कर्णाली प्रदेश सरकारले १० दिनअघि अन्य प्रदेशबाट आउने तरकारी र फलफूललाई निषेध गर्ने निर्णय गर्‍यो । कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथामका लागि सरकारले निर्णय लिएको भएपनि त्यसको सकारात्मक प्रभावले कर्णाली स्थानीय कृषक हौसिएका छन् ।

‘विगतमा आफ्नै बारीको साग बिक्री गर्न हम्मेहम्मे पर्थ्यो । अहिले हामी डोकोमै साग तरकारी बोक्दै घरघर गइरहेका छौं,’ वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–१ रेडियो नेपाल नजिक बस्दै आइरहेकी चंखे बुढाले भनिन्, ‘लकडाउनमा समाजसेवा पनि हुने र २–४ सय आम्दानी पनि हुने अवस्था बल्ल आएको छ ।’

विगतमा साग बिक्री गर्दा आम्दानी थोरै हुने गरेको बताउँदै उनले लकडाउनले कर्णालीको तरकारी कर्णालीमा बिक्री हुने अवस्था आएको बताइन् ।

डोकोमा तरकारी बोकेर घरघर पुग्दै आलु, काँक्रा, बन्दा, साग बेच्दै आइरहेको स्थानीय दिपा काफ्लेले बताइन् । ‘लकडाउनभन्दा पहिला अन्य क्षेत्रबाट सस्तोमा साग आउँथ्यो, तरकारी आउँथ्यो, व्यापारीले हामीले मागेकोभन्दा किन्न चाहेको मूल्यमा बिक्री गर्नुपर्थ्यो, त्यसले हाम्रो मन पोलिरहन्थ्यो,’ उनले भनिन्, ‘अब लकडाउन खुलेपनि हामीले हाम्रो उत्पादनको सही मूल्य पाउन सक्छौं कि जस्तो लाग्ने गरेको छ ।’

बजारमा खरिद गर्दा ३० रुपैयाँ प्रतिमुठा पर्ने साग उनले १० रुपैयाँमा नै बिक्री गर्दै आइरहेकी छन् । विगतमा किसानले सागको मुठा पसलमा ५ रुपैयाँमा बेच्नुपर्ने र व्यापारीले ३० रुपैयाँमा बेच्ने गरेका थिए । अब किसान नै उपभोक्ताको घरसम्म पुगेर १० रुपैयाँमा साग बेचिरहेका छन् । एकातिर किसानले बढी मूल्य पाएका छन् भने अर्काेतिर उपभोक्ताले सस्तोमा साग पाएका छन् ।

वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–८ का सन्तोष विश्वकर्मा आजकाल आलु तरकारी बिक्री गर्दै बजारमा आउँछन् । विगतमा उनी ज्याला मजदुरी गर्दा दैनिक ७०० रुपैयाँ कमाउँथे भने अहिले तरकारी बेच्दा दैनिक १ हजार २०० रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गरिरहेका छन् । ‘मैले राहतका लागि कसैसँग सहयोग माग्नुपरेन । दिनभर ५० किलो भारी टाउकोमा बोकेर ज्याला गर्छु । प्रतिकिलो आलु र काँक्रामा मात्र १० रुपैयाँ नाफा खाएर बिक्री गर्ने गरेको छु,’ उनले भने, ‘मेहनत गरे पेट पाल्न पैसा कमाउन सकिन्छ, बस लाज मान्नुभएन ।’

वीरेन्द्रनगर–५ का लक्ष्मण सिजापतिले मेहनत गरे राहतको आश गर्ने अवस्था नरहेको बताए । ‘वीरेन्द्रनगरमा मात्रै दैनिक ५०० भन्दा बढी डोकोमा तरकारी बिक्री गर्ने महिला तथा पुरुषहरू सक्रिय छन् । ग्राहकलाई तरकारी अभाव हुन दिएका छैनन् । घरमै विषादीरहित ताजा तरकारी खान पाइएको छ,’ उनले भने ।

भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्री विमला केसीका अनुसार शुरूमा कर्णालीमा अन्य प्रदेशबाट आउने तरकारी रोक्दा समस्या हुन्छ भनेर केहीले सोचेपनि त्यो सोचलाई कर्णालीका किसानले पूर्ण असफल बनाइदिएका छन् ।

‘लकडाउनले हामीमा उत्साह दिएको छ, स्थानीय उत्पादनलाई बढीभन्दा बढी प्रयोग भइरहेको छ । यो देख्दा खुशी लाग्छ,’ उनले भनिन्, ‘अब हामीले बनाइरहेको बजेटलाई उत्पादनसँग, बजारीकरणसँग जोड्नेछौं । सकेसम्म अन्य प्रदेशबाट कमभन्दा कम वस्तु आयात गर्ने र बढी निर्यात गर्ने खालको नीति तय गर्नेछौं ।’