विमानस्थलको धावनमार्ग नै कसरी पुग्यो व्यक्तिका नाममा ? मसानघाट समेत छाडेनन् !

सञ्चालनमा आएको डेढ वर्षपछि मुलुकको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको धावनमार्ग व्यक्तिको नाममा दर्ता भएपछि रूपन्देही प्रशासन अनुसन्धानमा जुटेको छ ।

भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको ४ बिगाहा १७ कठ्ठा ६ धुर जग्गा सिद्धार्थनगर नगरपालिका– ५ का पर्वतराज कान्त मिश्रको नाममा दर्ता भएको मालपोत कार्यालय रूपन्देहीको अभिलेखमा देखिन्छ ।

सो जग्गा एयरपोर्टको कम्पाउन्डभित्र र धावनमार्गमा समेत पर्छ ।

७ वटा कित्तामा रहेको ९ करोड रूपैयाँ मूल्यको जग्गा मिश्रको नाममा भेटिएपछि उनको खोजी भइरहेको छ । भारतको गोरखपुर बस्ने मिश्रको नाममा वैशाख ८ गते धावनमार्गको जग्गा दर्ता भएको देखिन्छ । कसरी मिश्रको नाममा जग्गा दर्ता हुन पुग्यो ? उनी कहाँ के गर्दैछन् ? मालपोतको कमजोरी कहाँ भयो भन्ने विषय खोजी र अनुसन्धान भइरहेको रुपन्देहीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी गणेश अर्यालले बताए ।

‘म जिल्लामा आएको जम्मा दुई हप्ता भयो,’ सीडीओ अर्यालले लोकान्तरसँग भने, ‘सार्वजनिक जग्गा संरक्षण गर्ने दायित्व प्रजिअको हो । मैले यहाँ शून्यबाट काम शुरू गर्दैछु । आज मुआब्जा कमिटीको बैठक बोलाएको छु । मालपोत र नापीबाट पनि कसरी व्यक्तिको नाममा पुग्यो भनेर हेर्दैछु ।’

उक्त जग्गा अहिले गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल परियोजनामा मुआब्जाका लागि पेस भएको छ । विमानस्थल परियोजनाले सहज तरिकाले मुआब्जा दिने हो भने करीब १५ करोड बराबर मुआब्जा जग्गा धनी मिश्रले प्राप्त गर्ने गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल परियोजनाका प्रमुख प्रवेश अधिकारीले बताए ।

‘हामी अहिले कानूनी परामर्शमा छौं । प्रमुख जिल्ला अधिकारीले मुआब्जा समितिको बैठक राख्नुभएको छ । मुआब्जाका लागि निवेदन आएको हो । मुआब्जा दिने विषयमा निर्णय गरेको अवस्था छैन । ती मिश्राको नागरिकता २०६२ तिर लिएको देखिन्छ । सबै प्रक्रियामा अस्पष्टता देखिएकाले छलफल गर्दै छौं,’ अधिकारीले लोकान्तरसँग भने ।

यो विषयमा अहिले मालपोत कार्यालयका कर्मचारी बोलेका छैनन् । जग्गा व्यक्तिको नाममा दर्ता हुँदा मालपोत कार्यालय रुपन्देहीका प्रमुख कुमार आचार्य थिए । अहिले पनि आचार्य बहाल नै छन् । 

जग्गाको विषयमा कसरी चलखेल शुरू भयो ?

विमानस्थल रहेको क्षेत्रमा वि.सं.२०२२ सालतिर सुजा मिश्राइनको नाममा ३० बिगाहा १४ कठ्ठा १४ धुर जग्गा थियो । भूमिसम्बन्धी ऐन, २०२१ अनुसार एक व्यक्तिको नाममा ११ बिगाहाभन्दा बढी जग्गा राख्न पाउने अवस्था थिएन । 

वि.सं. २०२२ पुस ९ गते हदबन्दीभन्दा बढी भएको ४ बिगाहाभन्दा बढी जग्गा उनले कालीमाता मन्दिरको नाममा छाड्ने घोषणा गरिन् । घोषणाको पत्र पनि हाल निवेदनमा संलग्न छ । निःसन्तान रहेकी मिश्राइनको वि.सं.२०२५ माघ १८ गते मृत्यु भयो । 

