सिर्जनामा यथासम्भव गाउँले आवाज टिपेर गीत/संगीतमा पस्किने विशेषता भएकी गायिका हुन् शिलु भट्टराई । मोफसलबाटै संगीतमा उदाएर सफलता चुमेकी कलाकार शिलुले ल्याउने लोकदोहोरी होस् वा तीज गीतमा गाउँको मौलिकता गाँसिएका शब्द र भाव प्रस्तुत हुन्छन् ।

सांगीतिक क्षेत्रमा १ दशक बिताइसकेकी शिलुका आवाजमा १०० भन्दा बढी गीत आइसकेका छन् । गीत–संगीतलाई कर्मक्षेत्र बनाएकी उनले ल्याउने हरेक तीज गीतले बेग्लै रौनक छाडेका छन् । ८ वर्षअघि पहिलो ‘घुम पाकुम घुम’ तीज गीतले चर्चित भएपछि नै उनलाई चिनाएको हो ।

त्यसपछि ठाउँको ठाउँ ढले, ठोक्न मादल ठोक, भगेरी चरीसम्मले उनलाई ‘हिट’ सँगै गीतसंगीतमा स्थापित समेत गराए । ‘मैले सबै प्रकारका गीत गाएर बजारमा ल्याएँ,’ शिलु भन्छिन्, ‘मैले ल्याएका संगीतहरूमध्ये तीज गीत सबैले रूचाउनुभयो । त्यसैले मलाई धेरैले तीज गीत गायिका पनि भन्छन् ।’

तीज गीतमा उनी कहिल्यै पछाडि फर्किनुपर्ने अवस्था आएको छैन । बुन्न नजानेर डोको भयो कोक्रोझै, सरर बतास, धुलो उडाउँछु, टेबुलमा ऐना छ, टक्क बरिलै, पोइ कमाउने स्वास्नीले उडाउने, ठूली दिदी लगायत दर्जन बढी प्रस्तुति उनका सफल गीतमा पर्छन् । 

हरेक वर्ष तीजका कोसेली पस्किँदै आएकी उनले यो वर्ष पनि ‘भुइँपत्र हल्लाउँदै’ बजारमा आइसकेको छ, जुन रोजाइमा पर्नुका साथै यूट्युबमा राम्रो भ्यूज पनि पाएको छ । भड्किलो गीत कहिल्यै प्रोत्साहन नगर्ने उनको स्वर यस वर्ष ५ वटा तीज गीतमा दर्शकले सुन्न पाउनेछन् । उनले बितेको १ दशक गीतसंगीतबाटै उचाइ हाँसिल गरेकी छन् । यसैकारण शिलुलाई ‘स्टेज क्वीन’ पनि भनिन्छ ।

जसरी शिलु सहज रूपमा दर्शक र स्रोतका मन जित्दै नाम र दाम दुवै कमाइरहेकी छन्, उनको यो आजको सफलता त्यति सजिलै गरी प्राप्त भएको होइन । धेरै सपनासँग विद्रोह गरेर अघि बढेकाले यो क्षेत्रले उनलाई थाक्न दिएन । यसको पछाडि उनको लामो संघर्षको कथा पनि छ । 

गुल्मीको रेसुङ्गा नगरपालिका–१० सिमिचौरको सामान्य परिवारमा जन्मिएकी शिलुको सानैदेखि नशा–नशामा संगीत थियो । गाउँमै आधारभूत तह पढ्दा विद्यालयमै गीत गाएर प्रथम भएको उनलाई अझै पनि ताजा सम्झना छ । स्कूलबाटै गायनको राम्रो छाप बोकेर हिँडेकी उनलाई बिस्तारै गीतसँगै मोडल बन्ने रुचि थियो । मोडल बन्ने भनेर उनी काठमाडौं पुगिन् । १–२ वटा गीतमा मोडलिङ पनि गरिन् तर धेरैले उनलाई मोडलभन्दा गीत गाउन सुझाए ।

‘मोडल बन्न भनेर काठमाडौं गएकी थिएँ,’ शिलु भन्छिन्, ‘अग्रज कलाकार तथा साथीभाइले गीत गाउन सुझाए । त्यहीँअनुसार कलाकार गायिका बनेर आएँ ।’

राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान गुल्मीकी अध्यक्ष समेत रहेकी भट्टराईले रोइला, पञ्चेबाजा, दशैं, तिहारका गीत पनि धेरै गाएकी छन । उनले अहिलेसम्म कौडा गीत भने गाएकी छैनन् । तीजलगत्तै झ्याउरे गीत बजारमा ल्याउने तयारीमा छिन् उनी ।

