देशमा शान्ति सुरक्षा र अमनचयन कायम गर्ने प्रमुख जिम्मा नेपाल प्रहरीको हो । त्यसका लागि प्रहरीमा विभिन्न विभाग, प्रदेश कार्यालय, ब्यूरो कार्यालय, कार्यालय र अड्डाहरूले आ–आफ्नो जिम्मेवारीको काम गर्छन् ।

प्रहरीले तिनै कार्यालयमार्फत शान्ति सुरक्षाको काम गर्दै आएको छ । तर प्रहरीमा महत्त्वपूर्ण मानिने ब्यूरो र कार्यालयहरू अहिले प्रमुखविहीन छन् । 

केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) प्रमुखविहीन रहेको मध्ये पहिलो र महत्त्वपूर्ण कार्यालय हो । देशभित्र भएका घटनाको सत्यतथ्य अनुसन्धान गर्छ भन्ने छवि बनाएको सीआईबी एक महिनादेखि निर्देशक र उपनिर्देशकविहीन छ ।

अतिरिक्त प्रहरी महानिरीक्षक (एआईजी) निर्देशक र प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) उपनिर्देशक रहने सीआईबी वैशाख १९ गतेदेखि नेतृत्वविहीन रहेको हो । 

सीआईबी प्रमुख रहेका धीरजप्रताप सिंहलाई सरकारले प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) बनाएपछि सीआईबी नेतृत्वविहीन बनेको हो । उपनिर्देशकले अनिवार्य अवकाश पाइसकेका छन् ।

एक महिनाभन्दा बढी समयदेखि सीआईबी एसपीको भरमा चलिरहेको छ ।

पछिल्लो समय कामको गति घटेको भन्ने आरोप खेपिरहेको सीआईबी नेतृत्वविहीन हुँदा अपराध अनुसन्धानमा असर पर्न गएको प्रहरी अधिकारीहरू नै स्वीकार्छन् ।

उपत्यकाको सुरक्षाका लागि महत्त्वपूर्ण मानिएको काठमाडौं उपत्यका प्रहरी कार्यालय (मेट्रो) रानीपोखरी पनि प्रमुखविहीन छ । एआईजी हरिबहादुर पाल वैशाख १९ गते सेवा अवधिका कारणले अनिवार्य अवकाशमा गएपछि मेट्रो एक महिनादेखि प्रमुखविहीन रहेको हो ।

देशभरमा ‘सेन्सेटिभ’ मानिने उपत्यकाको सुरक्षा कमाण्ड मेट्रो प्रमुखका रूपमा एआईजीले सम्हाल्छन् । उनको मातहतमा काठमाडौं जिल्ला प्रहरी परिसर, भक्तपुर जिल्ला प्रहरी परिसर, ललितपुर जिल्ला प्रहरी परिसर, काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालय र त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सुरक्षा कार्यालय रहेका छन् । 

यी पाँचै कार्यालयहरू सुरक्षाका हिसाबले निकै नै महत्त्वपूर्ण मानिन्छन् ।

आज (सोमवार)सम्म प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) उत्तमराज सुवेदीले निमित्त प्रमुखको रूपमा जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएका छन् । उनी पनि एआईजीमा बढुवा सिफारिश भएका छन्, तर बढुवा नहुँदा निमित्तको नेतृत्वमा चलिरहेको छ ।

त्यस्तै देशभर लागूऔषध नियन्त्रण र अनुसन्धानको कमाण्ड सम्हाल्दै आएको लागूऔषध नियन्त्रण ब्यूरो (एनसीबी) ४ महिनादेखि नेतृत्वविहीन छ ।

नेपालमा पछिल्लो समय लागूऔषध तस्करीको जालो बढ्दै गएको अवस्थामा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नुपर्ने ब्यूरो नै प्रमुखविहीन छ ।

एसएसपी हृदय थापा २०७८ फागुनमा अवकाशमा गएपछि त्यहाँ निमित्तको रूपमा प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) जीवन श्रेष्ठले नेतृत्व सम्हाल्दै आएका छन् ।

र, अर्को प्रमुख अड्डा पछिल्लो समयमा सबैभन्दा धेरै काम हुने साइबर ब्यूरो पनि प्रमुखविहीन छ । दूरसञ्चार र प्रविधिको प्रयोग बढ्दै गएसँगै स्थापना भएको साइबर ब्यूरो प्रमुख रहेका तत्कालीन डीआईजी रामकृपाल साहले पनि वैशाख १९ मा आईजीपी शैलेश थापा क्षेत्रीसँगै अनिवार्य अवकाश पाएका थिए ।

साइबर ब्यूरोको नेतृत्व अहिले एसएसपी नविन्द अर्यालले सम्हाल्दै आएका छन् । 

प्राविधिक एसएसपी भएपनि रामकृपालभन्दा अगाडि स्थापना कालदेखि नै उनले नेतृत्व सम्हाल्दै आएका थिए । साइबर ब्यूरोमा डीआईजी खाली भएपनि अर्यालले कामकारवाहीमा भने खासै फरक पर्न दिएका छैनन् ।

निवर्तमान आईजीपी शैलेश थापा क्षेत्रीसँगै ३ एआईजी, १४ जना डीआईजी र केही एसएसपीहरू अनिवार्य अवकाशमा गएपछि मुख्य अड्डाहरू नै प्रमुखविहीन बनेको हो ।

यसबीचमा सरकारको ध्यान स्थानीय निर्वाचनमा केन्द्रित हुँदा बढुवा हुन सकेको छैन ।

खाली रहेको एआईजी पदमा ८/९ दिनअगाडि बढुवा सिफारिश गरेपनि अहिलेसम्म बढुवाको निर्णय हुन सकेको छैन । सम्भवतः आज (सोमवार) बस्ने मन्त्रिपरिषद्को बैठकले निर्णय गर्ने सम्भावना छ । डीआईजीहरूको प्रक्रिया समेत अगाडि बढाएको छैन ।  

आईजीपी धीरजप्रताप सिंहले अवकाशका कारण पद रिक्त भएपनि बढुवाको काम टुंगिएपछि छिट्टै प्रमुखहरू खटाइने बताए ।

‘अनिवार्य अवकाश र बढुवा भएका कारणले पद खाली भएको हो, त्यसको बढुवा प्रक्रिया टुंगिएलगत्तै खाली भएका कार्यालयमा प्रमुख नियुक्त हुन्छन्,’ आईजीपी सिंहले लोकान्तरसँग भने ।

एआईजी बढुवाको निर्णय लगत्तै महत्त्वपूर्ण कार्यालयहरूमा प्रमुख खटाइने उनको भनाइ छ । कार्यक्षमता र अनुभवका आधारमा जिम्मेवारी दिने उनले बताए ।

अहिले डीआईजीको १७ पद रिक्त हुँदा केही प्रदेश प्रहरी कार्यालयहरू पनि प्रमुखविहीन छन् ।