असार १, २०८०
बुधवार उच्च अदालत विराटनगर पुग्दा धरान उप–महानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङ एक वकिलसहित भेटिए । मुद्दाको पेशी भएकाले उनी आफैं उपस्थित भएका रहेछन् । धरान खानेपानी विकास बोर्डको बैठक नबोलाएको भन्दै सा...
काठमाडाैं | फागुन ३, २०८०
नेपाली कांग्रेसबाट धोका भएको र गठबन्धन सम्बन्धमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने प्रधानमन्त्री एवं नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको अभिव्यक्तिले राजनीति तरंगित छ ।
माओवादीको विधान अधिवेशन उद्घाटनको दिन फागुन १ गते प्रचण्डले दिएको अभिव्यक्तिले प्रमुख सत्ता साझेदार कांग्रेस पनि झस्किएको छ ।
के माओवादीले कांग्रेससँगको गठबन्धन ‘कम्फरटेबल’ महसुस गर्न छाडेको हो ? के माओवादी एमालेसँग फेरि नजिकिन थालेको हो ? ‘कांग्रेसबाट धोका भएको’ प्रचण्डको अभिव्यक्ति किन आयो ? यी लगायत समसामयिक विषयमा माओवादी उपाध्यक्ष पम्फा भुसालसँग लोकान्तरका लागि सुशील पन्तले बिहीबार बिहान कुराकानी गरेका थिए । प्रस्तुत छ, कुराकानीको सार :
माओवादीको विधान सम्मेलनअघि प्रचण्डले कांग्रेसबाट धोका भयो भन्ने कुरा गर्नुभयो । गठबन्धनमा खटपटको संकेत हो ?
त्यस्तो होइन । राष्ट्रिय सभा निर्वाचनअन्तर्गत कोशी प्रदेशका सन्दर्भमा जे परिणाम आयो, त्यसप्रति इंगित गरेर बोलिएको कुरा हो । मिडियाले समग्रमा बुझ्नुभएन वा एजेन्डा त्यस्तै भएर हो ।
प्रसंग के थियो भने– गठबन्धनको एउटा उम्मेदवारले जित्ने अर्कोले हार्ने अवस्था भयो । त्यसप्रति उहाँले बोल्नुभएको हो ।
कांग्रेससँग सरकार चलाउन कम्फरटेबल भइरहेको छैन ?
केही अप्ठ्यारो भएको छैन । गठबन्धनको हो, गठबन्धन दलका आ–आफ्ना इन्ट्रेस्ट हुन्छन् । तर, प्रचण्ड यस्तो नेतृत्व हो, जोसँग धेरैलाई समेटेर जान सक्ने नेतृत्व क्षमता छ ।
सामान्य असन्तुष्टि हो भने त्यसरी सार्वजनिक अभिव्यक्ति किन ?
होइन, त्यहाँ (विधान सम्मेलनमा) हाम्रा देशभरिका कार्यकर्ता छन् । त्यही प्रदेश जहाँ हाम्रा उम्मेदवारले चुनाव हारे, त्यहाँका कार्यकर्ता छन् ।
माओवादीले उठाएको ६ वटामध्ये एउटा उम्मेदवारले हार्छ । गठबन्धनले उठाएका १९ उम्मेदवारमध्ये एउटाले मात्र हार्छ भने हाम्रो राष्ट्रिय सम्मेलनमा त्यो विषय उठ्ने नै भयो । त्यसको समीक्षा नगर्ने भन्ने त कुरै हुन्न नि !
प्रचण्डले भन्नुभएको मात्र हो कि एमालेसँग भित्र–भित्र कुरा भइरहेको छ ?
नाईं नाईं, त्यो समीक्षा त स्वयं गठबन्धनका दलहरू र कांग्रेससँग पनि भएको छ । भर्खरै भएको परिघटना सम्बन्धमा देशभरका कार्यकर्ता भेला भएको ठाउँमा समीक्षा नगर्ने कुरा त हुन्न नि, त्यही भएर गरिएको हो । घटना विशेषको कुरा हो ।
समग्र गठबन्धनको विकल्प खोज्ने बेला भएको छैन ।
कहिलेसम्म हुँदैन ?
यो ५ वर्ष जान्छ ।
कांग्रेसले आगामी चुनावमा कसैसँग गठबन्धन नगर्ने भनिरहेको छ नि !
हामी पनि एक्लै लड्ने तयारी गरेका छौं । मैले यसअघि पनि एक्लै चुनाव लड्नुपर्छ भनेकी थिएँ । हाम्रो निर्वाचन प्रणालीले गर्दा एउटै दलको बहुमत आउन सक्दैन । सरकार बनाउने बेला गठबन्धन गर्ने हो, चुनाव एक्लै लड्नु पर्छ ।
प्रचण्डको अभिव्यक्तिले भित्रभित्रै एमालेसँग कुराकानीको संकेत गर्दैन ?
