नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय सदस्य समेत रहेकी प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवापत्नी डा. आरजु राणा पछिल्लो समय राजनीतिमा सक्रिय छिन् ।

कैलाली– ५ बाट चुनाव लड्ने तयारी गरेकी आरजुले अन्तिममा समानुपातिकमा बसेर संसद् पुग्ने सुरक्षित बाटो रोजिन् । 

कांग्रेस सभापति देउवाले आरजुलाई राजनीतिमा स्थापित गराउन भरमग्दुर प्रयास गरेको चर्चा कांग्रेसभित्र चलिरहेको छ । असार अन्तिम साता माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले भारतको भ्रमण गर्दा आरजु दिल्लीमै थिइन् ।

उपचारका लागि दिल्लीमा रहेकी आरजु, प्रचण्ड र भारतका केही प्रतिनिधिबीच सत्ता साझेदारीको समझदारी भएको भनेर नेपालमा चर्चा चल्यो । 

दिल्लीमा कुनै सहमति नभएको भनेर प्रचण्डले स्पष्टीकरण दिइसकेपनि आरजुले यसबारे बोलेकी थिइनन् ।

छठको अवसरमा जनकपुर पुगेकी प्रधानमन्त्रीपत्नी आरजुसँग लोकान्तरका अजय अनुरागीले समसामयिक विषयमा कुरा गरेका छन् । प्रस्तुत छ, कुराकानीको सारः 

नेपाली कांग्रेसका नेता बिमलेन्द्र निधि, चन्दा चौधरीको आमन्त्रणमा जनकपुर आएर छठ पर्वमा सूर्यलाई अर्घ्य पनि दिनुभयो । यसको खास सन्देश के हो ?

– मुख्य सन्देश भनेको इन्टिग्रेसनकै हो । हाम्रो नेपालमा हामी धेरै डाइभर्स्ड कल्चर भएको मानिस हो । हाम्रो मेन पहिचान भनेको नेपाली हो । हामी मधेशी, पहाडीको भगवान् पनि एकै हो । जसरी सूर्य भगवान्लाई उपासना गरेर छठ मनाइन्छ, म जीवनभर सूर्य भगवान्को उपासना गर्दै आएको मान्छे पनि हो । जनकपुरको छठ हेर्न मलाई मन पनि लागेको थियो, जनकपुरको छठको भव्यता हेर्न पनि म आएको हो ।

 
नेपाली कांग्रेसका पूर्व उपसभापति बिमलेन्द्र निधिसँग खास गरेर कांग्रेस महाधिवेशनपछि तपाईंहरूसँगको सम्बन्धमा तिक्तता आएको थियो । अहिले तपाईंलाई उहाँले विमानस्थलमै स्वागत गर्नुभयो । आफ्नै घरमा खाना खुवाउनुभयो । अहिले बिदाइ गर्न विमानस्थल आउनुभएको छ । तपाईंहरूको सम्बन्ध सुध्रिएको सन्देश हो यो ?

– बाहिर अब के–के न ढिसुम–ढिसुम वार तथा फाइट नै परेको हो कि जस्तो हल्ला हुन्छ । वाइल्ड बेस्ड सिनेमामा जसरी पेस्तोल निकालेर दनादन फायर गर्ने गरिन्छ, त्यस्तो पोलिटिक्समा हुँदैन ।

उहाँहरू कम्पिटिटर हो । उहाँले मेरो हस्बेन्डलाई भनेरै उठ्नुभएको थियो । उहाँले शेरबहादुरजीलाई म यसपालि सभापतिमा उठ्छु है भनेरै उठ्नुभएको थियो । उहाँले पनि ‘हुन्छ तिमी उठ’ भनेर भन्नुभएको हो । अब त्यो च्याप्टर बन्द भइसक्यो । उहाँ उठ्नु पनि भयो । दोस्रो चरणमा समर्थन पनि गर्नुभयो । अब त्यो च्याप्टर क्लोज भइसक्यो । 

उहाँ (निधि) त हाम्रो धेरै ठूलो नेता हो । उहाँलाई कसैले नमानेर हुन्छ र ? उहाँलाई त चिनेको कतिदेखि हो, बिसौं वर्षदेखि हो । मैले मेरो हस्बेन्डलाई चिनेपछि उहाँलाई पनि चिनेको हो । उहाँको परिवारलाई चिनेको हो । उहाँका छोराहरू सानै हुँदादेखि मैले चिनेको हो । हामी दुवै जनाबीच पारिवारिक सम्बन्ध पनि छ । त्यसैले एउटा इस्यूमा केही भयो, कम्पिटिसन पर्दैमा दुस्मनी हुन्छ भन्ने कुरा हुँदैन, पोलिटिक्समा यसो गर्न मिल्दैन ।

त्यसो हो भने निधिजी पनि अब संस्थापन पक्षमै आइसक्नुभयो ?

