मंसिर २०, २०८०
नेपाल पर्यटन तथा होटल व्यवस्थापन प्रतिष्ठान (नाथम)का प्रिन्सिपल रामकैलाश बिछाको स्नातकोत्तरको शैक्षिक प्रमाणपत्र नक्कली रहेको आरोप त्यहाँ कार्यरत शिक्षकहरूले लगाएका छन् । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्...
असार ४, २०७६
जनकपुरधाम – गुठी संस्थानको स्वामित्वमा रहेको जग्गा कब्जा गर्दै नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) धनुषाले अनाधिकृत रुपले भवन बनाएर पार्टी कार्यालय सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका–४ स्थित गुठी संस्थानको स्वामित्वमा रहेको जग्गामा नेकपा धनुषाको पार्टी कार्यालय रहेको छ । जमिन सरकारी स्वामित्वको गुठी संस्थानको भएपनि अनाधिकृत रुपले नेकपाले जग्गा ओगटेर भवन बनाई पार्टी कार्यालय सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
विगतमा माओवादी केन्द्र हुँदा पार्टीका तत्कालीन कार्यवाहक अध्यक्ष झल्खु यादवको नेतृत्वमा गुठी संस्थानको सार्वजनिक जग्गा कब्जा गरेर माटो भराउनेदेखि भवन निर्माणको काम भएको थियो । भवनको नाम ‘शहीद स्मृति भवन’ भनेर तत्कालीन माओवादी केन्द्रले नामकरण गरेको थियो । साविकको नेकपा एमाले र नेकपा माओवादीबीच एकीकरण भएर नेकपा बनेपछि नेकपाको जिल्ला पार्टी कार्यालय शहीद स्मृति भवनमै राखिएको छ ।
तत्कालीन अवस्थामा माओवादीका धनुषा जिल्लाका कार्यवाहक अध्यक्ष रहेका झल्खु यादवले भने, ‘२०७३ सालमा हामीले गुठी संस्थानलाई एउटा पत्र लेखेर नै पार्टी कार्यालयको भवन निर्माणका लागि जग्गा उपलब्ध गराइदिनुपर्यो भन्ने कुराको औपचारिक रुपमा लिखित निवेदन नै दिएर माटो भर्ने काम शुरू गरेका थियौं ।’ जग्गा करीब साढे २ देखि ३ कट्ठासम्म रहेको उनले बताए । २०६४ सालमा राष्ट्रिय पार्टीलाई कार्यालय स्थापना गर्न सरकारी जग्गा उपलब्ध गराउने नीति अनुसार नै जग्गा लिइएको यादवले बताए ।
‘हालसम्म जग्गा वैधानिक तरिकाले प्राप्त गर्न नसकिएको भएपनि त्यसको प्रक्रियामा अगाडि बढेका छौं,’ यादवले लोकान्तरसँग भने, ‘जग्गा कब्जा गर्नेभन्दा पनि भू–बहाल तिर्नुपरे तिर्ने वा रजिस्ट्रेसन गराउनु परे रजिस्ट्रेसन नै गराउने प्रक्रियामा हामी जानेछौं ।’ नेकपा नेतृत्वको सरकारले निजी र सार्वजनिक गुठीलाई सरकारीकरण गर्ने गरी विधेयक ल्याएको सन्दर्भमा नेकपाले पहिल्यैदेखि गुठीको जग्गामाथि कुदुष्टि राख्दै कब्जा गर्ने गरेको पाइएको छ ।
गुठीको जग्गा किनेर नेकपाको प्रदेश कार्यालय
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका–४ मा ६ कट्ठा जमिनमा नेकपाको प्रदेश कार्यालय स्थापना गरिएको छ । ‘मिथिला भवन’ नाम रहेको कार्यालयमा विगतमा नेकपा एमालेको जिल्ला पार्टी कार्यालय थियो । जग्गा पनि विगतमा गुठी संस्थानकै स्वामित्वमा रहेको थियो तर एमालेले जग्गा किनेर मिथिला भवनको नाममा स्वामित्व परिवर्तन गराएर वैधानिक तरिकाले नै भोगचलन गर्दै आएको छ ।
