बैशाख ११, २०८१
फागुन २१ मा नाटकीय ढंगले सत्ता समीकरण बदलिएको दुई महिना पनि नबित्दै नयाँ समीकरणका लागि कसरत भइरहेको संकेत देखिएको छ । नेपाली राजनीति तथा सत्ताका खेलाडीसँग निकट विश्वसनीय स्रोतले भित्रभित्रै अर्को नयाँ स...
चैत ७, २०७६
अंग्रेजी वर्ष सन् २०१९ को अन्तिम दिन चीनमा पहिलोपटक भेटिएको र पछि कोभिड– १९ नाम दिइएको कोरोना भाइरसको संक्रमणले विश्वलाई शिथिल बनाइदिएको छ ।
विश्वमा सन् १९४५ को विश्वयुद्ध पछिको जस्तै अवस्था सिर्जना भएको छ । यसले विश्वमा आर्थिक मन्दीको अवस्था आउने खतरा छ । यसका बहुआयामिक असर दीर्घकालसम्म पर्नेछ ।
कोरोना भाइरस पत्ता लागेको ८२ दिनसम्म यसको औषधि पत्ता लागेको छैन । कालो बादलभित्र चाँदीको घेरा भनेजस्तै यो विपत्तिको समयमा एउटा सकारात्मक कुरा भनेको जहाँबाट यसको उत्पत्ति भएको थियो त्यहाँ (चीनको वुहान)मा यो नियन्त्रणमा आएको छ । यो नागरिकको अनुशासनका कारण सम्भव भएको हो ।
कोरोनाको एउटा मामुली भाइरसले आज विश्व समुदायलाई थल्याएको छ । मानव सभ्यतामा विश्वमै अगाडि रहेका युरोपेली मुलुकमा यसको असर झन गहिरो ढंगले परेको छ । परिस्थिति नियन्त्रणबाहिर जाँदा चीनमा भन्दा युरोपको एउटा मुलुक इटालीमा धेरै मानिसको मृत्यु भइसकेको छ, शुक्रवारसम्म ।
विश्व महाशक्ति राष्ट्र अमेरिका, स्वास्थ्य क्षेत्रमा अब्बल मानिएका युरोपेली मुलुक पनि यसबाट अछुतो रहन सकेका छैनन । सुखद् मान्नुपर्छ, नेपालमा अहिलेसम्म त्यस किसिमको महामारी फैलिएको छैन । संक्रमण देखिएका एकजना पनि निको भइसकेको भनिएको छ ।
हामी खतराको डिलमा छांै, हाम्रो पूर्वतयारी र सचेतनाले हामी यो महामारीको असरबाट बच्ने छौं । खुला सीमा रहेको भारतमा यसको संक्रमण फैलिसकेको अवस्थामा हामीले धेरै सतर्कता अपनाउनु जरुरी छ ।
स्कूल कलेज, बन्द गर्ने तथा २५ जना भन्दा बढी भेला नहुने भनेर सरकारले निर्णय गरिसकेको छ । अझै केही कडा कदमहरू पनि चाल्ने मनस्थितिमा सरकार रहेको बुझ्न सकिन्छ ।
केही ढिला भएपनि सरकारले लिएका कदम सकारात्मक छन् ।
विपद्को यस्तो अवस्थामा सरकारले लिएका निर्णय कार्यान्वयन गर्नु आम नागरिकको कर्तव्य हुन आउँछ ।
विपद्को व्यवस्थापनका सन्दर्भमा जापानको अनुभव विश्व समुदायका लागि उनुकरणीय हुन सक्छ । सन् २०११ को मार्चमा आएको सुनामीले फुकुसिमा आणविक भट्टीमा क्षति पुर्याएपछि विद्युत् उत्पादनमा असर गर्यो । विद्युत् आपूर्ति रोकिएपछि सरकारले जनतासँग विद्युत् उपयोग कम गर्न आग्रह गर्यो ।
जनताहरूले सरकारले गरेको आग्रहलाई यसरी समर्थन गरे कि विद्युत् सरप्लसको अवस्था सिर्जना भयो । विद्युत् आपूर्ति सहज भयो ।
जननिर्वाचित संस्था संसद्का गतिविधि बन्द भएका छन् । १५दिनका लागि अदालतहरू लगभग बन्द भएका छन् । यतिसम्म कि दुर्लभै बन्द हुने साप्तातिक पत्रिकाहरू बन्द हुने अवस्था आएको छ । यो अवस्था नेपालका लागि २०७२ सालमा गएको विनासकारी भूकम्पको समयभन्दा पनि कहालीलाग्दो अवस्था हो ।
नेपालको सरकार जापानको जस्तो छैन, तर नागरिकहरू एक दकम अगाडि बढेर सरकारले गरेको आह्वानलाई पूर्ण समर्थन गरौं न । अप्ठयारो परिस्थिति सिर्जना भयो भने अत्यावश्यकीय सेवाहरू जस्तै टेलिफोनको नेटवर्क धेरै व्यस्त नगरिदिने, विद्युत् खपतमा ध्यान दिने आदि । सरकारले भन्यो भने घरबाट बाहिर ननिस्किने र सरकारले भने अनुसारका स्वास्थ्य सावधानी अपनाऔं ।
कोरोनाले सिर्जना गरेको संकट विश्वकै लागि संकट हो, ढिलो चाँडो यो महामारीको अन्त्य पक्कै हुनेछ । विश्व नै भयानक संकटमा फसेको यो अवस्थामा धैर्यता र संयमता अपनाउनुको विकल्प रहेन । यो महामारीबाट विश्वले छिट्टै मुक्ति पाओस् भन्ने कामना गरौं ।
फागुन २१ मा नाटकीय ढंगले सत्ता समीकरण बदलिएको दुई महिना पनि नबित्दै नयाँ समीकरणका लागि कसरत भइरहेको संकेत देखिएको छ । नेपाली राजनीति तथा सत्ताका खेलाडीसँग निकट विश्वसनीय स्रोतले भित्रभित्रै अर्को नयाँ स...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
नेकपा एमालेसँग मिलेर नयाँ समीकरण बनाउने प्रयास भइरहेका बेला भित्रभित्रै वैकल्पिक गठबन्धनका लागि पनि प्रयास गरेपछि नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा फेरि एकपटक चिप्लिएका छन् । देउवाले एमालेसँ...
सृष्टिमा हरेक चीजको एउटा अति हुन्छ, जसलाई हामी सीमा भन्ने गर्छौँ, जलाई उसले आउँदा सँगै लिएर आएको हुन्छ र जेजति गर्छ यसैभित्रै रहेर गर्छ । अति पार गर्नासाथ उसको अस्तित्व पनि समाप्त हुन पुग्छ । अति पार गरेपछि नदी...
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन कतिपटक विभाजन भयो ? पुनः एकता, मोर्चा गठन, विघटनलाई हेर्दा यसको जोडघटाउको लामै शृङ्खला बन्छ । र, त्यसमा मूलधारको राजनीतिबाट विभाजित कम्युनिस्ट पार्टी अर्थात् वामपन्थी पार्टीहरूको विसर्...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...