बुुटवल – रुपन्देहीको भैरहवामा निर्माणाधीन गौतमबुुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुुगेको छ । 

सम्पूूर्ण संरचना निर्माण सम्पन्न भएर अब विमानस्थलको निर्माणका अन्तिम केही काम मात्र बाँकी छ । निर्माण सम्पन्न गर्ने समयसीमा नजिकिँदा सबै क्षेत्रको चासो विषय बनेको छ विमानस्थल । 

विमानस्थल सञ्चालनमा आउन अब जम्मा ४० दिन मात्र बाँकी छ । विमानस्थल निर्माण सम्पन्न गर्ने अन्तिम मिति आउँदो डिसेम्बर ३० (पुस १४ गते) सम्मको हो ।

विमानस्थलका आयोजना प्रमुुख तथा इन्जिनीयर प्रवेश अधिकारीले उपकरण जडान र रंगरोगनको काम बाँकी रहेको बताए । ‘हामीले तोकिएकै समयसीमा (डिसेम्बर ३०) भित्रै सञ्चालनयोग्य बनाइसक्छौं,’ इन्जिनीयर अधिकारीले भने, ‘तर विमानस्थलमा अत्यावश्यकीय विद्युुतीय र सूूचनासँग सम्बन्धित उपकरणहरू जडान भएपछि मात्र पूूर्णरुपमा उडान हुुनेछ ।’

अत्यावश्यक उपकरण अझै आइपुगेका छैनन् । उपकरण आउन भइरहेको ढिलाइले विमानस्थल सञ्चालनमा आउने समयसीमा ३ महिना पछाडि धकेलिने संकेत देखिएको छ । युुरोपका विभिन्न देशबाट मगाइएका उपकरण नेपाल ल्याउने प्रक्रियामा छन् ।

‘धावनमार्ग बनेपछि विमान सञ्चालनमा ल्याउन सकिन्छ । तर ती सबै उपकरण जडान गरेर पूूर्णरुपमा सञ्चालनमा आउन केही महिना थप्नुुपर्ने छ,’ उनले भने, ‘नेपाल नागरिक उडड्यन प्राधिकरण र हामीबीच मार्च अन्तिम चरणबाट पूूर्ण रुपमा सञ्चालन गर्ने छलफल भइरहेको छ ।’

आयोजना अहिले उपकरणको पर्खाइमा छ । विमानस्थलको टावरका सामान, व्यागेज कलेक्सन (कन्भेयर बेल्ट), यूपीएस, फ्लाइट इन्फरमेसन सिस्टम डिस्प्ले बोर्ड, प्यासेन्जर इन्फरमेसन डिस्प्ले बोर्ड, फायर अलार्म सिस्टम, स्मोक डिटेक्टर सिस्टम, कम्युनिकेसन नेभिगेसनका उपकरण, लिफ्ट, एक्सरे मशिन र अन्य उपकरण समयमै आउनुुुपर्ने हो । ती उपकरण आउन अझै २०/२५ दिने लाग्ने बताइएको छ । उपकरण नआउँदासम्म ट्याक्सी पार्किङको सम्पूूर्ण काम सक्ने योजनामा आयोजना छ । 

विमानस्थल निर्माणका लागि स्थानीयस्तरदेखि केन्द्रमा पनि कुनै अवरोध छैन । निर्माण कम्पनी चिनियाँ नर्थ वेस्टले पनि समयमै काम सम्पन्न गर्ने गरी काम भइरहेको जनाएको छ ।

भौतिक प्रगति ८५ प्रतिशत

विमानस्थलको हालसम्म भौतिक निर्माणको प्रगति ८५ प्रतिशत सकिएको छ । प्रमुुख अधिकारीले बाँकी काममध्ये १० प्रतिशत उपकरण जडान र ५ प्रतिशत अन्य काम बाँकी रहेको जानकारी दिए । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यनमन्त्री योगेश भट्टराईले पनि विमानस्थलको निरीक्षण गरी आउँदो डिसेम्बरभित्र नै सञ्चालन गरिने बताएका थिए । 

