कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका–३ तिलकपुरका प्रेमराज खत्रीले घरको छतभरि कौसीखेती गरी विभिन्न प्रकारका तरकारी फलाएका छन् ।

उनको कौसीमा बाँसले बनाएका र्‍याकमा गोलभेँडा, काउली, हरियो खुर्सानी, रायो र चाइनिज सागलगायत हिउँदे तरकारीले हराभरा छ ।

उनको बारीमा विभिन्न प्रजातिका फलफूलका बिरुवा र जडीबुटीले हराभरा देख्निछ । गाउँका धेरैले उनको बारीलाई अशोक बाटीका भन्ने गर्दछन् ।

उक्त बारीमा नभएको कुनै बिरुवा छैन । ‘२०६६ सालमा प्रहरीबाट सेवा निवृत्त भएपछि मैले खेती शुरू गरेको हुँ ।’ उनले भने, ‘शुरूवातमा घरमा खानलाई उत्पादन गर्न खोजेको हुँ, अहिले बिक्री गर्न थालेको छु, मासिक चार/पाँच हजार आम्दानी हुन्छ ।’

आफूसँग जग्गा नभएका कारण घरको छतमा खेती गर्नुपरेको उनले बताए । ‘यहाँ मेरो दुई कठ्ठा एक धुर जग्गा छ । त्यसमा घर बनेको छ । तरकारी खेती गर्न ठाउँ छैन ।’ खत्रीले भने, ‘जग्गा नभएपछि छतमा खेती शुरू गरेँ, यहाँ सबै प्रकारका तरकारी छन् राम्रो फल्छ ।’

तरकारी बिक्रीबाट मासिक चार/पाँच हजार र दूध बिक्रीबाट मासिक १६ हजार आम्दानी हुने गरेको उनले बताए । ‘केही गरौँ भन्ने भावना भएको मानिस कहिले बेरोजगार हुँदैन ।’ उनले भने, ‘यहाँ धेरै मानिस आफ्नै मनिस्थितिले बेरोजगार भएका छन् ।’ 

उनले आफ्नो सीप प्रयोग गरे स्वदेशमै रोजगार रहेको बताए । ‘मेरो परिवारले अहिलेसम्म बजारको औषधि खानुपरेको छैन ।’ उनले भने, ‘घरको उत्पादनले आफू पनि स्वस्थ भइन्छ आम्दानी पनि हुन्छ ।’अहिले खेतीबाटै आएको आम्दानीले छोराछोरीको पठनपाठन खर्च चलेको उनले बताए । ‘छोरो बीएससी सीएसआई र छोरी बीएससी अध्ययन गर्दै छन् ।’ उनले भने, ‘तरकारी बिक्रीबाट आएको रकमले घरखर्च सबै चलेको छ ।’

उनी कृषि सँगसँगै भाषा संस्कृति संरक्षणमासमेत सक्रिय छन् । २०३९ सालमा रेडियो नेपालबाट स्वर परीक्षा उत्तीर्ण गरेका उनी ‘हो... जिल्ला बैतडी’ बोलको देउडा गीतका रचनाकारसमेत हुन् ।

बैतडीको प्रसिद्ध धार्मिक जगन्नाथ र त्रिपुरासुन्दरी मन्दिर बैतडी जिल्लाको परिचय र धार्मिक देवालयको इतिहास समेटेर बजारमा ल्याएको उनको उक्त गीत अहिले पनि उत्तिकै चर्चामा छ।