भदौ ९, २०८१
मानिसहरू भन्छन्, जीबी राईले १६ अर्ब खायो । तर, मैले घरबाट निस्किएको दिन भात खान पनि पाइनँ । एक दाना स्याउको भरमा २४ घण्टा कटाएँ । काँकडभिट्टा पुगेपछि साह्रै तनाव भयो । त्यसपछि खाली पेटमा ए...
ब्राजिलका महान् फूटबलर पेलेको गएराति ८२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । उनी र उनको परिवारप्रति हार्दिक श्रद्धा सुमन छ । पेलेजस्तो महान् खेलाडीको नाम राजनीतिमा घुसाउन त नहुने हो तर नेपाली राजनीतिका पेले भनेर पगरी गुथाइएका केपी ओलीले हालसालै एक रोचक पेनाल्टी हानेका छन् । औषधिको भरमा बाँचेका ओलीले खतरनाक पेनाल्टी हानेको देखेर आज संसार चकित बनेको छ ।
कृष्णगोपाल श्रेष्ठ नाम गरेका एकजना आक्रोशले भरिपूर्ण मनुष्य कागतालीवश शिक्षामन्त्री भएका थिए । पढेलेखेका तर बेरोजगार चेलाचेलीहरू भेला हुने दीक्षान्त समारोहमा पुगेर तिनले 'केपी ओली इज द केपी ओली, फूटबलको पेले जस्तै हो' भनेर घोषणा गरेका थिए । दीक्षित हुन उपस्थित अधवैंशेहरूले एकसुरमा थपडी बजाएर केपी ओली पेले जस्तै नै भएको कुरालाई सामाजिक मान्यता दिलाएका थिए । तिनले स्कूलमा वैज्ञानिक शिक्षा पाएको भए त्यसरी तीजको गीतमा जस्तो ताली पिट्ने थिएनन्, तर पिटे । केपी ओली पेलेजस्तै हुन् भन्ने कुरा त्यही दिनदेखि ३ करोड नेपाली जनतालाई आधिकारिक रूपमा अवगत भएको हो ।
शहर बजारमा केपी ओली रातारात पेले भैसक्दा पनि यो पंक्तिकारलाई भने कालिदास नै हुन् भन्ने लागेको थियो । पछिल्ला एक दशकमा उनले जेजस्ता हर्कत, कुकर्म र गतिविधि गरेका थिए, त्यो हेर्दा उनलाई कालिदास भन्नु उपयुक्त नै हुन्थ्यो । पछिल्लो उदाहरण, तिनले आफैंलाई प्रधानमन्त्री बनाएको संसदलाई बञ्चरो हानेका थिए । आफू बसेको कुर्चीको खुट्टा आफैं भाँचिदिएर सुकुलमा बसेका थिए । कुल मिलाएर भन्दा तिनले आफैंले खाएको थालमा थुकेका थिए ।
तर राजनीतिको कन्टेक्स्ट केपी ओलीको फोटोकपी सूर्य थापाले भने जस्तै फरक हुँदोरहेछ । खुमलटार र बालुवाटारको खेल मैदानमा को-को खेलाडी कसरी खुट्टा उचाल्छन् भनेर यिनले दाउ हेरेर बसेका रहेछन् । शेरबहादुरको निजी घर रिनोभेसन हुँदै गरेका कारण आरजू देउवाले बालुवाटारको सरकारी मुकाम छाड्न मान्दिनन् भन्ने कुरा समेत यिनलाई जानकारी रहेछ । खेल बराबरी हुँदै थियो । जम्मा १५ मिनेट थपिएको थियो । जे भयो यही १५ मिनेटभित्रमा भयो ।
