आगामी मंसिर ४ गते हुने चुनावमा दलहरूले उम्मेदवार चयन प्रक्रिया थालेका छन् । असोज २३ गते प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवारहरूको मनोनयन दर्ताको कार्यक्रम निर्वाचन आयोगले तय गरेको छ । 

उम्मेदवार बन्न चाहनेहरू नेताका घर दैलो चहारिरहेका छन् । उम्मेदवारी पक्का गराउनका लागि कतिपयले एकल सिफारिशको प्रयत्न गरेका छन् । एकभन्दा बढीको सिफारिश भएको ठाउँमा पनि नेताहरूले टिकट फुत्काउनका लागि सम्भावित सबै उपाय लगाइरहेका छन् । 

समानुपातिकतर्फको बन्द सूची निर्वाचन आयोगमा बुझाएर दलका शीर्ष नेताहरू भने प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवार छान्ने चटारोमा छन् । सत्तारूढ गठबन्धनमा रहेका दलहरूलाई भने सीट बाँडफाँटको लफडाले अझै छाडेको छैन । 

गठबन्धनको मुख्य प्रतिस्पर्धी दलले भने प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवार छान्नका लागि प्रारम्भिक काम गरिरहेको छ । समानुपातिकमा सकेसम्म नयाँ अनुहार र यसअघि अवसर नपाएको व्यक्तिलाई समेटेको एमालेले प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवार पनि सकेसम्म विवादरहित बनाउने दाबी गरेको छ ।

अन्य दलहरूको सामूहिक घेराबन्दीका बीच चुनाव लड्नुपर्ने परिस्थितिको सामना गरिरहेको एमालेलाई लोकप्रिय उम्मेदवार दिनुपर्ने बाध्यता छ । त्यसका लागि एमालेका शीर्ष नेताहरू निर्वाचन क्षेत्र, मतदाताको मनस्थितिअनुसारको उम्मेदवार खोजिरहेका छन् । 

तर, एमालेमा निर्वाचन क्षेत्रबाट नै एकल सिफारिश भएर आएका उम्मेदवारको संख्या धेरै भएकाले टिकट वितरणमा केही सजिलो रहेको एमालेका नेताहरू बताउँछन् ।

प्रतिनिधि सभाको १६५ निर्वाचन क्षेत्रमध्ये एमालेमा ३३ प्रतिशत अर्थात ५६ सिटका लागि उम्मेदवार एकल सिफारिश भएका छन् । 

एमालेले क्षेत्रीय निर्वाचन कमिटीबाट जिल्ला कमिटी, प्रदेश कमिटी हुँदै केन्द्रीय कमिटीलाई एक महिलासहित ३ जनाको नाम सिफारिश गर्न निर्देशन दिएको थियो । तर, ५६ स्थानबाट एकल सिफारिश आएको छ । यसरी एकल सिफारिश भएर आएका नेताहरूको टिकट लगभग पक्का भएको एमालेका नेताहरूको बुझाइ छ । 

एमालेमा प्रदेश १ बाट ११ निर्वाचन क्षेत्र र मधेश प्रदेशबाट ८ क्षेत्रमा एकल नाम सिफारिश भएको छ ।

बाग्मती प्रदेशमा ७ स्थान, गण्डकीमा ३, लुम्बिनीमा १२, कर्णालीमा ६ स्थान र सुदूरपश्चिममा ९ स्थानमा एकल सिफारिश भएको छ ।

प्रदेश– १ मा पर्ने जिल्लाअन्तर्गतका निर्वाचन क्षेत्रमध्ये झापा– १ मा रविन कोइराला, झापा– ५ मा केपी शर्मा ओली, इलाम– १ मा महेश बस्नेत, इलाम– २ मा सुवास नेम्वाङ, मोरङ– २ मा ऋषिकेश पोखरेल, मोरङ– ३ मा भानुभक्त ढकाल, मोरङ– ४ मा विनोद ढकाल, सुनसरी– १ मा जयकुमार राई, सुनसरी– ३ मा भगवती चौधरी धनकुटामा राजेन्द्र राई र सोलुखुम्बुमा मानवीर राईको नाम एकल सिफारिश भएको छ । 