गीतसंगीतले साथीभाइ, इष्टमित्र र दर्शक कमाएको उनी बताउँछिन् । दर्शकको अपार मायाका कारण आफू लोकदोहारी र तीजगीतमा सफल भएको बताउँदै उनले दर्शकहरूका लागि हरेक वर्ष तीज गीत नछुटाई ल्याउने गरेको बताइन् ।

उनी भन्छिन्, ‘स्टेज चढ्दा होस् वा गीत बजारमा ल्याउँदा दर्शकले जुन माया देखाउनुभयो, त्यो माया निरन्तर जारी छ । उहाँहरूको माया पाउनु नै मेरो सबैभन्दा ठूलो उपलब्धि हो ।’ आफूले गाएका गीतहरू दर्शकले रुचाइरहेकाले हौसला बढेको उनले बताइन् । अझै राम्रा गीतहरू गाएर दर्शकलाई खुशी बनाउनका लागि मेहनत गरिरहेको शिलुको भनाइ छ । शिलुले भनिन्, ‘दर्शकले जुन अपेक्षाले रूचाउनुभएको छ । त्यो अपेक्षा मर्न नदिन हरसम्भव प्रयास गरिरहेको छु ।’

गीतसँगै उनले अतिरिक्त पेशाको रूपमा साबुन उद्योग सञ्चालन गरेकी छन् । ३ वर्षअघिदेखि भैरहवामा उनको शिलु सोप इन्डस्ट्रिज सञ्चालनमा छ । उद्योगमा उनले ७ जनालाई रोजगारी समेत दिएकी छन् । पछिल्ला वर्ष लोकदोहोरी गीतमा विकृति मौलाउँदै गएको छ तर त्यसप्रति शिलु सचेत छिन् । हरेक कलाकारले आफ्नो संगीत फोहोर नहोस् भनेर सचेत बनेमा गीतसंगीतमा कसैले प्रश्न गर्ने ठाउँ नआउने शिलु बताउँछिन् ।

‘समयानुसार गीतका प्रारूप परिवर्तन हुन्छन्,’ शिलु भन्छिन्, ‘तर मौलिक धार भने छोडिनु हुँदैन । विकृति, विसंगति हुनुहुँदैन । घरपरिवारमा सँगै बसेर हेर्न/सुन्न सकिने हुनुपर्छ ।’

गीत–संगीत मानव जीवनमा प्राण हो । गीतमा रचना र आधुनिकता बढ्दै गएको छ । नयाँ–नयाँ कलाकार सफलता पाउँदै जमेका छन । नेपाली लोकदोहोरी गीतले अहिले अन्तर्राष्ट्रिय पहिचान समेत बनाउँदै गएकोमा विकृतिमा जानबाट रोक्न सबैको दायित्व र कर्तव्य हुने उनको बुझाइ छ ।

उनी गीत–संगीतका कार्यक्रमका लागि देशका ६० भन्दा बढी जिल्लामा पुगेकी छन् भने कतारदेखि भारतका विभिन्न १५ वटा शहरमा गएर आफ्ना प्रस्तुति नेपालीमाझ प्रस्तुत गरेकी छन् । सबैसँग मिठो बोल्ने, विभिन्न स्टेज कार्यक्रम सञ्चालक टीमसँग सुमधुर सम्बन्ध राख्ने र स्टेजको प्रस्तुतिले दर्शक तान्न सक्ने भएकाले एकपछि अर्को गर्दै उनलाई सांगीतिक कार्यक्रमबाट ‘अफर’ आउँछन् । 

पछिल्लो समय धेरै कलाकारहरू विदेश गएर उतै बस्ने गरेका छन् तर त्यसपछि शिलु देशलाई छाडेर जान नहुने मान्यता राख्छिन् । ‘कार्यक्रमका लागि विदेश जाने कुरा छुट्टै रह्यो,’ उनी भन्छिन्, ‘जति दुःख परे पनि देशमै काम गर्नुपर्छ, देशलाई साँचो माया गर्नेले देश छाडेर हिँडनु हुँदैन । गीत चलून्, नचलून् देशमै केही गरेर देखाउनुपर्छ भन्ने मलाई व्यक्तिगत रूपमा लाग्छ ।’

शिलुलाई गीत–संगीत जीवन हो भन्ने लाग्छ, यहीँ क्षेत्रमा टिकेर सबैको माया पाइराखुँ भन्ने छ । उनको अहिलको बसाइँ रूपन्देहीको तिलोत्तमा नगरमा छ ।

नेपाली कला संस्कृतिलाई जगेर्ना गर्नुपर्छ, लोकप्रियताका नाममा समाजमा विकृति फैलाउने गीतहरूलाई प्रोत्साहन गर्न नहुने शिलुले बताइन् ।