मेरा बा, माधव नेपाल जंगिएर बसिखानु भएन । प्रचण्डले बोलाएनन् भनेर यिनलाई राजीखुसी नभएको दुलहीबराबरको पीर पर्यो । प्रचण्ड आफैंलाई कहाँ जाने भन्ने थाहा थिएन, यिनलाई कसरी बोलाउने ? त्यो पनि विना ढेउवाको मान्छेलाई सितिमिति कसैले पनि त बोलाउँदैनन् । बोलाए पनि योसँग ढेउवा नै छैन भनेर अपमान गर्छन्, वास्ता गर्दैनन् । यस्तै हो लाइफ । तर पेले बराबरको मानार्थ उपाधि पाइसकेका ओलीले कुन दिन माधवलाई ढेउवा नै ढेउवा हुने ठाउँमा नियुक्ति दिन बेर छैन ।
विना ढेउवाको कुरा गर्दा देउवाको प्रसंग जोड्नुपर्छ । यी देउवासँग ढेउवा पनि भएको, टाकटुक कुरा मिलाउन सक्ने पत्नी पनि पाएको, त्यति मात्र हैन कामचलाउ सभामुख (ज्येष्ठ सदस्य) पनि आफ्नै ससुराली परेको, ज्योतिषी फेबरकै परेको, तर अलिकति दिमागचाहिँ किन नभएको ? हुन त दिमाग छैन भनौं भने भोट हालेको प्रमाण ह्वाट्स एपमा मगाउन आरजू भाउजूलाई यिनैले सिकाएका हुन् अरे । तर पनि ढेउवावाला देउवाको कुनै जुक्ति काम लागेन । यस प्रकारको थेत्तर रणनीतिका कारण अर्थमन्त्री हुनका लागि दौराको नापजाप गराइसेकका व्यक्ति डिप्रेसनमा जान बेर छैन ।
सबैभन्दा धेरै दिमाग भएको मनुष्यका रूपमा चीरपरिचित हुनै लागेका गगन थापाले जम्मा २५ भोट पाए । उनीसँग उभिएर उनलाई उकासेर सँगै फोटो खिचेका धोकेबाजहरूले पनि मत दिएनन् । सँगै फोटो खिचेर भोटचाहिँ नदिनेहरू रात बिताएर पनि बिहे नगर्ने प्रेमिका जस्तै हुन् । थप के भनौं, देउवाको ढोकामा हाइ अलर्ट बस्नुपर्ने गगन पोखरामा सदाबहार हुने 'गत्त न पत्त'को कार्यक्रममा बोल्न गए । राजनीतिमा यदाकदा उपस्थित हुने 'क्लाइमेक्स आवर' बुझ्न नसक्ने गगन अब यही जुनीमा कहिल्यै प्रधानमन्त्री बन्न सक्दैनन् ।
यता गगन थापाको कुभलो चिताउने ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीको कथन थियो, 'प्रचण्ड भात खान जानुभएको हो, आउनु हुन्छ ।' तर भात खान गएका प्रचण्ड फर्केर आएनन् । ३ बज्यो, ४ बज्यो, ५ बज्यो तर अहँ प्रचण्ड आउँदै आएनन् । नारायणगोपालको गीतजस्तै 'पर्खी बसें आउला भनी...' भनेर बालुवाटारमा पर्खेर बसेका काकाहरू छाँगाबाट खसे अरे भन्ने खबर आयो, तर भात खान गएका प्रचण्ड फर्केर आएनन् । जब भात खान गएको मान्छे लामो समय फर्केर आउँदैन नि, तब बुझ्नुपर्छ 'दिअर इज समथिङ रङ्ग' । नभन्दै त्यही भयो । भात खान गएको मान्छेले त शपथ पो खायो ।
