कात्तिक २०, २०८०
जाजरकोट भूकम्पमा ज्यान गुमाउनेमध्ये आधा बढी बालबालिका रहेका छन् । नेपाल प्रहरीले उपलब्ध गराएको तथ्याङ्क अनुसार कात्तिक १७ गते राति गएको भूकम्पबाट मृत्यु भएका १५३ मध्ये ७८ बालबालिका छन् । जाजरक...
बैशाख १८, २०७६
काठमाडौं – बुधवार अन्तर्राष्ट्रिय मजदुर दिवस । सबै सरकारी, संस्थान र कतिपय निजी क्षेत्रमा काम गर्ने मजदुरलाई सार्वजनिक बिदा छ ।
काठमाडौंको नैकापस्थित इँटाभट्टामा काम गरिरहेका ४५ वर्षीय अनुप कुशुवारलाई पनि थाहा छ आज मजदुर दिवस हो । उनले सुनेका छन् – आज मजदुरहरूले मजदुर दिवस मनाउँछन् रे !
तर उनलाई थाहा छैन कि मजदुर दिवस कसरी मनाउँछन् ? कहिलेकाहीँ अरुले कार्यक्रममा जाऊ भनेर गएको उनलाई याद छ । तर त्यहाँ कसले के भाषण गरे उनलाई केही थाहा छैन ।
अनुपले भने, ‘आज पनि मजदुर दिवस रे ! तर आफूलाई त आफ्नै कामको पेलाइ छ कसरी दिवस मनाउनु ?’
दिउँसोको १२ बजेको टन्टलापुर घाम लागेको छ । घामतिर हेर्दा आँखा खुम्च्याएर हेर्नुपर्ने अवस्था छ । घामले गर्दा काम गर्न नसकेर इँटा मजदुर अनुप कुशवार रुखको छहारीमा बसिरहेका थिए । सर्लाही कुर्मायाका ४५ वर्षीय अनुप गत वर्ष कात्तिकदेखि इँटाभट्टामा काम गर्न परिवारसहित आएका रहेछन् । पत्नी, २ छोरा र १ छोरीसहित अनुपको परिवार सानो कच्ची इँटाको घरमा बस्ने र उद्योगको लागि इँटा बनाउने काम गर्छ ।
अनुपका २ छोरा १५ र १२ वर्षका भएका छन् । गाउँमा स्कूल पठाउँदा पनि उनीहरूले पढ्न मानेनन् । केही वर्षदेखि छोराले पनि इँटा बनाउने काम गर्ने गरेको उनले बताए । ‘पत्नीसहित छोराहरूले समेत इँटा बनाउँदा धेरै संख्यामा इँटा बनाउन सकिन्छ,’ उनले भने । उनकी सानी छोरी जम्मा ७ वर्षकी छन् । ‘छोरीलाई पढाउनुपर्ने हो तर के गर्नु घर एक्लै छोड्न पनि सकिएन । यहाँ पढाउने ठाउँ छैन,’ अनुपले भने ।
‘कात्तिकदेखि अहिलेसम्म काम गर्दा २ लाखभन्दा बढी इँटा बनाएर साहुलाई बुझाइसक्यौं । अब ३५ हजार जति होला । जेठमा घर जाने बेलासम्म त ५० हजार जति पु¥याउँछौं होला,’ सर्लाहीको कर्मायाका अनुपले भने । यसपालि वर्षा भएकाले ३०–३५ हजार इँटा बिग्रिएर ठूलो घाटा भएको उनले गुनासो गरे ।
इँटाभट्टा सञ्चालकको लागि काम गर्दा घाटा कसरी लाग्यो ? अनुपले भने, ‘हामीले इँटा बनाएर संख्याको आधारमा मात्रै पैसा पाउँछौं, बिग्रिएको इँटाको कुनै हिसाब नै हुँदैन । इँटा बिग्रिँदा १ महिनाभन्दा धेरै दिनको काम बर्बाद भयो ।’
अनुप आमाको गर्भमै छँदा उनको बाबुको मृत्यु भयो । ३ दाजुभाइ र १ दिदीका उनी कान्छा भाइ हुन् । ‘भएको ७–८ कट्ठा खेत दाइको नाममा छ । उनका ६ छोरालाई बाँडिदिएका छन्, मैले र माइला दाइले पाएका छैनौं । जग्गा नभएर मेरो घर पनि ऐलानी जग्गामा छ,’ अनुपले गुनासो गरे, ‘बा भइदिएको भए त अरुलाई भन्दा मलाई बरु बढी दिन्थे होलान् । दाइले त कत्ति पनि नदिने भए ।’
१४ वर्षदेखि २० वर्षसम्म गाउँमा नै साहुको घरमा हरुवा बसेका थिए अनुप । हरुवा बस्न छोडेपछि ठेक्कामा खेती गर्ने र गिट्टी कुट्ने काम गरे उनले । त्यो कामले मात्रै उनको परिवारलाई साँझबिहान हातमुख जोर्न निकै धौ–धौ भयो । ‘५ वर्षदेखि यता बर्खेखेती गर्ने कामबाहेक इँटा बनाउने काम गरेका छौं । अहिले ३ कोठाको घर पनि बनाएको छु । अर्को वर्षसम्म त ५ कोठा बनाउने हो । प्लास्टर पनि गर्नुपर्ला,’ अनुपले मुसुक्क हाँसेर भने ।
