेका छन् । नजिकै कोटहीमाइ–४ तुनिहवामा नवदुर्गा एवं लक्ष्मी मूर्ति कला केन्द्रका सञ्चालक धर्मेन्द्र, राम मोहन, दशरथ, गौतम, बगाहे र अनिल हरजिन पनि उनकै चेला हुन् ।
बीस वर्षसम्म मूर्ति बनाउने काम रामकेवलबाटै मर्यादपुरमा सिकेका धर्मेन्द्र हरिजन विगत तीन वर्षदेखि नवदुर्गा एवं लक्ष्मी मूर्ति कला केन्द्रका मालिक भएका छन । यस वर्ष १० हजारदेखि २० हजारसम्म प्रतिसेट मूर्ति बिक्री भएको उनले बताए । रामविकास चौधरी ररासस
स्किल सेवाले घर निर्माणसम्बन्धी निःशुल्क प्राविधिक परामर्श कार्यक्रम गर्दै आइरहेको छ । घरसम्बन्धी चुनौतीहरूको पहिचान र समाधान गर्न विगत पाँच वर्षदेखि सेवाले आफ्ना ३ शाखाहरूमार्फत काम गर्दै आइरहेको छ । सेवाले ...
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले जनाताको जीवनस्तर सुधार्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताएका छन् । सिंहदरबारमा आज आयोजित मानव अधिकार पुरस्कार वितरण समारोहमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले शिक्षा, स्वास्थ्य, र...
सत्ताको नेतृत्व गरेको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)को विधान सम्मेलन मङ्गलबार राजधानीमा सुरु हुँदैछ । भोलि बिहान ११ बजे कमलादीस्थित नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको प्रेक्षालयमा हुने सम्मेलनको सम्पूर्ण तयारी पूर...
कोका–कोला इन्डियाले आईसीसी मेन्स क्रिकेट वर्ल्डकप २०२३ मा एक विशेष पहलको शुरूवात गरेको छ । कोका–कोलाले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी)सँगको साझेदारीमा पूरै रिसाइकल गरिएको पेट बोतलहरू...
आईसीसी टी–२० विश्वकप एसिया क्षेत्र छनोटको दोस्रो खेलमा घरेलु टोली नेपालले मलेसियाविरुद्ध पहिले फिल्डिङ गर्ने भएको छ । मंगलबार दिउँसो कीर्तिपुरस्थित त्रिवि क्रिकेट मैदानमा मलेसियाले टस जितेर ब्याटिङ रोजेर...
पृथ्वीराजमार्गअन्तर्गत तनहुँको म्याग्दे गाउँपालिका–३ धयरेमा भएको सवारी दुर्घटनामा बाबुको मृत्यु भएको छ भने छोरा घाइते भएका छन् । पोखराबाट दमौलीतर्फ आउँदै गरेको ग १ ख २९४१ नम्बरको माइक्रोले विपरित दिशा...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...