सार्वजनिक संस्थानमध्ये आयल निगमको नाफा सबैभन्दा बढी, यी हुन् नोक्सानीमा गएका संस्थान

सरकारले आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा सार्वजनिक संस्थानको खुद नाफा अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा ३ हजार प्रतिशतले वृद्धि भएको जनाएको छ ।

आइतबार बसेको प्रतिनिधि सभा बैठकमा अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले सार्वजनिक संस्थानहरूको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेका हुन् ।

जसमध्ये नेपाल आयल निगमले सबैभन्दा धेरै मुनाफा कमाएको छ भने वायुसेवा निगम, खानेपानी संस्थान, दुग्ध विकास संस्थान, उदयपुर सिमेन्ट र नेपाल टेलिभिजन घाटामा गएका छन् ।

मन्त्रालयले सार्वजनिक गएको वित्तीय विवरणमा आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को तुलनामा सार्वजनिक संस्थानको समग्र खुद नाफामा ३ हजार ४६ दशमलव २० प्रतिशतले वृद्धि भई आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा ४८ अर्ब ५१ करोड ७५ लाख रुपैयाँ कायम भएको जनाइएको छ । 

संस्थानको नाफा उच्च हुनुको कारण आयल निगमले गरेको नाफा रहेको उक्त विवरणमा उल्लेख छ । 

'यसरी नाफा उच्च वृद्धि हुनुमा नेपाल आयल निगममा आव २०७८/७९ मा ३८ अर्ब १७ करोड ७८ लाख घाटा रहेकोमा २०७९/८० मा ११ अर्ब ७२ करोड ३० लाख रुपैयाँ नाफामा रहनु मुख्य कारण हो', विवरणमा भनिएको छ ।

आयल निगमसँगै उच्च खुद नाफा आर्जन गर्ने संस्थानहरू नेपाल विद्युत प्राधिकरण, नेपाल दूरसञ्चार कम्पनी लिमिटेड, नागरिक लगानी कोष र निक्षेप तथा कर्जा सुरक्षण कोष रहेको मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

मन्त्रालयका अनुसार २०७९/८० मा नाफामा सञ्चालित २६ संस्थानको गत वर्षको तुलनामा खुद नाफा ९ सय ८१ दशमलव ४० प्रतिशतले बढेको छ भने नोक्सानीमा सञ्चालित १५ संस्थानको गत वर्षको तुलनामा खुद नोक्सानी २ दशमलव ८१ प्रतिशतले बढेको देखिन्छ । 

त्यस्तै विवरणमा सार्वजनिक संस्थानको प्रशासनिक खर्च २३ दशमलव ७९ प्रतिशतले बढेको जनाइएको छ ।

त्यस्तै मन्त्रालयका अनुसार अस्तित्वमा रहेकामध्ये २६ वटा संस्थानले नाफा आर्जन गरेका छन् भने १५ वटा संस्थान घाटामा रहेका छन् भने ३ वटा संस्थानको कारोबार शून्य रहेको छ ।

मन्त्रालयका अनुसार २०८० असार मसान्तसम्म कायम रहेका ४४ संस्थान मध्ये कम्पनी ऐन बमोजिम स्थापना भएका ३३ वटा, विशेष ऐन बमोजिम स्थापना भएका ७ वटा, सञ्चार संस्थान ऐन बमोजिम स्थापना भएका २ वटा, सहकारी ऐन बमोजिम स्थापना भएका १ वटा र संस्थान ऐन बमोजिम स्थापना भएको १ वटा संस्थान रहेका छन् ।