सम्भवत: त्यो दिन शेरबहादुर देउवाले आफ्नो हातको घडीको सुइलाई समेत झिकेर भाँच्न खोजेका थिए होलान् । 'हाम्रो हातबाट सबैथोक गुम्छ कि' भनेर दु:खिया पूर्वानुमान गर्ने रामचन्द्र पौडेल बाजेको कुरा मात्रै पत्याइदिएको भए देउवा प्रतिपक्षको बेन्चमा बस्नुपर्ने थिएन । पौडेल बाजे पनि कसैको बर्बादी नचिताउने असली बाहुन हुन्, ज्योतिषीभन्दा के कम थिए र ? हो, ज्योतिषीको कुरा सुन्नुपर्छ, तर सधैँभरी ज्योतिषी सही नठहरिन पनि सक्छन् । मलाई पनि सानोमा ज्योतिषीले जर्नेल-कर्नेल हुन्छस् भनेका थिए, तर लास्टमा माओवादीको पार्टी सदस्य हुनुपर्यो ।
प्रचण्डलाई लगाउने नीति बोकेर हिँडिरहेका देउवाका सारथिहरूले प्रचण्ड गल्ने धातु हैनन् भनेर बुझ्न सकेनन् । प्रचण्ड बर्मुडा ट्र्याङ्गल हुन्, जो उनको छेउमा पर्छ उतै तानिन्छ । साथै केपी ओली पनि सधैँभरी श्रीमतीसँग रायोको साग केलाएर बसिरहने मान्छे पनि हैनन् । त्यो त उनले नाटक गरेको हो । चुनावको मुखमा घरमा काम सघाउने राम्रो पुरुषको अवतार धारण गरेर मध्यमवर्गीय महिलाहरूको भोट तान्न खोजेका हुन् । बरु भनेको सुनिन्छ, ओली पहिला पानीमा ९ किलोमिटर पौडिएर वनारसतिर लुक्न जाँदा इन्द्रजाल पनि पढेका छन् अरे । इन्द्रजाल पढेको मान्छे बिग्रियो भने बहुला भएर हिँड्छ, सप्रियो भने एकदम तीक्ष्ण दिमागको भएर निस्किन्छ । रातो कार्पेटमाथि हिँडिरहेका कांग्रेसीलाई रातारात फाटेको गुन्द्रीमा सुताइदिने ओली लुँडो, चेस र खोरखोरेका खेलाडी पनि हुन् अरे ।
बल्लतल्ल छुट्टीमा आएको लाहुरेलाई जसरी पनि मंसिरमा बिहे गर्नुपर्ने करकाप भएजस्तै सोझो तर रिभेन्ज लिन एकदमै सिपालु प्रचण्डलाई यसपालि जसरी पनि प्रधानमन्त्री बन्नुपर्ने बाध्यता थियो । बाध्यता मात्रै थिएन, रहर पनि थियो । हुन त यस्तो रहर रामचन्द्र बाजेको पनि थियो, तर यिनको भागमा उच्च ओहोदा परेकै छैन भनेर एउटा मेरो शत्रुले लेख लेखेको थियो । म त्यसलाई के भन्न चाहन्छु भने भगवानकै आत्मा भएको बाजेको बारेमा आशा जगाउने कुरा मात्रै लेख, नत्र तेरो खैरियत नहुन सक्छ ।
प्रचण्डको शपथग्रहणमा उपस्थित देउवाले सुपारी मीठो नहुँदा जस्तैगरी बिगारेको मुख हेर्दा देउवाको ज्योतिषी ढिलोचाँडो जेल पर्लान् जस्तो छ । जेलै नपरे पनि यिनी पूर्पक्षका लागि थुनामासम्म जान सक्छन् । एउटा खराब भविष्यवाणीका कारण आज बीपी कोइराला र गिरिजाबाबुको पार्टी पतन हुँदैछ । र, आफ्ना पतिसँग भाडाको घरमा सर्नुपर्ने खिलबन्दीमा परेकी आरजू भाउजूलाई वर्षदिन निद्रा नपर्ने निश्चित छ । माओवादीको भोटले चुनाव जितेका कांग्रेसका संसदहरू सपनामा पनि तर्सिनुपर्नेछ । मन्त्री बन्नका लागि मुख मिठ्याएर बसेका विश्वप्रकाशहरू अब ५ वर्षसम्म प्रतिपक्षमा बसेर जीवनको महत्त्वपूर्ण समय खेर फाल्नुभन्दा बरु एउटा इलेक्ट्रिक रिक्सा किनेर दमकतिरै ग्राहकको छेको पारेर बस्दा अलिकति भए पनि नाफा हुन सक्छ ।