प्रदेशसभा सदस्य शत्रुघन महतोका अनुसार २०५३ सालमा जग्गा खरिदको प्रक्रिया अगाडि बढेको थियो । नेता रामचन्द्र झा नेकपा एमालेको जिल्ला सचिव हुँदा ६० हजार रुपैयाँ प्रतिकट्ठाको दरले ४ लाख रुपैयाँमा गुठी संस्थानबाट जग्गा किनिएको थियो ।
सत्तारुढ नेकपाले नै गुठीको जग्गा कब्जा वा किनेर प्रयोग गरिरहेका यी उदाहरण हुन् । धनुषा जिल्लामा रहेको गुठी संस्थान र अन्य गुठीको बहुमुल्य जग्गा व्यक्ति, संघसंस्था, सरकारी कार्यालयले अतिक्रमण गरेका छन् भने कतिपयले किनेका नै छन् ।
गुठी संस्थानको लापरवाहीका कारण सयौं बिघा सरकारी जमिन अतिक्रमण भएको छ । सरकारी निकाय गुठी संस्थान शाखा कार्यालय जनकपुरधाम अन्तर्गतका जनकपुरधाम शहरसहित धनुषा जिल्लाभरकै बहुमुल्य सयौं बिघा जग्गा अतिक्रमण गरेर घर बनाई बसोबास गर्दै आएका छन् ।
विक्रम संवत् १९८३ सालको नापी लगत अनुसार गुठी संस्थान अन्तर्गत ६ हजार १ सय २९ बिघा २ कठ्ठा १० धुर २ कन जमिन थियो तर अहिले त्यति जमिन संस्थानसँग छैन ।
गुठी संस्थान शाखा कार्यालय जनकपुरले उपलब्ध गराएको तथ्यांक अनुसार हाल धनुषामा गुठी अधिनस्थ ७ सय १२ बिघा १ कठ्ठा १२ धुर जग्गा रहेको छ । गुठी तैनाथी अन्तर्गत १ हजार ७ सय ४३ बिघा १० कठ्ठा १३ धुर र गुठी रैतान नम्बरी अन्तर्गत ३ हजार ६ सय ७३ बिघा १० कठ्ठा ४ धुर जग्गा रहेको छ । गुठी संस्थानले मोही बन्दोबस्ती गरेका जग्गालाई गुठी अधिनस्थ भनेका छन् भने कुनै प्रकारको मोही नलाग्ने जमिनलाई गुठी तैनाथी जमिन भनिन्छ । व्यक्तिको स्वामित्वमा गएको जमिनलाई गुठी रैतान नम्बरी भनिन्छ ।
गुठी संस्थानले अधिनस्थ र तैनाथी दुवै किसिमका जग्गाबाट व्यक्ति र सार्वजनिक संघसंस्था तथा सरकारी कार्यालयलाई रैतान नम्बरीमा पनि परिणत गरिदिएको छ । ‘गुठी तैनाथी जग्गामा घर बनाई बसोबास गरिरहेका व्यक्तिबाट दोब्बर दस्तुर लिएर कानूनसम्मत नै रैतान नम्बरीमा स्वामित्व परिणत गरिएको छ,’ गुठी संस्थानका प्रशासन फाँट प्रमुख रविन्द्रकुमार राईले भने, ‘कतिपय मोहियानी हक लागेको जग्गा समेत मोहीवालाको नाममा कानूनसम्मत नै जग्गाको स्वामित्व हस्तान्तरण गरेर रैतान नम्बरी गरिएको हो ।’
दाताले दान गरेर दिएका ती जग्गा जमिनको सरकारी गुठी संस्थानले संरक्षण गर्न नसक्दा भूमाफिया तथा केही मठ मन्दिरका महन्थको आर्थिक चलखेलका कारण चलनचल्तीमा खर्बाैं मुल्य पर्ने जग्गा अतिक्रमणको चपेटामा परेको छ । सरकारी संयन्त्र नै गुठीको जग्गा संरक्षणमा असफल देखिएको छ ।
संस्थानका अनुसार सरकारी राज गुठी अन्तर्गत राम मन्दिर, रत्न सागर मन्दिर, जानकी मन्दिर, लक्ष्मण मन्दिर, कुवा मठ, राम जानकी भगवान् बेला कुटी स्थान, धनौजी मठ, सुगामधुकरही मठ, सीता कुण्ड, तरही मठ, दशरथ मन्दिर लगायतका स्थानमा ३५ बिघा जग्गामा कतिपयले अनाधिकृत रुपले अतिक्रमण गरेर घर जग्गा बनाई बसोबास गर्दै आएको छ ।
