नेपालमा अहिले रोजमेरी खेती सहज छ र जहाँत्यहीँ देख्न सकिन्छ । विदेशी जडी भनेर चिनिएको रोजमेरी खानामा बासनादारका लागि मात्र प्रयोग गरिने होइन, औषधिको रूपमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसका कैयौ स्वास्थ्य सम्बन्धी फाइदा छन् ।

रोजमेरीमा एक अद्भूत स्वाद र सुगन्ध हुने हुँदा खानामा पनि यसको व्यापक प्रयोग गर्न थालिएको छ । रोजमेरी ताजा र सुकेको दुवै किन्न पाइन्छ ।

यसको वैज्ञानिक नाम रोजमेरिन आफिसिनलिस हो । तर संसारमा यसलाई सामान्यतया रोजमेरी वा गुलमेहदीको नामले चिनिन्छ । रोजमेरी एक प्राकृतिक औषधि पनि भएका कारण विज्ञको सल्लाहअनुसार सेवन गरेमा यसका कैयौ फाइदाहरू छन् । यसमा पोटासियम, कार्बोहाइड्रेट, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, भिटामिन ए, बी, सी, डी, ई प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ ।

रोजमेरीमा पाइने कारोसोलमा क्यान्सर प्रतिरोधात्मक क्षमता भएको पाइएको छ । स्तन क्यान्सर, ब्रेस्ट क्यान्सर, ल्यूकेमिया, स्किन क्यान्सर आदि विभिन्न क्यान्सरको उपचारको लागि रोजमेरीको प्रयोग उपयुक्त भएको बताइन्छ ।

रोजमेरीको तेल कुनै पनि दुःखेको अंगमा लगाउँदा दुखाइ कम हुन्छ । रोजमेरीमा कारनोसिक नामक तत्व पाइन्छ, जसले दिमाग स्वस्थ राख्नुका साथै स्मरण शक्ति बढाउन मद्दत गर्छ ।

रोजमेरीको प्रयोगले अल्जाइमर जस्ता मानसिक रोगबाट पनि छुटकारा दिलाउँछ । विश्वमा नै जटिल मानिएको माइग्रेनको उपचारमा रोजमेरीले समाधान निकालेको छ । रोजमेरीलाई माइग्रेनको प्राकृतिक उपचारको रूपमा लिन सकिन्छ ।

यदि तपाईंको घर वरपर रोजमेरी रोप्नुभएको छ भने लामखुट्टे आउने डर पनि रहन्न र घरको सुगन्ध बढ्छ ।

