स्थानीय तह निर्वाचन मिति नजिकिँदै गर्दा उम्मेदवारहरूले ‘डिजिटल’ प्रचारप्रसारको माध्यमलाई तीव्रता दिएका छन् ।

फेसबुक, ट्वीटर, टिकटक, युटुब, भाइबर, ह्वाट्सएपलगायतका सामाजिक सञ्जालबाट उम्मेदवारहरू आफ्ना प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दै मत मागिरहेका छन् । निर्वाचनलाई आधार मानेर बनाइएका गीत पनि सामाजिक सञ्जालमा ‘अपलोड’ गरिरहेका छन् । यसका लागि उनीहरूले लाखौं रुपैयाँ खर्च गरिरहेका छन् । राजनीतिक दलहरूले आफ्ना प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दै आफ्ना उम्मेदवारलाई मतदान गर्न अपिलसमेत गरिरहेका छन् । अहिले सामाजिक सञ्जालभरि उम्मेदवारका प्रचारप्रसार तीव्र रूपमा भइरहेको छ ।

पहिलापहिलाको निर्वाचनमा पोस्टर बनाएर गाउँघरको भितामा टाँस्ने गरिन्थ्यो । तर अहिले त्यो शैली हराएको छ । राजनीतिक दलहरूले आईटी तथा सामाजिक सञ्जाल चलाउन जान्नेलाई मोटो रकम तिरेर आफ्ना उम्मेदवारको प्रचारप्रसार गराइरहेका छन् । मिडिया सेन्टर स्थापना गरेर उनीहरूले विभिन्न भाषा तथा शैलीमा प्रचारप्रसार गरिरहेका देखिन्छ ।

राजनीतिक विश्लेषक एवं प्राध्यापक कृष्ण पोखरेलले बदलिँदो समयअनुसार मतदातालाई रिझाउन राजनीतिक दलले समेत आफ्नो प्रचार शैली परिवर्तन गरेको बताए । पहिलेकै शैलीमा प्रचारप्रसार गर्दा प्रभावकारी नहुने देखिएपछि उम्मेदवार मोटो रकम खर्च गरेर भए पनि डिजिटल शैलीमा प्रचारप्रसार गरिरहेको उनको भनाइ छ ।

‘पहिलापहिला पोस्टर बनाएर गाउँघरको भित्तामा टाँस्ने गरिन्थ्यो । तर, अहिले प्रचारको शैली बदलिएको छ,’ पोखरेलले भने, ‘अहिले त मोटो रकम दिएर राजनीतिक दल तथा उम्मेदवारहरूले आईटी एवं सामाजिक सञ्जाल चलाउन जान्नेलाई प्रचारप्रसारका लागि राखेका छन् ।’

राष्ट्रिय दलको मान्यता पाएको प्रमुख ६ दलका साथै साना दल एवं स्वतन्त्र उम्मेदवारसमेत डिजिटल प्रचारप्रसारको प्रतिस्पर्धामा छन् । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले), नेपाली कांग्रेस, नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र), नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी), जनता समाजवादी पार्टी नेपाल (जसपा) र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी नेपाल (लोसपा)ले यस्तो प्रचारप्रसारलाई आक्रामक रूपमा गरिरहेका छन् ।

यस्तै, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा), नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा), जनमत पार्टी, तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी (तमलोपा)सहितका साना दल एवं स्वतन्त्र उम्मेदवारले प्रचारप्रसारलाई तीव्रता दिएका छन् ।

एमालेका उपमहासचिव एवं प्रचार विभागका प्रमुख पृथ्वीसुब्बा गुरुङले बदलिँदो समयअनुसार प्रचारप्रसारको शैली पनि परिवर्तन हुँदै गएको बताए । अहिले लाखौं नागरिक इन्टरनेटको प्रयोग गर्दै विभिन्न सामाजिक सञ्जालमा जोडिएका कारण आफूहरूले समेत त्यसको सदुपयोग गरेको उनले बताए ।

‘अहिले लाखौं नागरिक इन्टरनेटको सदुपयोग गरिरहेका छन् । विभिन्न सामाजिक सञ्जालमा जोडिएका छन् । हामीले पनि आफ्ना प्रतिबद्धता उनीहरूलाई जानकारी गराउन ती माध्यममा जोडिएका छौं,’ गुरुङले भने, ‘हाम्रा उम्मेदवार तथा शुभचिन्तक पनि विभिन्न सामाजिक सञ्जालमार्फत मत माग्ने र आफू विजयी भए के के गर्ने भन्ने विषयमा जानकारी गराउँदै छन् ।’