गुठी संस्थान शाखा कार्यालय जनकपुरका प्रमुख मनोजकुमार शर्माका अनुसार गुठीको ती जग्गामा अनाधिकृत रुपले अतिक्रमण गरेर घर टहरा बनाई बसोबास गरेको व्यहोरा गुठी संस्थान प्रधान कार्यालय काठमाडौंलाई पनि पटक–पटक पत्रमार्फत जानकारी गराइएको छ । ‘स्थानीय प्रहरी, प्रशासन समेतलाई ती अनाधिकृत अतिक्रमण हटाई दिनका लागि पटक–पटक पत्रमार्फत अनुरोध समेत गरेका छौं,’ शर्माले लोकान्तरसँग भने, ‘तर ती निकायबाट सहयोग प्राप्त हुन सकेको छैन ।’ गुठीको जग्गा अतिक्रमणबारे मौन बसेर सरकारले अतिक्रमणलाई संरक्षण गरिरहेको छ ।
गुठी संस्थानसँग पर्याप्त जनशक्ति पनि नरहेको तथा अतिक्रमणकारीका घरटहरा भत्काउन माथिबाटै निर्देशन भए मात्र सम्भव हुने भएकाले पनि अतिक्रमण मुक्त हुन नसकेको उनले बताए ।
‘गुठी ऐन बन्नुभन्दा पहिले मठ मन्दिरका महन्थलाई ती गुठीको जग्गालाई संरक्षण गर्न तथा मन्दिरमा पूजाआजा गर्न, भगवान्लाई भोगराग लगाउन जग्गा जमिनलाई बन्दोबस्ती गर्ने अधिकार समेत प्रदान गरिएको थियो,’ गुठी संस्थान शाखा कार्यालय जनकपुरका प्रशासन फाँट प्रमुख नायव सुब्बा रविन्द्रकुमार राईले भने, ‘त्यतिबेला नै कतिपय मठ मन्दिरका महन्थले सार्बजनिक जग्गा बेचबिखन गरेका हुन् ।’
तर गुठी ऐन बनेपछि महन्थबाट अधिकार खोसिएर गुठी संस्थानमा आएको थियो । त्यसपछि पनि गुठी संस्थानले आफ्नै मातहतको जग्गालाई अतिक्रमण हुनबाट रोक्न असफल रह्यो । राजनीतिक पहुँचका आधारमा संस्थानले जग्गा बेच्ने समेत गरेको छ । जग्गा अतिक्रमण हुनुमा गुठी संस्थानका प्रशासक, प्रहरी, राजनीतिक नेता सबैको मिलेमतो रहेको स्थानीय बताउँछन् ।
नेपाल पर्यटन तथा होटल व्यवस्थापन प्रतिष्ठान (नाथम)का प्रिन्सिपल रामकैलाश बिछाको स्नातकोत्तरको शैक्षिक प्रमाणपत्र नक्कली रहेको आरोप त्यहाँ कार्यरत शिक्षकहरूले लगाएका छन् । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्...
काठमाडौं महानगरपालिका वडा नम्बर– ३ बाँसबारीमा शहीद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रनजिकै सञ्चालनमा छ, द चाँदबाग स्कूल । विनोद चौधरी नेतृत्वको सीजी ग्रुपअन्तर्गत सीजी एजुकेसनले सञ्चालन गरेको उक्त स्कू...
प्रत्येक भाषणमा पारदर्शिता र सुशासनको गफ लगाउने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले आफ्नो सचिवालयलाई निकै जम्बो बनाएको पाइएको छ । परिवारका सदस्यदेखि आफूनिकटका व्यक्ति समेत झन्डै ३ दर्जन बढीलाई निय...
यातायात व्यवस्था विभागका उच्च अधिकारी, विभिन्न यातायात कार्यालयका प्रमुख तथा कर्मचारी र बिचौलियाको मिलेमतोमा झन्डै ३० हजार अवैध लाइसेन्स जारी भएको पाइएको छ । विगत ६ महिनायता लिखित र ट्रायल परीक्षा नै...
धनुषाको शहीदनगर नगरपालिकाका तत्कालीन शिक्षा संयोजक धनेश्वर यादवले झण्डै २ करोड पेस्की लिएर विभिन्न कार्यक्रमका नाममा नक्कली बिल भर्पाइ पेस गरि अनियमितता गरेको पाइएको छ । धनुषाको लक्ष्मीनियाँ गाउँपालिका...
पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण अनियमितता प्रकरणमा समेत अर्थमन्त्री वर्षमान पुनको भूमिका शंकास्पद देखिएको छ । २०६८ सालमा अर्थमन्त्री रहेका बेला पुनले प्रचलित कानून, विधि र मापदण्डविपरीत विमानस्थल ...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...