युवा पुस्ताका निर्देशक दिपेन्द्र के खनाल पछिल्लो समयका चल्तीका निर्देशक हुन् । ‘द युगदेखि युगसम्म’ निर्देशन गरेर नेपाली चलचित्रसँग जोडिएका खनालले भिजिलान्ते थ्रीडी, पशुपतिप्रसाद, चपली हाइट, झोले आदि चलचित्रको निर्देशन गरिसकेका छन् । अहिले उनको निर्देशनमा बनेको चलचित्र ‘लभ लभ लभ’ प्रदर्शन मिति बैशाख १ कुरेर बसेको छ । अर्को चलचित्र ‘धनपति’ निर्माण कै चरणमा छ ।

अहिले एकपछि अर्को गर्दै चलचित्र निर्देशन गरिरहेका खनालको प्रारम्भिक योजना भने निर्देशक बन्ने भन्ने थिएन । ‘फिल्म हेर्न जाँदा सधै मेरो दिमागमा पर्दा पछाडिको सबैभन्दा ठूलो मान्छे को होला भन्ने लागिरहन्थ्यो ।’ उनी थप्छन्, ‘तर मलाई भोलि निर्देशक नै हुन्छु भन्ने लागेको थिएन ।’

पहिलेबाट नै फिल्मका शौखिन निर्देशक खनाल चलचित्रमा नयाँ प्रयोग गर्नमारुचि राख्छन् । उनका फिल्ममा नेपाली कथा हुन्छ तर प्रविधि र तरिका हलिउडको मेकिङमा आधारित हुन्छ । नेपालमै पहिलो चलचित्र ‘भिजिलान्ते’ लाई थ्रीडीमा निर्माण गर्ने हिम्मत पनि उनले गरेका थिए । तथापि, अरु निर्देशक तथा निर्माताले थ्रीडी चलचित्र निर्माण गर्ने आँट गर्नसकेका छैनन् ।

खनाललाई निर्देशन गर्न सहज छ भन्ने लाग्दैन। ‘जति धेरै पुरानो भयो, उति धेरै खारिन्छ निर्देशक । तर आफू समयअनुसार अपडेट हुन भने सक्नै प-यो ।’ उनी थप्छन्, ‘हलिउड अथवा विश्वसिनेमाको इतिहासमा त हाम्रो उमेरका युवा निर्देशनमा आएका हुँदैनन् ।’

अध्ययनशील निर्देशकहरु यो क्षेत्रमा निरन्तर रुपमा सक्रिय हुन सक्छन् तर कपाल फुल्न थालेपछि मात्र निर्देशनमा आउँनुपर्नेमा सिकारूहरू बढी भएका कारण नेपाली फिल्म माथि उठ्न नसकेको उनको तर्क छ ।

नेपाली चलचित्रमा अहिले आफ्नो कथाको खोजी हुन थालेको छ । चलचित्रको बजारलाई व्यापक बनाउन कुनै संघसंस्था या सरकारी संस्थाले पहल गरेको छैन भन्छन् खनाल । नयाँ केही प्रयोग र पहल गर्न खोज्नुको श्रेय हामीमध्ये केही युवालाई जान्छ भन्ने तर्क राख्छन् उनी । अहिले नेपाली चलचित्रका प्राविधिक पक्षको प्रयोग पनि नेपालमै हुन थालेकाले पछिल्लो समयमा सिनेमामा मौलिकपन मिसिएको उनको धारणा छ । ‘हामीले बल्ल आफ्नो मौलिक कथा खोतल्न पाएका छौं । बल्ल फिल्ममा नयाँपन पाइएको छ । फिल्मका लागि अझै राम्रो कथा हामीले खोज्न बाँकी नै छ ।’ उनले लोकान्तरसँग आफ्नो सफलता सुत्र बताए, ‘हामीले त मौलिक कथा खोज्न बल्ल सुरु गरेका छौं । अझै धेरै कथा हामीले बोल्न नै पाएका छैनौं ।’

हाम्रो चलचित्रको बजार बिस्तारै व्यापक हुँदै त गएको छ तर गुणात्मक हुन भने सकेको छैन । यसको कारण समाज र परिवेश नै भएको दीपेन्द्रको बुझाइ छ । ‘कुनै समय हिरोइज्म, काल्पनिक फिल्म पनि चल्ने बेला आउला, अहिले भने हामीले आफ्नै मौलिक कथा खोज्नुपर्छ ।’ उनी भन्छन्, ‘अहिले धर्म, जातजस्ता विषयवस्तुमा फिल्म बनाउने हो भने देशमा अझ संकट पैदा गर्न खोज्नु हो कि जस्तो लाग्छ ।’

ऐतिहासिक फिल्म बनाउन भने नेपालमा अझैपनि पूर्वाधार नपुगेको दीपेन्द्र बताउँछन् । राजनैतिक स्थिरतापछि नेपालमा बहुविधामा फिल्म बनाउन सक्ने स्थितिको सृजना हुने उनको आशा छ ।

नेपालमा राम्रो निर्देशक तथा निर्माता नभएको दिपेन्द्र स्वीकार्छन् । ‘हाम्रो स्कुलिङ चलचित्रको स्कुलिङ होइन ।’ उनी भन्छन्, ‘नेपालमा जतिपनि सिनेकर्ममा हुनुहुन्छ, उहाँहरु कोही पनि सिनेमाको परिवेशबाट आएको होइन ।’
‘हामी सबैजना अहिले पनि सिकाइको प्रक्रियामा नै छौं । हामीले सिकिरहेका छौं । आफ्नो कथा खोज्ने प्रयास गरिरहेका छौं ।’ उनी ‘अझ चलचित्र निर्देशक त सिकेर या पढेर कहिल्यै सकिन्न । अध्ययनशील र अपडेटेड हुन जरुरी छ ।’

आफ्नो चलचित्र ‘लभ लभ लभ’ को कथा प्रेम गर्नेहरुका लागि भएको बताउँदै यो आफ्नो पहिलो लभ स्टोरी फिल्म समेत भएको बताउँछन् । ‘चलचित्रले युवापुस्ताको कथा बोल्छ, कथा आफैमा बुलन्द छ ।’ चलचित्रको नाम ‘लभ लभ लभ’ राख्नुको कारण स्पष्ट पार्दै उनी भन्छन्, ‘मैले शीर्षकमा नै तीनवटा लभलाई छुट्टाछुट्टै रंगमा छुट्याएको छु । यसको अर्थ फिल्ममा प्रेमका तीन भिन्दाभिन्दै परिवेश छन् ।’

---

---