एमालेले पार्टी एवं उम्मेदवारको राम्रो प्रचार बनाउने टिकटकेलाई १ लाख पुस्कार दिने घोषणासमेत गरेको छ । अहिलेका युवापुस्ता टिकटकमा बढी झुम्मिएका छन् । युवा पुस्ताको रुचि टिकटकमा देखेर एमालेले यस्तो पुरस्कारको घोषणा गरेको हो ।

यस्तै, माओवादी केन्द्रले समेत राम्रो गीत बनाउनेलाई ३ लाख रुपैयाँसम्मको पुरस्कार दिने घोषणा गरिसकेको छ । अन्य दलहरू पनि विभिन्न सामाजिक सञ्जालमा व्यस्त रहेकालाई मोटो रकम दिएर प्रचारप्रसार गराइरहेका छन् ।

डिजिटल प्रचारप्रसारका साथै उम्मेदवारी दर्ता लगत्तै हरेक दिन बजारका मुख्य–मुख्य क्षेत्रमा माइकिङसहित झन्डा फरफराउँदै मतका लागि आह्वान गर्ने समूह निस्किरहेका भेटिन्छन् । सडकभर तुल र पम्प्लेट टाँसिएका छन् । साइकल, रिक्सा र यातायातका अन्य साधनमा चुनावी नारा, पर्चा, पम्प्लेट, झन्डा झुन्ड्याएर हिँडिरहेका भेटिन्छन् ।

कांग्रेस प्रवक्ता रामशरण महत अन्य माध्यमका साथै सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रचारप्रसारलाई तीव्रता दिएको बताउँछन् । युवापुस्ता बढी सामाजिक सञ्जालमा जोडिएकाले आफूहरूले समेत सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रचारप्रसार गर्दा बढी प्रभावकारी हुने भएकाले प्रयोग गरेको उनले बताए ।

‘अहिले युवापुस्ताका साथै बहुसंख्यक मान्छे विभिन्न सामाजिक सञ्जालमा जोडिएका छन् । यही माध्यमबाट प्रचारप्रसार गर्दा बढी प्रभावकारी हुने हाम्रो विश्वास हो,’ महतले भने, ‘हाम्रो पार्टीले समेत चुनावी गीत निर्माण गरेको छ । सामाजिक सञ्जालमार्फत समेत प्रचारप्रसार गर्दै हामी मत मागिरहेका छौं ।’

राजनीतिक दलहरूले प्रचारप्रसारको कमान्ड पार्टीको प्रचारप्रसार विभागलाई दिएका छन् । सोहीअनुसार केन्द्र, प्रदेश, जिल्ला, पालिकास्तरको प्रचारप्रसार कमिटी नै गठन गरेर उम्मेदवारको प्रचारप्रसार भइरहेको छ । राजनीतिक दलहरूले कतिपय पत्रकारलाई समेत प्रचारप्रसार कमिटीमा राखेका छन् ।

एकीकृत समाजवादीका उपमहासचिव एवं प्रचार विभागका प्रमुख जगन्नाथ खतिवडाले अहिलेको आवश्यकता डिजिटल प्रचारप्रसार नै बनेको छ । अन्यमाध्यमका साथै डिजिटल प्रचारप्रसारमार्फत मतदाताबीच पुग्ने प्रयास जारी रहेको उनले बताए ।

‘हामी प्रचारप्रसारमा अहिलेको डिजिटल माध्यमलाई समेत सदुपयोग गरेका छौं । सामाजिक सञ्जालदेखि पोस्टर बनाएर, झन्डा, ब्यानर बनाएर, माइकिङ गरेर प्रचारप्रसार गरिरहेका छौं,’ प्रवक्ता खतिवडाले भने, ‘पालिकास्तरमा समेत हामी व्यवस्थित रूपमा कमिटी गठन गरेर प्रचारप्रसारको कामलाई व्यवस्थापन गरेका छौं । घरदैलोमा पुगेर आफ्ना प्रतिबद्धताबारे मतदातालाई जानकारी गराइरहेका छौं ।’

जसपा कार्यकारिणी समितिका सदस्य मनीष सुमनले समेत प्रचारप्रसारको कामलाई तीव्र रूपमा अगाडि बढाएको बताए । गीतसंगीतका साथै सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रचारप्रसार गर्दा बढी प्रभावकारी देखिएको उनले बताए । साथै पोस्टर बनाए समेत प्रचारप्रसार भइरहेको उनले बताए । राजधानी दैनिकमा सुभाष साहले खबर लेखेकी छन् ।