मोरङको कटहरी गाउँपालिका–६ स्थित लोहन्द्रा खोलामा भइरहेको अवैध उत्खनन्ले सिंगो दुई बस्ती जोखिममा परेका छन् । ठेकेदार कम्पनीले मापदण्डविपरीत खोला उत्खनन् गर्दा कटहरीको चतारीघाट र सतार बस्तीका सयौं घर जोखिममा परेका हुन् । विराटनगर–६ स्थित आरसी सप्लायर्स एण्ड कन्ट्रक्सन प्रालिले खोला उत्खनन् गरिरहेको छ । खोलाको ठेक्का स्थानीय कांग्रेस नेता सञ्जय मण्डलले लिएका छन् । 

कम्पनीले मापदण्डविपरीत उपकरणहरू प्रयोग गरेर खोला उत्खनन् गरेपछि गाउँपालिकाले ती सवारी साधन नियन्त्रणमा लिएको छ । कम्पनीले १० देखि १५ फिट गहिरो उत्खनन् गरेको पाइएपछि उपकरणहरू नियन्त्रणमा लिएको कटहरी गाउँपालिका अध्यक्ष देवराज चौधरीले बताए ।

उत्खनन्मा उपकरणहरू प्रयोग गर्न नपाइने लिखित सम्झौता भए पनि ट्र्याक्टर र ट्रिपरमा लोड गरिने उपकरणहरू प्रयोग गरेर उत्खनन् गरेको पाइएको उनले बताए । 

अवैध उत्खनन्ले बस्ती जोखिममा परेको भन्दै स्थानीयले उजुरी दिएपछि गाउँपालिका अनुगमनमा गएको थियो । कटहरी गाउँपालिका ६ की रेनुका हास्दाले दैनिक जेसीबी प्रयोग गरी ट्याक्टर र ट्रिपरमा अवैध रूपमा माटो (भरोट) उत्खनन् गरी बिक्री भइरहेको बताइन् । ‘घरछेउमा मशिन लगाएर  ठूला खाडल हुनेगरी खनेका छन्,’ उनले भनिन्, ‘ यसरी खाडल हुनेगरी उत्खनन् गर्दा बाढी बस्तीमा पस्ने गरेको छ ।’

धनपालथान र कटहरी गाउँपालिकामा पर्ने लोहन्द्रा खोला बलुवा र भरौट झिक्ने २०८० मंसिर ८ गते ठेक्का लागेको थियो । श्री आर सी सप्लायर्स एण्ड कन्स्ट्रक्सन प्रालिले १ करोड ३२ लाख १६ हजार ५९२ रुपैयाँमा ठेक्का लिएको छ । ठेक्का सम्झौता अवधि २०८१ जेठ मसान्तसम्म छ । 

कटहरीका स्थानीय कांग्रेस नेता सञ्जय मण्डलले ठेक्का लिएका छन् । खोला ठेक्का लिने कम्पनी भने अर्कै व्यक्तिको हो । ठेकेदार मण्डलले कटर प्रयोग गरिएको स्वीकार गरे पनि ठूला मशिन भने प्रयोग नगरेको दाबी गरे । ‘कटर मशिनले सम्याउने मात्र काम गर्दछ । खोला ढिलोगरी ठेक्का लागेका कारण पनि समस्या भएको हो,’ उनले भने, ‘हामीमाथि झुटो आरोप लगाएको छ । कटहरी गाउँपालिका अध्यक्षले फसाउन खोजेका छन् ।’ स्थानीय सरकारले दुःख दिए ठेक्का रद्द गरेर अदालत जाने चेतावनी ठेकेदार मण्डलको छ ।

कटहरी गाउँपालिकाले भने अवैध उत्खनन्मा उपकरण प्रयोग गर्ने ठेकेदार कम्पनीलाई कारवाही गर्ने जनाएको छ । अवैध उत्खनन् गरिएको खोलामा स्थलगत निरीक्षण गरेर आएपछि कार्यपालिका बैठकले ठेकेदार कम्पनीलाई कारवाही गर्ने अध्यक्ष चौधरीले बताए ।  

अनुगमनमा गाउँपालिका अध्यक्ष चौधरीसहित, जिल्ला समन्वय समिति मोरङका प्रमुख अजम्बर राई, कटहरी गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष सीता देवी राजवंशी, मोरङ प्रहरीका प्रमुख एसपी नवराज कार्की, सशस्त्र प्रहरीका एसपी विश्वबन्धु खड्का, राष्ट्रिय अनुसन्धानका निर्देशक तिलक शर्मा प्रसाई, मोरङका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रदीप साहलगायतको टोलीले अनुगमन गरेको थियो ।