कोइरालाले गरे शिलान्यास, ओलीको पालामा सञ्चालन

तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुुशील कोइरालाले २०७१ माघ १ गते विमानस्थलको शिलान्यास गरेका थिए । निर्माण शुरू भएको ५ वर्ष विमानस्थल सञ्चालन गर्न योग्य हुँदैछ । कोइरालाको पालामा निर्माण शुुरू भएको विमानस्थल प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारको (कुनै समस्या नआए) सञ्चालनमा आउने देखिएको छ ।

निर्धारित समयमै सक्न निर्देशन 

प्रधानमन्त्री ओलीले निर्धारित समयमै आयोजना सम्पन्न गर्न निर्देशन दिएका छन् । कात्तिक ६ गते आयोजना प्रमुुख अधिकारीसँग सिंहदरबारबाट प्रत्यक्ष जानकारी लिई समयमै निर्माण सम्पन्न गर्न निर्देशन दिएका हुन् । कार्यशैली बदलेर भएपनि समयमै काम सक्न प्रधानमन्त्री ओलीले ताकेता गरेका छन् ।

कामदार थपेर धमाधम बाँकी काम

विमानस्थलमा अहिले दैनिक २ सय कामदारले काम गरिरहेका छन् । बाँकी कामका लागि सय जना कामदार थपिने भएको छ । त्यसका लागि विमानस्थल निर्माण कम्पनी चिनियाँ नर्थ वेस्टले सय जना कामदार थप्दैछ ।

अधिकारीले अबको १–२ दिनभित्र दैनिक ३ सय कामदार काममा लगाइने छ । बाँकी कामलाई पूूरा गर्ने लक्ष्यका साथ काम भइरहेको छ । 

निजी क्षेत्र उत्साहित

विमानस्थल निर्माणको काम अन्तिम चरणमा पुुगेपछि स्थानीय उद्योगी व्यवसायी उत्साहित छन् । बुुटवल उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष खिमबहादुुर हमालले विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि ५ नम्बर प्रदेशको उद्योग र पर्यटनको क्षेत्रमा ढोका खुुल्ने बताए । उनले विमानस्थलमा अन्तर्राष्ट्रिय विमान अवतरण हुुन थालेपछि विकासमा ठूूलो टेवा पुुग्ने विश्वास व्यक्त गरे । विमानस्थलले लुुम्बिनी र त्यहाँ आउने विदेशी पर्यटक बढ्नेछन् । 

लागत ६ अर्ब २२ करोड

विमानस्थल निर्माणको लागत ६ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ रहेको छ । यो रकम जग्गा अधिकरण बाहेकको हो । आयोजनामा एसियाली विकास बैंक (एडीबी) को ४० दशमलव ५ प्रतिशत ऋण तथा १८ प्रतिशत अनुदान रहेको छ ।

लुम्बिनीमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरण गर्ने सबै जहाज अवतरण गर्न सक्छन् । विमानस्थलको दीर्घकालीन लक्ष्य दैनिक १६ हजार यात्रुलाई सेवा दिने रहेको छ । दैनिक १६ हजारका दरले वार्षिक करीब ६० लाख यात्रु विमानस्थल भएर यात्रा गर्ने सरकारी आकलन छ । 

विमानस्थलमा सौर्य उर्जामार्फत १० मेघावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने गरी काम अगाडि बढाइएको छ । प्रमुख प्रवेश अधिकारीले एडीबीको अनुदानमा सौर्य ऊर्जा जडान गरिने बताए । विमानस्थललाई प्रदूषणरहित विमानस्थलको रुपमा विकास गर्ने गरी नेपालमै पहिलो प्रयोगका लागि छलफल अगाडि बढाएको अधिकारीले बताए ।

सौर्य ऊर्जा जडानका लागि एडीबीले १ अर्ब अनुदान रकम दिने गरी छलफल चलाएको छ । १० मेघावाट सौर्य ऊर्जा निकाल्न करीब १ अर्ब लगानी लाग्ने अनुमान छ । उक्त रकम अनुदानमा प्राप्त हुनेछ ।सोहीअनुसार विद्युत्, एडीबी र नागरिक उडड्यन प्राधिकरणबीच छलफल भइसकेको छ ।