त्यसैगरी, मधेश प्रदेशमा रहेका प्रतिनिधि सभातर्फका ३२ वटा निर्वाचन क्षेत्रमध्ये एमालेका ८ उम्मेदवार एकल सिफारिश भएका छन् । एकल सिफारिश हुनेमा पर्सा–३ मा राजकुमार गुप्ता, बारा– २ मा बलवीर चौधरी, बारा– ४ मा देवनारायण चौधरी, रौतहट– ३ मा प्रभु साह, सर्लाही– २ मा राजनारायण साह, धनुषा– ३ मा जुली महतो, धनुषा– ४ मा रघुवीर महासेठ, सिराह– ३ मा लीलानाथ श्रेष्ठको नाम आगामी चुनावमा प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवारमा एकल सिफारिश भएको छ । 

बागमती प्रदेशका रहेका निर्वाचन क्षेत्रमध्ये एमालेमा ७ निर्वाचन क्षेत्रबाट एकल उम्मेदवार सिफारिश भएका छन् । त्यसरी सिफारिश हुनेमा काभ्रे– २ बाट गोकुल बाँस्कोटा, काठमाडौं– २ बाट मणिराम फुयाँल, काठमाडौं– ३ बाट कृष्ण राई, काठमाडौं– ४ बाट राजन भट्टराई, काठमाडौं– ५ बाट ईश्वर पोखरेल, नुवाकोट– १ बाट बद्री मैनाली र चितवन– ३ बाट रामप्रसाद न्यौपानेको नाम उम्मेदवारका लागि एकल सिफारिश भएको छ ।

उता गण्डकी प्रदेशमा ३ वटा निर्वाचन क्षेत्रबाट मात्रै एकल नाम सिफारिश भएको छ, जसमा नवलपुर– २ बाट तिलकबहादुर महत, म्याग्दीबाट हरिकृष्ण श्रेष्ठ र मनाङबाट पाल्देन छोपाङ गुरुङ छन् ।

त्यसैगरी, लुम्बिनी प्रदेशभित्र पर्ने प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्रमध्ये पाल्पा– २ मा ठाकुर गैरे, गुल्मी– १ मा प्रदीप ज्ञवाली, अर्घाखाँचीबाट टोपबहादुर रायमाझी, प्युठानबाट सूर्य थापा, दाङ– २ बाट शंकर पोखरेल, कपिलवस्तु– २ बृजेशकुमार गुप्ता, कपिलवस्तु– ३ बाट मंगलप्रसाद गुप्ता, रूपन्देही– १ बाट छविलाल विश्वकर्मा, रूपन्देही– २ बाट विष्णुप्रसाद पौडेल, रूपन्देही– ४ बाट कृष्णप्रसाद भुसाल, रूपन्देही–५ बाट खिमलाल भट्टराई र रोल्पाबाट पूर्ण बुढामगरको नाम एकल सिफारिश भएको छ । 

एकल नाम सिफारिश भएकामध्ये शंकर पोखरेल पार्टी महासचिव हुन् । विष्णु पौडेल उपाध्यक्ष र प्रदीप ज्ञवाली उप¬–महासचिव छन् । टोपबहादुर रायमाझी माओवादी केन्द्रबाट एमालेमा आएका हुन् । उनी पार्टीको सचिव छन् । 

एमालेमा डोल्पामा बम्दी बोहोरा, हुम्लामा दल रावल, मुगुमा मोहन बानियाँ, जुम्लामा रतननाथ योगी, कालिकोटमा नागिन्द्र शाही, सल्यानमा गुलाबजंग शाहको नाम प्रतिनिधिसभामा एकल उम्मेदवाररूपमा नाम सिफारिश भएको छ । 