३० बिगाहा जग्गामध्ये ११ बिगाहाभन्दा माथि र कालीमाता मन्दिरलाई दिइएको ४ बिगाहा जग्गाभन्दा बाहिर रहेको करीब १५ बिगाहा छुट कित्ताहरूमा नजिकका हकदारले हकदाबी गरी अदालती प्रक्रियामा गए । वि.सं.२०६४ मा जिल्ला मालपोत कार्यालय रुपन्देहीले विभिन्न सात कित्ता जग्गा मन्दिरलाई छाडी बाँकी रमाकान्त मिश्रको नाममा कायम गरिदियो । 

मालपोत कार्यालयलको उक्त निर्णयविरुद्ध अर्का पात्र हरिप्रसाद र चन्द्र शेखरले पुनरावेदन अदालतमा फरक–फरक मुद्दा दायर गरे । वि.सं. २०६४ मंसिर २२ मा रमाकान्त मिश्रको मृत्यु भयो  । वि.सं. २०६५ भदौ १ गते अदालतले मृतक रमाकान्त मिश्रको नाममा फैसला गर्‍यो । मिश्रको मृत्युपछि नजिकको हकवाला पर्वतराज कान्त मिश्रको नाममा विभिन्न २४ वटा कित्ताबाट हुन आउने १७ बिगाहा ३ कठ्ठा जग्गाको स्वामित्व  आयो ।

ती जग्गामा मोही रहेकाले १० बिगाहा ६ कठ्ठा जग्गा मिश्रको नाममा कायम भयो । उलेख्खित जग्गा मिश्रले विभिन्न मितिमा बिक्री गरेका छन् भने १ बिगाहा १ कठ्ठा जग्गाबापत विमानस्थल परियोजनाबाट मुआब्जा पनि लिइसकेका छन् ।

तिनै मिश्रले अहिले हदबन्दीभन्दा बाहिर हुँदा कालीमाता मन्दिरका लागि दिएको जग्गा मालपोत कार्यालय रुपन्देहीका कर्मचारीहरूको मिलेमतोमा छुट कित्ता कायम गरी वि.सं. २०८० वैशाख ८ गते लालपुर्जा कायम गरेर मुआब्जाका लागि परियोजनामा पेश गरेका छन् । 

मसानघाट पनि व्यक्तिको नाममा 

भैरहवामा नै भुमाफियाले मानिसको मृत्युपश्चात दाहसंस्कार गर्ने मसानघाटको जग्गासमेत बिक्री गरेर व्यक्तिको नाममा बनाएको सार्वजनिक भएको छ ।

सिद्धार्थनगर नगरपालिका वडा नम्बर १० स्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलनजिक घाघरा खोला छेउमा रहेको साविक भुजौली ७ क मा पर्ने कित्ता नं ६१ मा रहेको पितृ विसर्जन तथा शव दहनस्थलको १ विगाहा ११ कट्ठा ५ धुर जग्गा नक्कली कागजपत्र तयार गरेर व्यक्तिको नाममा दर्ता तथा बिक्री गरेको खुलेको हो ।

पितृ विसर्जन तथा शवदहन स्थल रहेको जग्गा हडपेर व्यक्तिको नाममा बनाएको सूचना पाएपछि यसलाई रोक्न आफूहरू लागिपरेको लागेको सिद्धार्थनगर नगरपालिका वडा नम्बर ४ का वडाअध्यक्ष मुक्तिनाथ यादव (भोला) ले बताए । उनले भूमाफियाको खेलमा जग्गा दर्ता भएको बताए । वडाअध्यक्ष यादवले दोषीलाई कानूनी दायरामा ल्याउन माग गरे । 

विवरणअनुसार यो जग्गा अर्घाखाँचीको साविक मैदान गाविस वडा नम्बर ५ बस्ने नुरपति घिमिरेको नाति, नरपति घिमिरेको छोरा फर्सुराम घिमिरेको नाममा दर्ता भएको छ ।

मालपोत कार्यालय रुपन्देहीबाट २०७० वैशाख २८ गते फर्सुराम घिमिरेको नाममा दर्ता भएको छ । यसअगाडि उक्त जग्गा पर्ती थियो । सिद्धार्थनगर नगरपालिका वडा नम्बर १० र ४ का स्थानीयहरूको शव जलाउने घाटका रूपमा सो स्थान प्रयोग गर्दै आएका थिए ।