– अफ कोर्स । हामी सबै अब एउटै टीममा छौं । शेखरजी त अब हामीसँग मिलिसक्नुभयो । उहाँले अस्ति नै भन्नु पनि भयो, हामी सबैले मिलेर नै टिकट बाँडेका हौं । त्यसो नगर्ने हो भने पार्टी नै चल्दैन । नत्र फ्यामिली सिस्टम भइहाल्यो नि ! आफ्नो आफ्नो क्लब ! आफ्नो मन परेको मात्र गर्ने हो भने त पार्टी चल्दैन नि !

तपाईं आफैंले लामो तयारी गरेर पनि प्रत्यक्ष चुनाव नलडेर किन समानुपातिकको बाटो रोज्नुभयो ?

– मेरो स्वास्थ्यका कारण नै मैले समानुपातिक रोजेको हो । जुन र जुलाई महिनामा गरी २ वटा सर्जरी भयो । त्यसपछि फेरि कोभिड पनि भयो । त्यसकारण मैले जति मेहनत गर्नुपर्ने थियो, त्यो गर्न नसकेकै कारण प्रत्यक्ष चुनाव नलडेको हो । तयारी त थियो तर स्वास्थ्यले नै साथ नदिएपछि नलडेको हो ।

चुनाव हारिन्छ भनेरै प्रत्यक्षमा लड्न डराउनुभयो भन्ने आरोप छ नि ?

– त्यो त कसको कन्फिडेन्स छ र ? म त कहिल्यै डराउने मान्छे होइन । फिल्डमा ओर्लिएपछि ब्याटल नै गर्ने मान्छे हो । एकपटक हार्दैमा डराएर भाग्ने मान्छे हो जस्तो तपाईंलाई लाग्छ ? डराएर भाग्ने मान्छे त पोलिटिक्स नै गर्दैन नि ! 

भावी प्रधानमन्त्रीको रूपमा जबरजस्त तपाईंको नाम जोडिएको छ, त्यो रेसमा हो ?

– स्योर, पोलिटिक्स गर्ने हरेक मानिसको चाहना प्रधानमन्त्री नै बन्ने हुन्छ । त्यसकारण मेरो पनि चाहना हुनु स्वाभाविक नै हो । भावी प्रधानमन्त्रीको रूपमा  मान्छेले मेरो नामको चर्चा गरेको होला तर म त्यो रेसमा भने छैन । मैले प्रधानमन्त्रीको लागि दाबी गरेको छैन । किनभने आई एम स्टिल टू यङ । प्रधानमन्त्री बन्नका लागि धेरै अनुभव चाहिन्छ । यत्तिकै मिडियाले बनाएर भइहाल्ने हुन्न । त्यसो भए त धेरै राम्रो हुन्थ्यो ।

उमेरका कारण शेरबहादुर देउवा फेरि प्रधानमन्त्री नबन्ने भन्ने कुरा कति सत्य हो ?

– होइन । किनभने प्रधानमन्त्री बन्नका लागि उमेरले छेक्ने कुरा हुँदैन । जो दिग्गज छ, जसले चलाउन सक्ने हो उही बन्ने हो । एजको विषय कुनै फ्याक्टर नै होइन । 

त्यसो भए मंसिर ४ पछि सत्ता गठबन्धनबाट अबको प्रधानमन्त्री को बन्नुहुन्छ ?

– शेरबहादुर देउवा ।

तर नेपाली कांग्रेसबाट नै रामचन्द्र पौडेल, गगन थापालगायतले आफ्नो दाबी पेश गरिरहनुभएको छ नि ?

– त्यो दाबी सबैको हुन्छ । राजनीतिमा सबैले दाबी गर्न पाइन्छ । झन् हाम्रो पार्टीमा त खास गर्न पाइन्छ । किनभने हाम्रो पार्टी प्रजातान्त्रिक पार्टी हो । जो संसदीय दलको नेता हुन्छ, त्यही मानिस प्रधानमन्त्री बन्छ । अब कस्तो किसिमको नतिजा आउँछ, त्यो हेर्न नै बाँकी छ ।

नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ पनि भावी प्रधानमन्त्रीको दाबेदार हो नि ?