दार्चुलामा गणेश ठगुन्ना, बैतडीमा दमोदार भण्डारी, डडेलधुरामा पठानसिंह बोहोरा, डोटीमा, चक्र मल्ल, अछाम– १ मा भीम रावल, अछाम– २ यज्ञराज बोगटी, कैलाली–३ मा गौरीशंकर चौधरी, कैलाली– ४ मा लेखराज भट्ट र कैलाली– ५ मा नारदमुनि रानाको नाम एकल सिफारिश भएको छ । 

यसरी तल्लो तहबाट एकल नाम सिफारिश भएर आएका नेताहरूको नाम टिकटका लागि कन्फर्मजस्तै छ ।

कांग्रेसमा टिकटको मारामार 

एमालेको तुलनामा कांग्रेसभित्र टिकटको धेरै मारामार देखिन्छ । कांग्रेसमा संस्थापन पक्ष र डा. शेखर कोइरालाले नेतृत्व गरेको संस्थापनइतर पक्षको बीचमा निर्वाचनको टिकटमा लडाइँ छ । सत्तारूढ दलहरूसँग चुनावी तालमेलको निर्णय गरेको कांग्रेसले प्रत्यक्षतर्फको निर्वाचनका लागि कति सीट पाउने अझै टुंगो लागिसकेको छैन ।

कांग्रेसले तल्लो तहबाट भदौ २२ भित्र केन्द्रमा आइपुग्ने गरी उम्मेदवार सिफारिश गर्न भनेको थियो । तर, कांग्रेसमा निर्वाचन क्षेत्रीय समितिको सभापति, प्रदेश सभापति र केन्द्रका नेताको निर्देशनमा उम्मेदवारको नाम सिफारिश भएको भन्दै आन्तरिकरूपमा चरम असन्तुष्टि छ । तर, पनि कांग्रेसमा देशभरबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचनको लागि कुल १८ निर्वाचन क्षेत्रमा एकल नाम सिफारिश भएको छ । 

कांग्रेसमा डडेलधुराबाट पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाको नाम एकल सिफारिश भएको छ । सुर्खेत– १ बाट पूर्णबहादुर खड्का, काठमाडौं– ४ बाट गगन थापा, झापा–१ बाट विश्वप्रकाश शर्मा, सुनसरी– ४ बाट ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की, झापा–३ बाट कृष्णप्रसाद सिटौला, कैलाली– ५ बाट आरजु राणा, पाँचथरबाट भीष्मराज आङदेम्बेको नाम एकल सिफारिश भएको छ । एकल सिफारिश भएकी आरजु समानुपातिकतर्फ समेटिएकी छिन् । 

त्यसैगरी, धनकुटाबाट सुनिल थापा, मोरङ– ३ बाट सुनिल शर्मा, सुनसरी– ३ विजयकुमार गच्छदार, रौतहट– २ बाट अफताब आलम, रुपन्देही–२ र ३ बाट बालकृष्ण खाँण, काभ्रे– १ बाट तीर्थ लामा, सिन्धुपाल्चोक– १ बाट मोहन बस्नेतको नाम सिफारिश भएको छ । 

काठमाडौं– ५ बाट डा.प्रकाशशरण महतको नाम सिफारिश भए पनि उनी समानुपातिकतर्फका उम्मेदवार बनेका छन् । 

सोलुखुम्बुबाट आङ्गेलु शेर्पाको नाम सिफारिश भएको छ । कञ्चनपुर– १ मा देवानसिंह विष्टको एकल नाम सिफारिश भएको छ ।

माओवादीमा सीट बाँडफाँटको पर्खाइ

पाँचदलीय गठबन्धनसँग चुनावी तालमेल गर्ने निर्णय गरेको माओवादी केन्द्रमा भने अझै सबै जिल्लाबाट प्रतिनिधि सभामा प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवार केन्द्रमा सिफारिश भइसकेका छैनन् । केही जिल्लाबाट मात्रै उम्मेदवार सिफारिश भएर आएको माओवादी केन्द्रका केन्द्रीय कार्यालय सचिव श्रीराम ढकालले बताए । 