म त के चाहन्छु भने यो देशमा एउटै कम्युनिस्ट पार्टी हुनुपर्छ । वामपन्थीको सहकार्य त हुनैपर्छ । तर अहिले सत्ता गठबन्धनको काउन्टरमा जाने स्थिति छैन ।
अस्ति प्रचण्डले त्यहाँ बोल्ने क्रममा यो सरकार कांग्रेसले बनाइदिएको होइन, एमालेले बनाइदिएको पनि भन्नुभयो नि ?
पहिला प्रधानमन्त्री त एमालेको सहयोगबाट हुनु भएको हो, पुस १० गते । पछि एमालेले विश्वासको मत फिर्ता लिएपछि फागुनमा कांग्रेससहितको गठबन्धनबाट निरन्तर भएको हो ।
राष्ट्रिय सभा अध्यक्षको चुनावपछि गठबन्धन संकटमा पर्छ भन्ने चर्चा पनि छ नि ?
त्यस्तो हुँदैन । गठबन्धन टुट्दैन । राष्ट्रिय सभा अध्यक्षमा हामी दाबी गर्छौं । निर्णय सहमतिबाटै हुन्छ ।
आलोपालो प्रधानमन्त्रीको समझदारी कांग्रेससँग छ । माओवादीले प्रधानमन्त्री छाड्दाबित्तिकै संवैधानिक परिषद्मा हाम्रो प्रतिनिधित्व हुँदैन । त्यो भएर राष्ट्रिय सभा अध्यक्षमा हाम्रो दाबी छ, तर एक्लै त जित्दैनौं । संख्याले पनि अरूभन्दा हामी ठूलो दल छौं । राष्ट्रिय सभा अध्यक्षको कारणले गठबन्धन तोड्ने अवस्थामा भने पुग्दैन ।
पछिल्लो समय प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीबीच बारम्बार भेट भइरहेको छ, केका लागि ?
प्रचण्ड त्यस्तो नेता हो, जसले जमेको ताललाई पनि फुटाउन सक्ने र गुम्म भएको वातावरणलाई पनि चहलपहल गराउन सक्ने (क्षमता राख्छ) । सत्तापक्ष मात्र होइन, प्रतिपक्षसँग पनि मिलेर जानुपर्छ भन्ने, साँच्चै राष्ट्रिय सहमति कायम गर्न सक्ने नेता हो उहाँ ।
प्रतिनिधि सभामा प्रमुख प्रतिपक्षी दलले लेखा समिति मात्र पाउने संसदीय परम्परा थियो । तर, अहिले एमालेले ३ वटा समितिको सभापति लिएको छ ।
प्रतिपक्षलाई पनि विश्वासमा ल्याउने, सानाठूला दललाई सहमतिमा ल्याउन सक्ने क्षमता भएकै कारण तेस्रो पार्टी, त्यो पनि ठूलो अन्तर भएर पनि प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुन सक्नुभएको हो ।
कांग्रेस–एमालेलाई दबाबमा राखेर प्रचण्ड नै ५ वर्ष प्रधानमन्त्री बन्ने चर्चा पनि सुनिन्छ नि !
प्रधानमन्त्रीमा आलोपालो गर्ने सहमति पहिले नै भइसकेको छ । त्यो समझदारीप्रति प्रचण्ड असाध्यै प्रतिबद्ध हुनुहुन्छ । विगतलाई पनि हेर्नुभयो भने प्रचण्डले आफ्नो तर्फबाट सहमति कहिल्यै तोड्नुभएको छैन ।
त्यसो भए अहिले एमालेसँग सहकार्य हुन्न ?
अहिले हामी गठबन्धनलाई पाँचै वर्ष लैजाने भन्नेमा छौं ।
त्यसपछि २०८४ सालको चुनावमा एमालेसँग तालमेल गर्ने ?
आगामी चुनाव हामी एक्लै लड्ने तयारी गर्छौं । अहिले विधान सम्मेलनपछि १६५ निर्वाचन क्षेत्र, प्रदेशका ३३० क्षेत्र र प्रत्येक पालिकास्तरमा संगठन विस्तार गर्छाैं । त्यसले पार्टीको पहिचान बन्छ ।
कहिले रूखलाई, कहिले सूर्यलाई भोट हाल्न लगाउँदा समानुपातिक भोट नआउने र पार्टी सानो भएजस्तो हुने रहेछ । सबै क्षेत्रमा उम्मेदवार उठाएको भए समानुपातिकको भोट दोब्बर आउँथ्यो भन्ने मूल्यांकन गरेका छौं । जीतहार हुन्छ, त्यसैले २०८४ सालमा एक्लै चुनाव लड्ने तयारी गर्छाैं ।
कांग्रेस–एमालेका नेताले माओवादीलाई एक्लै चुनाव लड्न नसक्ने ‘परजीवी पार्टी’ भन्न थाले । माओवादी एक्लै चुनाव लड्न सक्छ ?
अरूले मिसन २०८४ भनेका छन्, हामी २०६४ मा जस्तै देशको पहिलो दल हुन चाहन्छौ । २०६४ सालमा फर्किने आधार छ । हाम्रो पार्टीको जनाधार छ । पार्टीपंक्ति छ । अत्यन्तै जटिल प्रक्रियामा जनयुद्धमा गएर आएपछि पनि पहिलो बनेको पार्टी हो ।
तर, प्रचण्डको अभिव्यक्तिपछि फेरि कम्युनिस्ट मिल्छन् भन्ने चर्चा सुनिन थालेको छ नि ?