– अफ कोर्स । उहाँ पनि भावी प्रधानमन्त्रीको दाबेदार हो । उहाँ फर्मर प्राइम मिनिस्टर हो । उहाँ पनि दाबेदार हो ।

त्यसो हो भने शेरबहादुर र प्रचण्डमध्ये को बन्नुहुन्छ होला अबको प्रधानमन्त्री ?

– अब म ज्योतिष होइन । कसरी भन्नसक्छु ?

गठबन्धनमा पावर शेयरिङको विषयमा कुनै सहमति भएको छ कि छैन ?

– त्यो मलाई थाहा छैन ।

चुनावलगत्तै प्रचण्ड र त्यसपछि तपाईं प्रधानमन्त्री बन्ने भनेर भारतमा सहमति भएको हो भन्ने पनि छ नि ?

– तपाईंले प्रचण्डजीको अभिव्यक्ति सुन्नुभएन । उहाँले प्रेस बोलाएरै सबै वाहियात गफ हो भनेर भनिसक्नुभएको छ । साँचिक्कै त्यो वाहियात गफ नै हो । म २ वटा अप्रेसन गराएर त्यहाँबाट आएको हो । उहाँले एज ए पोलिटिकल कलिग ब्रेकफास्ट खान मात्र बोलाएको हो । हामीले ओपन्ली ब्रेकफास्ट खाएको हो, त्यो पनि राजदूतावासमा । त्यहाँ भएभरका कर्मचारीहरू पनि थिए । सबै नेपाली मानिस नै थिए त्यहाँ । हुँदाहुँदै त्यहाँ ड्राफ्ट शुद्ध लेखेर सहमति भयो भन्ने बाहिर हल्ला फैलाइयो । 

कुनै सहमति गर्नु नै परे नेपालमै गर्थ्यौ र नेपालमा प्रधानमन्त्री कसरी बन्छ भन्ने कुरा त तपाईंलाई थाहै छ । हरेक सांसदले भोट हाल्नुपर्छ । पहिला आफ्नो पार्टीको संसदीय दलको नेता हुनुपर्‍यो । त्यसपछि अरु जोसँग गठबन्धन हुने हो, त्यसले पनि भोट हाल्नुपर्छ । कोहीले यसो मिलाइदिएर हुने फर्मुला हो र यो ? त्यस्तो हुने कुरा होइन ।

भारतीय नेताहरूसँग तपाईंको बढ्दो भेटघाट तथा सम्बन्धलाई लिएर कांग्रेसकै अन्य नेताले आशंका गरिरहेका छन् नि ?

– (हाँस्दै) किन भारतीयलाई भेट्नुहुन्न र ? यस्तो हो बीजेपीसँग हामी नेपाली कांग्रेसको एउटा रेसिप्रिटी, पार्टी टु पार्टी सम्बन्ध छ । हाम्रो पार्टीको मात्र छैन, केपी शर्मा ओलीजीको त चाइनिजहरूसँग पनि छ । ओलीजीको पार्टीलाई त चाइनिजहरूले यहीँ आएर प्रशिक्षण नै दिनुभएको थियो । त्यसको त तपाईंहरूबाट केही प्रश्न भएन ।  

मैले त भारतीय नेतालाई राखी पनि बाँध्या हो । त्यो हाम्रो कल्चर पनि छ । अब गएर भेट्ने बित्तिकै यो होला कि त्यो होला भनेर भएन र पोलिटिक्स हो, कुनै कुरा पनि गोप्य रूपमा हुँदैन । केही कुरा हुन्छ भने हामीले तपाईंहरूलाई यसरी–यसरी भयो भनेर ओपन्ली नै भन्छौं नि ! यसमा लुकाउनुपर्ने केही कुरा छैन । हो, विजय चौथाईवाला र हाम्रो एकदमै राम्रो सम्बन्ध छ । हाम्रो पार्टीकै सबै जना साथीहरूलाई उहाँहरूले धेरै माया पनि गर्नुहुन्छ । हाम्रो उहाँसँग राम्रो सद्भावपूर्ण सम्बन्ध पनि छ । हामीले उहाँहरूबाट सिक्नुपर्ने धेरै कुरा छ ।