‘गठबन्धनमा सीट र निर्वाचन क्षेत्र बाँडफाँटको टुंगो लागेपछि मात्रै प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवार सिफारिश हुन्छ । समानुपातिकतर्फका उम्मेदवारको मात्रै सिफारिश मागेर बन्द सूची निर्वाचन आयोगमा पेश गरेका हौं’, ढकालले भने ।

माओवादी केन्द्रमा अहिलेसम्म तल्लो तहबाट प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवार सिफारिश भएर आएकामध्ये पाँचथरमा हर्कबहादुर नेम्वाङ (मिक्सो), झापा– १ बाट राम कार्की, झापा–२ बाट राजु आचार्य, झापा–४ बाट झलकसिंह दर्लामीको नाम एकल सिफारिश भएको छ ।

तेह्रथुमबाट इन्द्रबहादुर इम्सोङ लिम्बू, धनकुटाबाट हेमराज भण्डारी, मोरङ– १ बाट प्रेम मिभक लिम्बू, मोरङ– २ बाट गणेश उप्रेती सुशील, मोरङ– ४ बाट अमनलाल मोदी, मोरङ– ५ बाट शिवकुमार मण्डल र ओखलढुंगाबाट राम कार्कीको नाम एकल सिफारिश भएको छ ।

नेकपा माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव शक्ति बहादुर बस्नेत जाजरकोटबाट प्रतिनिधिसभाको उम्मेदवार सिफारिश भएका छन् । बस्नेत यसअघि ०७०/७४ मा जाजरकोटबाट प्रतिनिधिसभाको सदस्यकारूपमा निर्वाचित भएका थिए । उनले यसअघि स्वास्थ्य, वन र गृहमन्त्रीको रूपमा काम समेत गरिसकेका छन् ।

यस्तै अर्की उपमहासचिव एवं ऊर्जामन्त्री पम्फा भुसालको नाम ललितपुर ३ बाट एकल सिफारिश भएको छ ।

नेकपा माओवादी केन्द्रले केन्द्रीय सदस्य कल्पना शर्मालाई काठमाडौं क्षेत्र नं. ५ बाट प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवारमा सिफारिश गरेको छ ।

क्षेत्र नं. ५ का लागि पार्टी इन्चार्ज समेत रहेकी केन्द्रीय सदस्य शर्मा यसअघि २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा टोखा नगरपालिकाको मेयरको प्रत्यासी थिइन । टोखा बुढानिलकण्ठ क्षेत्रमा निकै सक्रिय शर्मा बागमती प्रदेशको योजना आयोग सदस्यको रुपमा समेत काम गरिसकेकी छिन् ।

भक्तपुरका २ वटा निर्वाचन क्षेत्रमध्ये क्षेत्र नम्बर–१ मा सुरेश न्यौपाने र क्षेत्र नम्बर–२ मा रामप्रसाद सापकोटा दीपशिखाको नाम सिफारिश भएको छ । रूपन्देहीको क्षेत्र नम्बर– २ बाट विनोद पहाडीलाई सिफारिश गरिएको छ । पहाडी संविधान सभा सदस्य एवं नेपाल पत्रकार महासंघ रूपन्देहीका पूर्वअध्यक्ष हुन् ।

त्यसैगरी, रौतहट क्षेत्र नम्बर– २ मा अशोक जयसवालको नाम एकल सिफारिश भएको छ । पाल्पाको क्षेत्र नम्बर– १ मा प्रतिनिधिसभातर्फ लीला सोमई सिफारिश भएकी छिन् ।

उनी २०६४ को संविधानसभा सदस्यमा प्रत्यक्षतर्फ जितेकी थिइन् ।

पाँचदलीय गठबन्धनमा हुने सिट बाँडफाँटका आधारमा माओवादी केन्द्रले कहाँ कसलाई उम्मेदवार बनाउने भन्ने टुंगो लाग्छ ।