रोजमेरी सेवन गर्दा हुने स्वास्थ्य सम्बन्धी फाइदाहरू – 

– तनाव कम गराउन रोजमेरीको सेवन उत्तम मानिन्छ । 

– कपाल झर्ने समस्या हुनेका लागि पनि रोजमेरी एक राम्रो जडी हो । 

– मसल पेनको समस्या छ भने रोजमेरी अति नै उपयोगी सावित छ । 

– रोजमेरीको नियमित सेवनले अल्सर हुनबाट पनि जोगाउँछ । 

– ब्लड सुगर लेबल घटाउन पनि सहयोगीसिद्ध छ । 

– शरीरमा बेला–बेलामा हुने आलस्यपनलाई कम गरेर चंगा गराउन मद्दत गर्छ । 

– टाउको दुखाइको समस्या हुनेका लागि पनि रोजमेरी राम्रो मानिन्छ । 

– आँखाको भिजनका लागि पनि यो जडी अति राम्रो मानिन्छ । 

– मुटु सम्बन्धी समस्या हुनेलाई पनि यो जडी फाइदाजनक छ ।

– रोजमेरी नियमित सेवन गर्नाले क्यान्सर हुने डर पनि रहन्न । 

– खाना पचाउन पनि यो जडी निकै सहयोगीसिद्ध छ । 

– तौल घटाउन चाहनेहरूका लागि पनि रोजमेरी राम्रो हुन्छ । 

– कपाल लामो बनाउन समस्या हुनेले पनि नियमित रोजमेरी सेवन गर्न सकिन्छ ।

रोजमेरीका फाइदाहरू –

रोजमेरी एक प्राकृतिक औषधि हो, जसलाई गुलमेहदी, केशवास आदिको नामले पनि चिनिन्छ । सामान्यतया यसको प्रयोग खानामा फ्लेवर वा वासना राख्न लागि गरिन्छ । भारतीय भान्सामा पनि यसको प्रयोग भएको पाइन्छ ।

रोजमेरीमा पोटासियम, कार्बोहाइड्रेट, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, भिटामिन ए, बी, सी, डी आदि प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ ।

१) क्यान्सरबाट बचाउँछ

रोजमेरीमा पाइने कारोसोलमा क्यान्सर प्रतिरोधात्मक क्षमता भएको पाइएको छ । स्तन क्यान्सर, ब्रेस्ट क्यान्सर, ल्यूकेमिया, स्किन क्यान्सर आदि विभिन्न क्यान्सरको उपचारका लागि उपयुक्त भएको बताइन्छ ।

२) दुखाइ कम गर्छ

रोजमेरीको तेल कुनै पनि दुःखेको अंगमा लगाउनाले दुखाइ कम हुन्छ ।

३) स्मरणशक्ति बढाउँछ

रोजमेरीमा कारनोसिक नामक तत्व पाइन्छ, जसले दिमाग स्वस्थ राख्नुको साथै स्मरण शक्ति बढाउन मद्दत गर्छ । यसको अलवा रोजमेरीको प्रयोगले अल्जाइमर जस्ता मानसिक रोगबाट पनि छुटकारा दिलाउँछ ।

४) माइग्रेन टाढा हटाउँछ

विश्वमा नै जटिल मानिएको माइग्रेनको उपचारमा रोजमेरीले समाधान निकालेको छ । रोजमेरीलाई माइग्रेनको प्राकृतिक उपचारको रूपमा लिन सकिन्छ ।

५) अल्सरबाट बचाउँछ

रोजमेरीमा एन्टिब्याटेरियल तत्व हुन्छ, जसले धेरैको पेटमा देखिने अल्सरबाट बचाउँछ । यसको साथै पाचन प्रणालीमा पनि यसबाट धेरै फाइदा लिन सकिन्छ ।

६) प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ

रोजमेरीमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्ट र एन्टिइन्फ्लेमेटरी गुणको कारण यदि यसको नियमित सेवन गरेमा मानिसको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढ्छ ।

७) कपालको लागि फाइदाजनक

रोजमेरीमा सल्फर र सिलीका पाइन्छ, जसले कपाल झर्न रोक्छ । कपालको जरासम्म पुगेर कपाललाई मजबुत पार्छ ।

८) लामखुट्टे भाग्छ

रोजमेरी बिरुवा लगाएको ठाउँमा लामखुट्टे भाग्छ !

९) ब्लड प्रेसर बढाउन मद्दत गर्छ

११) पिज्जा, तरकारी, चिया आदिमा मसलाको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ

रोजमेरीको दुष्प्रभाव

१. मानसिक विकार

रोजमेरीको अत्याधिक सेवन तपाईंको लागि हानिकारक हुनसक्छ । यसले मानसिक विकार पैदा गर्न सक्छ ।

२. रक्तश्राव

रोजमेरीको विना सल्लाह अधिक प्रयोग गरेमा रक्तश्राव हुने खतरा बढ्छ ।

३. गर्भपात

रोजमेरीले महिलाको मासिक प्रक्रिया तथा गर्भासयलाई प्रभावित पार्दछ । तसर्थ उचित जानकारी विना यसको प्रयोग गर्नालो महिलाको स्वास्थ्य बिग्रनुको साथै गर्भपतनको पनि सम्भावना रहन्छ ।