राजनीति सम्भावनाको खेल भनिरहने प्रचण्डले राजनीतिमा लागेर के पाए, के गुमाए त्यो अर्कोपालि लेखौंला तर केपी ओलीले जीवनमा गरेको सबैभन्दा राम्रो काम के हो ? भनेर कसैले सोध्यो भने दिने उत्तर अब फेला परेको छ । पहिलो त उनले कम्युनिस्टहरूको एकताका निम्ति फेरि ढोका खोलेका छन् । बार्दली सिंगारेका छन् । दोस्रो, सरकारविहीनताको परिस्थिति हुनसक्ने र मध्यावधिमा जानुपर्ने त्रासलाई समाप्त पारिदिएका छन् । सम्भवत: उनले प्रचण्डबाट हाताहाती सापटी लगेको अढाइ वर्षको आलोपालोको ऋण ब्याजसहित तिरेका छन् ।
तर पंक्तिकारलाई मन पर्ने नेता प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री बनाएको भन्दैमा केपी ओलीलाई पेले भनिहाल्न त अलि मिल्दैन कि क्याहो ? पेले भनेका फूटबलका राजा हुन् । राजाको स्थान कोही माइकलालले खोस्न सक्दैन ।
मानिसहरू भन्छन्, जीबी राईले १६ अर्ब खायो । तर, मैले घरबाट निस्किएको दिन भात खान पनि पाइनँ । एक दाना स्याउको भरमा २४ घण्टा कटाएँ । काँकडभिट्टा पुगेपछि साह्रै तनाव भयो । त्यसपछि खाली पेटमा ए...
उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...
यो लेख धार्मिक हैन । तर, अलिअलि मार्मिक भने पक्कै हो । आफूलाई मन परेन भन्दैमा अपमान गर्नुको पनि एउटा हद हुन्छ । देवी प्रतिभा कसैको नोकर हैनन्, जे पायो त्यही भन्नका लागि । नोकरलाई पनि जे पायो त्यही भन्न मिल्दैन ...
कुनै बेला मलाई सबैभन्दा साहसी नारी पासाङ ल्हामु शेर्पा लागेको थियो । आजभोलि मलाई सबैभन्दा साहसी नारी समीक्षा अधिकारी लाग्न थालेको छ । जसरी प्रतिकूल मौसममा पनि पासाङ ल्हामु शेर्पा सगरमाथाको चुचुरोतर्फ अगाडि ब...
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
तुर्केमिनिस्तानका राष्ट्रपति सपरमुरत नियाजोवको अनौठो बानी थियो । उनी चाहन्थे– संसारले उनलाई जानोस् । उनले एक पुस्तक लेखेका थिए– ‘रुन्ह’, जो प्रत्येक विद्यार्थीलाई पढ्न अनिवार्य थियो । उनल...
आजदेखि पितृपक्ष अर्थात् सोह्र श्राद्ध प्रारम्भ भएको छ । हरेक वर्ष आश्विन कृष्ण प्रतिपदादेखि औंसीसम्मलाई पितृपक्ष भनिन्छ । यस पक्षमा सनातन धर्मावलम्बीहरू पितृहरूलाई पिण्डपानी दिएर सन्तुष्ट पार्ने प्रयास गर्छन्, जस...
विपिन गौतम वर्षायाम सकिने समय आयो । यस वर्ष प्राकृतिक प्रकोपबाट नेपाल, भारत, चीन, भियतनामलगायत देशका सडकमा विभिन्न समस्या देखिएका समाचार आए । नेपालका सडक बर्सेनि बाढीपहिरोका कारण लथालिङ्ग अवस्थाम...