कञ्चनपुर – कुर्सीमा पुगेपछि कुर्सीमै टाँसिरहने प्रवृति नेपाली राजनीतिकर्मीमा हाबी छ । राजनीतिलाई नै व्यापार ठान्ने घातक प्रवृति उत्तिकै मौलाउँदो छ ।

तर कतिपय यस्ता पनि जनप्रतिनिधि छन्, जसले जीविकोपार्जनको पाटो राजनीति होइन, फरक क्षेत्रलाई बनाएका छन् । जसमध्ये एक हुन् कञ्चनपुरको बेलौरी नगरपालिकाका (प्रमुख) मेयर पोतीलाल चौधरी ।

बेलौरी नगरपालिका–५ रामनगर बस्तीमा घर रहेका मेयर पोतीलालले घरसँगै रहेको जग्गामा एकसाथ व्यावसायिक बंगुरपालन, माछापालन, तरकारी खेती, जडीबुटी खेती गर्दै आएका छन् । जसबाट मनग्य आम्दानी समेत गर्दै आएको उनी बताउँछन् ।

मेयर पोतीलालले भने, ‘राजनीति सेवा हो, व्यापार होइन । यसमा आश्रित हुने प्रवृत्ति मुलुकको लागि दूर्भाग्य हो । मेरो पारिवारिक जीविकोपार्जनको बाटो नितान्त कृषि पेशा नै हो । बस् मैलै परम्परागत खेतीपातीलाई व्यवस्थित गर्दै व्यावसायिक बनाउन खोजेको मात्रै हुँ ।’

संयुक्त परिवारमा बस्दै आएका उनी नगरपालिकाबाट घर फर्केलगत्तै घरपरिवारसँग कृषि कर्ममा खटिन्छन् । उत्पादित कृषि उपज उनका परिवारजन नजिकै रहेको बेलौरी बजारसम्म पुर्‍याउँछन् । परिवारलाई चाहिने तरकारी आफ्नै बारीमा उत्पादन गरिरहेका छन् भने बाँकी तरकारी बिक्रि गरेर बालबालिकाको शिक्षादीक्षालगायत घरका आवश्यकता परिपूर्ति हुने गरेको मेयर पोतीलालले सुनाउँछन् ।

स्थानीय स्तरमा निकै लोकप्रिय रहेका पोतीलाल तत्कालीन नेकपा माओवादीबाट २०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनमा बेलौरी नगरपालिकाको मेयरमा भारी मतले विजय भए ।

कार्यालय समयका साथै अन्य समयमा पनि जनताकै सेवामा समर्पित उनी जनताको सेवाबाट बाँकी रहेको समयलाई सदुपयोग गरी कृषि कर्ममा अगाडी बढेपछि पौरखी व्यक्तित्वको रुपमा पनि आफ्नो छवि बनाएका छन् ।

‘समय धेरै मूल्यवान छ । मूल्यवान समयलाई व्यवस्थापन गर्न सक्नुपर्छ । कार्यालयबाट फर्केपछि केही समयमा बेमौसमी तरकारी खेती, माछापालन र बँगुरपालन, जडीबुटीमा लाग्छु । परिवारका सदस्यहरूलाई सल्लाह सुुझाव दिन्छु,’ उनले अगाडि थपे ।

१८ वटा बंगुर, ५ हजार माछा, केही जग्गामा मेन्था, केमोमाइल प्रजातिको जडीबुटी खेती गरेको सुनाउँदै उनले खेतीमा परिवारको सदस्यहरूको राम्रो साथ र सक्रियता रहेको बताउँछन् ।

बजारमा नयाँ तरकारी नआउँदै उनले आफ्नो बारीमा बेमौसमी तरकारी फलाइसकेका हुन्छन् । अहिले उनको बारीमा लौकी, करेला, बोडी, भिन्डी, पर्वर लगायत तरकारी फलेका छन् । माछापोखरीमा माछा खेलिरहेका छन् भने माछापोखरीको ढिकमा रहेको बंगुरको खोरमा बंगुरका पाठापाठी हुर्किरहेका छन् ।

व्यावसायिक कृषि कर्मले उनको परिवारका सदस्यहरूलाई घरमै स्वरोजगार भएका छन् । ‘हामी (जनजाति) उसै पनि गरी खाने वर्ग हो । खाद्यान्न आफैं फलाउँछौ । किनेर वा मागेर खाएको अवस्थामा समाजमा अपहेलित हुने मानसिकता उत्तिकै बलियो छ । जुनकारणले निर्वाहमुखी कृषि पेशालाई व्यावसायिक बनाउँदै गएका छौं र बनाउनुपर्छ भन्दै अभियान पनि चलाउँदै आएको छु,’ उनले भने ।

बेलौरीका अधिकांश स्थानीय कृषि पेशामा नै आवद्ध छन् । कतिपयले मेयर पोतीलालबाट नै सिको गर्दै व्यावसायिक कृषि पेशालाई अगाडि बढाएको स्थानीय बताउँछन् । नगर क्षेत्रमा उत्पादित कृषि उपजको बजार स्थानीय बेलौरी बजार, पुनर्वास बजारका साथै कञ्चनपुरको छिमेकी जिल्ला कैलालीको धनगढी बजार पनि हो । 

कृषिलाई प्राथमिकता

बेलारी नगरपालिका कृषिको लागि सम्भावनाले भरिएको क्षेत्र हो । कृषि क्षेत्रलाई नगरपालिकाले आफ्नो बजेट कार्यक्रममा प्राथमिकतामा राख्दै आएको पाइएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७५/२०७६ मा कृषि क्षेत्रतर्फ करीब १ करोड बजेट विनियोजन गरेको नगरपालिकाले सबै कार्यक्रम सफलतापूर्वक गरेको जनाएको छ भने आर्थिक वर्ष २०७६/२०७७ को लागि पनि कृषि क्षेत्रको  विकासको लागि करीब १ करोड रुपैयाँको हाराहारीमा बजेट विनियोजन गरेको जनाएको छ । 

नगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत छबिलाल नेपाली कृषिको आधुनिकीकरण तथा यान्त्रिकीकरणमा जोड दिँदै कार्यक्रम ल्याएको बताउँछन् । नगर क्षेत्रमा हालसम्म कृषि उपज भण्डार गृह र संकलन केन्द्र नरहेको बताउँदै उनले आर्थिक वर्ष २०७६/२०७७ मा नगरको बेलौरी, कलकत्ता र गोकुलपुरमा भण्डार केन्द्र र कृषि हाट बजार तथा संकलन केन्द्र स्थापना गर्ने योजना रहेको सुुनाउँछन् ।