अस्ति राष्ट्रिय सभा निर्वाचनको सन्दर्भमा भएको परिघटनाको समीक्षा हो त्यो, जहाँ धोका भयो । दीर्घकालीनरूपमा र रणनीतिकरूपमा भन्नुपर्दा वामपन्थीहरू नै एक ठाउँमा हुने हो । नेपालमा एउटै कम्युनिस्ट पार्टी बन्नुपर्छ भन्ने माओवादीको धारणा हो ।
राजनीतिको ध्रुवीकरण वामपन्थी र गैर वामपन्थी भएर गर्नुपर्छ । एकीकृत कम्युनिस्ट पार्टी हुनुपर्छ । त्यसका लागि सबै कम्युनिस्ट पार्टीले जिम्मेवार भएर सोच्नुपर्छ ।
त्यो कहिले हुन्छ ?
अहिलेदेखि नै सोच्नुपर्छ । आउने निर्वाचन र निर्वाचनको परिणाम पछि पनि त्यो सहकार्य हुने परिस्थिति बनोस् भन्ने चाहन्छौं ।
चुनावभन्दा अगाडि पनि हुनसक्छ ?
हुनसक्छ । एउटै कम्युनिस्ट पार्टी बनाउने अभियान किन शुरू नगर्ने ? हामीले समाजवादी मोर्चा बनाइसकेका छौं, त्यसमा सबै वामपन्थी र कम्युनिस्ट आउनुपर्छ । र, एउटै कम्युनिस्ट पार्टी हो बनाउने– सैद्धान्तिकरूपमा ।
तर, अहिलेको व्यावहारिक कुरा गर्नु पर्दा सत्ता र प्रतिपक्ष दुवैतिर वामपन्थी भएको एउटा स्थिति छ । यो विडम्बना हो ।
ढिलोचाँडो एमालेसँग माओवादीको एकता हुन्छ ?
अरू वामपन्थी दलसँग पनि । एमाले, माओवादी, साना ठूला वामपन्थी सबैको एउटै कम्युनिस्ट पार्टी भयो भने देशको राजनीतिले पनि सही दिशा लिन्छ ।
यसअघि पनि असफल प्रयास भएको थियो, टिकेन नि ?
बन्नु राम्रो कुरा थियो, तर टिकेन । त्यसको पनि समीक्षा होला । ढिलोचाँडो एउटै कम्युनिस्ट पार्टी बन्नुपर्छ, नेपालमा ।
विस्तृत कुराकानी हेर्नुहोस् भिडियोमा :
बुधवार उच्च अदालत विराटनगर पुग्दा धरान उप–महानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङ एक वकिलसहित भेटिए । मुद्दाको पेशी भएकाले उनी आफैं उपस्थित भएका रहेछन् । धरान खानेपानी विकास बोर्डको बैठक नबोलाएको भन्दै सा...
प्राध्यापक डा. जयराज आचार्यले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को भारत भ्रमण फलदायी नभएको टिप्पणी गरेका छन् । देशको प्राथमिकतालाई पहिचान गर्न नसक्दा प्रधानमन्त्री चुकेको उनको टिप्पणी छ । ‘हा...
बुटवल विकासका दृष्टिले काठमाडौंपछिका प्रमुख शहरमध्ये एक मानिन्छ । बुटवल धेरै क्षेत्रमा देशलाई नेतृत्वदायी भूमिका खेल्ने शहर पनि हो । २०७९ मा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनपछि बुटवल उपमहानगरपालिकामा दोस्रो कार्यकाल...
संघीय संसद्को बजेट अधिवेशन प्रारम्भ भई संवैधानिक प्रबन्धअनुसार दुवै सदनको संयुक्त बैठकमा यही जेठ १५ गते नेपाल सरकारका अर्थमन्त्रीबाट आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को वार्षिक आय–व्यय (बजेट) प्रस्तुत भइसकेको छ । ...
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...
बैतडीको झुलाघाटदेखि पाँचथरको चिवाभञ्ज्याङसम्म मध्यपहाडी यात्रा सकेर नेकपा एमालेको नेतृत्व काठमाडौं फर्किएको छ । संसद्को प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेको नेतृत्वले मध्यपहाडी यात्राका दौरान सरकारको चर्को आलोचना गरेक...
मानव स्वभाव प्रायः म र मेरो भन्ने हुन्छ । जस्तोसुकै आदर्शको कुरा गरे पनि, जतिसुकै महान देखिन खोजे पनि यी म र मेरोमा अलिकति धक्का लाग्नेबित्तिकै, ढेस पुग्नेबित्तिकै त्यस्ता आदर्श र महानता कुन सड्को ‘फू&rsquo...
२०६२ सालपछिको कुरा हो, अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगका एकजना उपसचिव र एकजना शाखा अधिकृत कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा सरुवा भएर गए । यति मात्र होइन, राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रका एक उपसचिव पनि सोही कार्यालयमा...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...