‘खेती गर्ने कामभन्दा इँट्टा बनाउने काम अलि सजिलो हुन्छ, पैसा पनि एकमुष्ट पाइन्छ । अहिले घरमै आएर १ लाख ५० हजार रुपैयाँ दिएका थिए । त्यो पैसाले घर बनाउन सजिलो भयो । घर जाने बेलासम्म अझै १ लाख जति पाउने गरी काम हुन्छ होला । एउटा इँटा बनाएर दिँदा साहुले जम्मा १ रुपैयाँ दिन्छन् । गत वर्षसम्म त १ हजार इँटाको ८ सय रुपैयाँमा काम गरेको हो । अर्को सिजनमा पक्कै पनि साहुले पैसा बढाउँछन्,’ अनुपले आशा व्यक्त गरे ।
‘साँझ ७–८ बजे नै खाना खाएर सुत्छौं । राति १–२ बजेतिर उठेर इँटा बनाउन शुरू गर्छौं । बिहान १०–११ बजेसम्म इँटा बनाउँछौं । दिउँसो घाममा काम गर्र्न सकिँदैन । घाममा माटो पनि छिटो सुक्ने भएर रातिमा काम गर्दा सजिलो हुन्छ । दिउँसोमा इँटा सुकाउने पल्टाउने काम गरेर बस्छौं । भाग्यले साथ दिएर धन्न रोग लागेर सुत्नुप¥या छैन,’ अनुपले भने, ‘गरीब भएर हजुर सानैदेखि पढ्न पाइएन । ठूलो र सजिलो काम गर्ने त नसिबमै भएन, यस्तै छ हजुर इँटा जिन्दगी ।’
जाजरकोट भूकम्पमा ज्यान गुमाउनेमध्ये आधा बढी बालबालिका रहेका छन् । नेपाल प्रहरीले उपलब्ध गराएको तथ्याङ्क अनुसार कात्तिक १७ गते राति गएको भूकम्पबाट मृत्यु भएका १५३ मध्ये ७८ बालबालिका छन् । जाजरक...
जाजरकोट केन्द्रबिन्दु भएर गएको शक्तिशाली भूकम्पमा परी कम्तिमा ११९ जनाको मृत्यु भएको छ । जाजरकोट र रुकुम पश्चिमका विभिन्न स्थानमा भूकम्पमा परेर उक्त मानवीय क्षति भएको हो । जिल्ला प्रहरी कार्यालय जाजरकोटका ...
सरकारी जग्गा हिनामिना प्रकरणमा डलर अर्बपति एवं कांग्रेस सांसद विनोद चौधरी पनि तानिएका छन् । बाँसबारी छाला जुत्ता कारखानाको जग्गा हडपेको आरोपमा भाइ अरुण चौधरी पक्राउ परेलगत्तै विनोद चौधरीले समेत संल...
गएराति गएको भूकम्पले सबैभन्दा बढी जाजरकोटको नलगाड क्षेत्रमा क्षति गरेको छ । नलगाड नगरपालिकामा मात्रै तीन दर्जन बढीको ज्यान गएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय जाजरकोटले जनाएको छ । अझै यकिन विवरण आउन बाँकी छ । ...
‘मोबाइल डिभाइस म्यानेजमेन्ट सिस्टम (एमडीएमएस)’ आज (सोमबार)देखि लागू हुने भएको छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले पहिलो चरणमा प्रणालीमा दर्ता नभएका केही मोबाइलको नेटवर्क लक गरेर यो प्रणाली कार्यान्वयन...
दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका वडा नम्बर– १९ बिजौरीका २२ वर्षीय युवक प्रतीक पुनमाथि परिवारको ठूलो जिम्मेवारी थियो । दुवै मिर्गौला फेल भएर बाबा ताराप्रसाद पुनको एक वर्षअघि मृत्यु भएपछि लागेको ...
मानव स्वभाव प्रायः म र मेरो भन्ने हुन्छ । जस्तोसुकै आदर्शको कुरा गरे पनि, जतिसुकै महान देखिन खोजे पनि यी म र मेरोमा अलिकति धक्का लाग्नेबित्तिकै, ढेस पुग्नेबित्तिकै त्यस्ता आदर्श र महानता कुन सड्को ‘फू&rsquo...
२०६२ सालपछिको कुरा हो, अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगका एकजना उपसचिव र एकजना शाखा अधिकृत कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा सरुवा भएर गए । यति मात्र होइन, राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रका एक उपसचिव पनि सोही कार्यालयमा...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...