यसपटकको दशैं कसरी मनाउँदै हुनुहुन्छ ?

यो वर्ष दशैं, दशैं जस्तो छैन । त्यसैले खासै उत्साह छैन । स्वास्थ्य नै ठूलो कुरा हो । समय र परिस्थिति राम्रो भयो भने अर्को वर्ष धुमधाम दशैं मनाउने योजनामा छु ।

यो पटक दशैंमा मिस भएको कुरा के हो ?

यो वर्ष दशैं नै मिस भइरहको छ । रमाइलो, आफ्ना आफन्तसँग भेटघाट । घुमघामदेखि सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू केही छैन । शायद जीवनमा कहिल्यै यो किसिमको दशैं मैले याद गरेको छैन । दशैं त आएको छ, तर केही छैन ।

जिन्दगीमा सबैभन्दा सम्झनलायक दशैंको सम्झना के हो ?

बच्चा हुँदाको धेरै कुरा याद आइरहेको छ । त्यो सानो उमेरमा पिङ, गाउँभर दिनभरि टीका लगाउन जाने, पैसा थाप्ने । मीठोमीठो खानेकुरा खाने । धेरै कुराको सम्झना छ नि !

दशैंको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पक्ष के हो ?

आफन्तसँग भेटघाट र आशीर्वाद नै यसको पहिचान हो । शायद योभन्दा अरू ठुलो कुरा के नै हुन सक्ला र ! शायद त्यसैले भनिएको होला, दशैं नेपालीहरूको सबैभन्दा ठूलो चाड हो ।

दशैंमा सपिङ गर्ने बानी कत्तिको छ ? अहिले कसरी सपिङ गर्दै हुनुहुन्छ ? के–के किन्दै हुनुहुन्छ ? को–कसका लागि किन्दै हुनुहुन्छ ?

सपिङ त गर्ने पर्छ नि ! तर दशैं भन्दैमा अनियन्त्रित सपिङ गर्ने बानी चाहिँ छैन । यसपटक सपिङ छैन । कोरोनाले बजार जाने राम्रो अवस्था छैन । पुराना लुगा लगाएरै यसपटकको दशैंलाई बिदाइ गर्ने हो ।

दशैंको राम्रो नराम्रो पक्ष के–के हो ?

यो हाम्रो महत्त्वपूर्ण चाड हो । नराम्रो त्यस्तो केही छैन । कतिपयलाई काटमार नराम्रो लाग्न सक्छ । यस विषयमा मैले खासै केही बोल्दिनँ । राम्रो त दशैं एक पहिचान हो, संस्कृति हो ।

दशैं मनाउने तरिका परिवर्तन हुँदै गएको जस्तो लाग्छ ?

समयको माग हो । अचाक्ली व्यस्तता । जीवनशैलीमा आएको फेरबदल । जीवन जिउने शैली नै परिवर्तन भएपछि केही परिवर्तन त आउँछ नि !

दशैंका बेला खानपानमा ध्यान नदिएर धेरै मानिस बिरामी हुने गरेको थाहै छ, केही सुझाव दिन सक्नुहुन्छ ?

दशैंमा मात्र हैन खाने कुरामा अन्य समयमा पनि ध्यान दिन जरुरी छ । खासमा दशैंको समयमा चिल्लो, पिरो र आवश्यकभन्दा धेरै खाने र खानपानको कम्बिनेसन मिलाउन नसक्दा बिरामी पर्ने गरिन्छ । स्वास्थ्यभन्दा ठूलो कुरा अरू केही छैन, एकदमै ख्याल गरौं ।

सानो छँदाको दशैं सम्झना कत्तिको याद गर्नुभएको छ ?

दशैंमा लुगा किनेर भद्रपुर बजारबाट फर्किदाँ झुक्किएर हिलोमा लडेको थिएँ । हात पखाल्न नहरमा निहुरिएको समयमा एक्कासि डुबेछु । धन्न ममीले कसरी कसरी किनारबाट तानेर बचाउनु भएछ । धन्नै केही भएन । त्यो घटना जिन्दगीभरि कहिल्यै बिर्सन सक्दिनँ ।

दशैंका बेला सधैँ सम्झनामा आउने एउटा याद के हो ?

समय । दशैंको माहौल यस्तो अजीवको हुन्छ नि, जुन माहोलले दशैं आएको फील हुन्छ ।