कोरोना भाइरस संक्रमणको महामारी नेपाल प्रवेश गर्नुभन्दा १ महिना १० दिनअघि सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर–६ का धनसिंह ठकुरीको दुवै मिर्र्गाैलामा समस्या देखियो ।

उनी प्रदेश अस्पतालमा भर्ना भए । दुवै मिर्र्गाैलामा समस्या देखिएपछि उनले हप्तामा २ पटक ४/४ घण्टाको डायलसिस गर्नुपर्ने भयो ।

उनको रगत समूह ‘एबी नेगेटिभ’ हो । शुरूका ५ हप्ता उनले वीरेन्द्रनगरमै पर्याप्त रगत पाए । कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथामका लागि सरकारले चैत ११ गतेदेखि देशैभर लकडाउन गरेपछि ठकुरीलाई आपत पर्‍यो ।

रगत पाइन छाड्यो । चिनेजानेका व्यक्तिहरू समेत गाउँ फर्के । रगत अभाव भयो ।

‘साउनसम्म जसोतसो खोजबिन गरे पनि भदौदेखि रगत पाउनै छोड्यो । हप्तामा २ पटक गर्नुपर्ने डायलसिस १४ दिनसम्म रोकियो । गत हप्ता नेपालगञ्जबाट २ प्वाइन्ट मात्रै रगत ल्याउन सक्यौं । त्यसैले भएपनि काम चलाइदिनुस् भनेर अस्पतालमा अनुरोध गर्‍यौं । जोखिम मोलेर भए पनि डाक्टरहरूले  ४ घण्टा गर्नुपर्ने डायलसिस आधा समय मात्रै गरे,’ ठकुरीका आफन्त दिलिपसिंह ठकुरीले भने । 

लकडाउन भएका कारण कुरियर गरेर बाहिरबाट रगत मगाउन सकिने अवस्था समेत नभएको ठकुरीले बताए । ‘कोरोनाभन्दा खतरनाक रोगहरू अरु रहेछन् । अन्य रोगको उपचार नपाएर बिरामीहरू मर्छन् कि जस्तो लागिरहेको छ,’ उनले भने ।

दैलेखको भगवतीमाई गाउँपालिका–६ कट्टीका सागर दाहाल ८ वर्षका भए । उनका बुवा जनक दाहालका अनुसार सागर ३ महिनाको हुँदादेखि नै हरेक महिना रगत चढाउनुपर्ने समस्या देखियो । उपचारका लागि काठमाडौं र भारतका विभिन्न अस्पताल लैजाँदा ‘थाइनेमिया’ रोग देखिएको बुवा जनकले बताए । सागरलाई पनि रगत चाहिरहन्छ । उनको रक्त समूह ‘बी पोजेटिभ’ हो । तर लकडाउन र निषेधाज्ञाका बेला सहजै रगत पाइएन ।

‘सुर्खेतमा रहेको प्रादेशिक अस्पताल आउन ४०० बसभाडा, जान ४०० भाडा जोडेर बढीमा ४ हजार रुपैयाँमा काम हुन्थ्यो,’ जनक दाहाल भन्छन्, ‘लकडाउनका कारण न समयमै गाडी पाइयो, न त भनेकै समयमा रगत पाइयो । अवस्था गम्भीर भएपछि दैलेखमा आर्मी र गाउँका केही युवाले रक्तदान गरेका कारण छोराको ज्यान आजसम्म जोगिएको छ ।’

कोरोना महामारीका बेला उपचार खर्च करीब ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी भइसकेको जनकले बताए । ‘हामी गरीबलाई कोरोना महामारीले अस्तव्यस्त बनाइदियो । कम्तिमा राज्यले हाम्रा बिरामीको उपचार गर्ने आवतजावतमा सहजता ल्याउने नीति ल्याइदिएको भए त्यो असाध्यै राम्रो हुने थियो,’ उनी भन्छन्, ‘लकडाउन अन्त्य भई छोरालाई बचाउन सकियोस्, मेरो चाहना यत्ति हो ।’

चौकुने गाउँपालिकाका रमेश विश्वकर्मा ४६ वर्षका भए । उनले नियमित रूपमा सुगरको औषधि खानुपर्छ । लकडाउन भएको अवधिमा उनले नियमित रूपमा औषधि खान नपाउँदा उनको स्वास्थ्य अवस्था बिग्रियो । अघिल्लो हप्ता मात्रै उनको परिवारले महंगो भाडामा एम्बुलेन्स रिजर्ब गरेर प्रदेश अस्पतालमा ल्यायो । थोरै ढिलो भएको भए उनको ज्यानै जानसक्ने अवस्था रहेको उपचारमा संलग्न चिकित्सकले जनाएका छन् ।

प्रदेश अस्पताल कालागाउँका कन्सल्टेन्ट फिजिसियन डा. केएन पौडेलले लकडाउनका कारण नियमित बिरामीलाई सबैभन्दा बढी मार परेको बताए । प्रदेशका हुनेखानेहरू जसरी पनि अस्पताल आउने र गरीब नागरिकलाई सहज यातायात आवागमन नभएका कारण समस्या भएको जानकारी उनले दिए । ‘ब्लड प्रेसर, सुगर जस्ता रोगका बिरामीले समयमा खानुपर्ने औषधि खान नपाउँदा रोग बढेको पाइएको छ,’ उनले भने, ‘अन्तिम अवस्था आइसकेपछि मात्रै बाध्य भएर अस्पताल ल्याउने अवस्था सिर्जना भएको छ ।’