फागुन २६, २०८०
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
फागुन ७, २०७७
रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकाले नगर परिचय सहितको स्थानीय पाठ्यक्रम लागू गरेको छ ।
‘हाम्रो तिलोत्तमा’ नाम दिएर कक्षा १ देखि ५ सम्म १०० पूर्णाङ्कको पाठ्यक्रममा ‘माइ पकेट माइ फस्ट डस्बिन’ जस्ता नगरका सामाजिक आर्थिक विकासका आधारहरू समेटर पाठ्यक्रम तयार पारिएको छ ।
यसले नगरभित्रका विद्यार्थीले नगरको परिचय विद्यार्थीले नगरपालिकाको भनाइ छ ।
नगरप्रमुख वासुदेव घिमिरेले भने, ‘हाम्रो पाठ्यक्रम नगरभित्रै केन्द्रित छ । नगरले अगाडि सारेका आधारहरू पाठ्यपुस्तकमा विद्यार्थी पढ्नेछन् । रुपन्देहीमै रहेको लुम्बिनीको बारेमा हामीले सिकाउनु पर्दैन ।
हामीले हाम्रो नगरमा रहेका पर्यटकीय स्थलहरू वन बाटिका कहाँ पर्छ ? बाउन्नकोटी वन कहाँ छ । नगरपालिकाको कार्यालय कहाँ भन्ने जस्ता कुराहरू विद्यार्थीले सिकुन् भन्ने हो ।’
यसले नगरको ज्ञानमा विद्यार्थी निपूर्ण हुने उद्देश्य नगरको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशकै रुकुमपूर्वको पुथा उत्तरगंगा गाउँपालिकाले खाम भाषाको पठनपाठन गराउने गरी पाठ्यक्रम बनाउने तयारीमा छ ।
खामभाषी मगर समुदायको बाक्लो बस्ती रहेको गाउँपालिकामा खाम भाषाको स्थानीय पाठ्यक्रम तयार पारेर पढाउन थालेको हो ।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष ओमप्रकाश घर्ती मगरले खाम भाषा पनि धेरै प्रकार रहेकाले त्यसको खोजी भइरहेको बताए ।
उनले लोकान्तरसँग भने, ‘खाम भाषाका पनि फरक–फरक प्रकार छन् । रोल्पा, रुकुम, बाग्लुङ र पाल्पामा फरक–फरक बोलिन्छ, त्यसमध्ये एउटालाई अन्तिम रूप दिएर पाठ्यक्रम बनाएर लागू गर्नेछौं ।’
पाल्पाको माथागढी गाउँपालिकामा ८५ प्रतिशत जनसंख्या मगर समुदायको छ ।
स्थानीय स्तरबाट मातृभाषामा पढाउन माग आएपछि गाउँपालिकाले गाउँमा तीनवटा विद्यालय जौपोखरा आधारभूत विद्यालय, नवजागृति प्रावि र धारादेवी माविमा मगर भाषामा पढाई हुन्छ ।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष सन्तोष कुमार थापाले स्थानीय भुगोल परम्परा, भाषा र लिपिलाई समावेश गरी पाठ्यक्रम तयार गरिएको बताए ।
‘हाम्रो पालिकाका पहिचान नयाँ पुस्तालाई हस्तान्तरण गर्ने गरी पाठ्यक्रम तयारी गरी पठनपाठन शुरू गरिएको छ,’ थापाले लोकान्तरसँग भने ।
रुपन्देहीकै देवदह नगरपालिकाले तीन वर्ष अगाडिदेखि बौद्ध शिक्षा देवदह परिचय पाठ्यक्रम तयारी गरी लागू गरेपछि त्यहाँका विद्यार्थीले देवदहको समग्र परिचय दिन सक्ने र बौद्ध शिक्षाको आधारभूत ज्ञान उनीलाई भएको छ ।
नगरपालिकाका उपप्रमुख विद्यालक्ष्मी गुरुङले भनिन्, ‘बालबालिकामा निकै राम्रो प्रभाव परेको छ । विद्यार्थी नैतिकवान बन्दै गएका छन् । यो सबैभन्दा राम्रो पक्ष हो ।’
अंग्रेजहरूलाई पराजित गरेको जीतगढी किल्लाको जानकारीसहित बुटवल उपमहानगरपालिकाले तयार पारेको हाम्रो बुटवल स्थानीय पाठ्यक्रम विद्यार्थीको रोजाइमा परको छ । नगरका सामुदायिक र संस्थागत विद्यालयका विद्यार्थीलाई यो विषयको पढाइ रुचिकर बनेको छ ।
नगरप्रमुख शिवराज सुवेदीले बुटवलको महत्त्व र पहिचान झल्किने विषयहरू पाठ्यक्रममा रहेको बताए । संघीय पाठ्यक्रमले समेट्न नसकेका विषयहरू हाम्रो पाठ्यक्रमले समावेश गरेको छ ।
जीतगढी किल्ला, मणिमुकुन्देसन उद्यान, हिलपार्क, सिद्धबाबाको पहिचान समावेश छन् । यी क्षेत्रको विषयमा विद्यार्थीहरू निपूर्ण हुनेछन्,’ सुवेदीले भने, ‘ज्ञान, सीप व्यवहार तथा सामाजिक मूल्य र मान्यता आफ्ना सन्ततिमा हस्तान्तरण गर्दै बालबालिकाको सर्वाङ्गिण विकासका लागि पाठयक्रमले निर्देशन दिने हो ।’
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन, २०७४ लागू भएको अवस्थामा आधारभूत शिक्षा स्थानीय तहको अधिकार क्षेत्रमा छ । ऐनको व्यवस्थाअनुसार र राष्ट्रिय पाठ्यक्रमले दिएको एक सय पूर्णाङ्कको स्थानीय पाठ्यक्रम स्थानीय स्तरबाटै निर्माण गरी लागू गर्ने भन्ने प्रावधान छ ।
शिक्षा क्षेत्रका जानकार युवराज कंडेलले स्थानीय पाठ्यक्रम स्थानीय तहको परिचयमा मात्रै केन्द्रित रहेको बताए ।
उनले भने, ‘सीप, रोजगारी र भाषा संरक्षण जस्ता विषयमा केन्द्रित हुनुपथ्र्यो । बत्ती काट्न, टपरी गाँस्न सिकाउने जस्तो हुनुपथ्र्यो, त्यस्ता विषय धेरै स्थानीय तहको पाठ्यक्रममा पाइएन ।’
कंडेलले थपे, ‘विद्यार्थीलाई अतिरिक्त भार थप्ने काम मात्र भएको छ । कल्पना गरिएजस्तो पाठ्यक्रम स्थानीय तहमा बनेनन् ।’
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...
समय : आइतवार बिहान ७ बजे स्थान : नलगाड नगरपालिका, १ चिउरी, जाजरकोट (भूकम्पले सबैभन्दा धेरै क्षति पुर्याएको ठाउँ) ‘मेरी आमालाई किन यस्तो भयो ? मलाई पनि बाँच्न मन छैन,...
२०५८ साल वसन्त ऋतुको समय । घमाइलो त्यो समयमा एउटा फूल काँडाको बाटो डोरिँदै थियो । बहकाउ र त्रासमा १३ वर्षको बालक सत्तालाई बन्दुक नाल तेर्स्याउन कस्सिएको थियो । लहडमा हिँडेको बाटोमा न ऊ फुल्न पायो, न ओइलियो ।...
मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...