काठमाडौं, १९ चैत– गृहमन्त्री रामबहादुर थापा ‘बादल’ले पद सम्हालेको ३५ दिनपछि सोमवार गृह प्रशासन सुधारसम्बन्धी कार्ययोजना सार्वजनिक गरेका छन् ।

‘राष्ट्रिय एकता र जनसेवाका लागि प्रशासन, विकास र समृद्धिको लागि शान्ति, सुरक्षा र सुशासन’ भन्ने नारा रहेको ८२ बुँदे कार्ययोजनामा गृह प्रशासन सुधारका लागि प्रशासनिकदेखि प्राविधिक विषयलाई समेटिएको छ । 

गृहमन्त्रीले प्रत्येक स्थानीय तहमा कम्तिमा एक प्रहरी इकाइ राख्नेदेखि ५०० भन्दा बढी कैदी रहेको कारागारमा पुर्पक्षमा रहेका कैदीहरुलाई भिडियो कन्फरेन्सको माध्यमबाट अदालतमा पेश गर्न व्यवस्था मिलाउनेसम्मका योजनाहरु समेटेका छन् ।

उनले घोषणा गरेका कार्ययोजना कार्यान्वयन हुन सके गृह प्रशासनमा पक्कै पनि धेरै सुधार हुने देखिन्छ । तर कार्ययोजना सार्वजनिकका दौरान गरेको भाषणमा भने गृहमन्त्रीले यस्ता विषयको पनि खुलासा गरेका छन्, जो आन्तरिक सुरक्षाका हिसावले संवेदनशील सूचना हुन् । साथै उनले गृह मन्त्रालय मातहतका निकायमा भएको व्यथितिको पनि पर्दाफास गरेका छन् । 

मर्सिडिजमा घुम्नेदेखि नेवारी खाजा नभई नहुने कैदीहरु

गृहमन्त्री बादलले देशभरका ७४ कारागार भित्र पनि ‘मिनी नेपाल’ रहेको उल्लेख गर्दै त्यहाँ पनि तस्करी, गुण्डागर्दी, आर्थिक अनियमितता लगायत बेथिति रहेको बताए । 

‘देशभर अहिले ७४ करागार र १९ हजार कैदी छन् । त्यहाँ पनि मिनी नेपाल छ,’ गृहमन्त्री बादलले भने, ‘त्यहाँ पनि तस्करी हुन्छ । बाहिर प्रतिकिलो ७५–८० रुपैयाँमा पाइने चिनी जेलभित्र २०० रुपैयाँमा बिक्री हुँदो रहेछ ।’ 

गृहमन्त्री बादलले जेलभित्र पनि हप्ता असुली हुने गरेको अर्को रहस्यको पर्दाफास गरे । ‘बिराटनगरको कारागारका एक कैदी दैनिक रुपमा मर्सिडिज गाडी चढेर बजार घुम्दा रहेछन्,’ गृहमन्त्री बादलले भने, ‘अनि अर्को कारागारमा एक कैदी छन्, जसलाई नेवारी खाजा निकै मन पर्ने रहेछ । जेलरले नै ती कैदीलाई नेवारी खाजा खान जान दिने रहेछन् ।’ 

गृहमन्त्रीले अगाडि भने, ‘जेलका हाकिमलाई हप्ता बुझाएर मात्रै त त्यहाँका ठूला–ठालू कैदीहरुले गाडीमा घुम्नेदेखि नेवारी खाजा खान जाने छुट पाउने होलान् ।’ 

नेपालका गुण्डा : सोलेका गब्बरका बाउ

गृहमन्त्री बादलले नेपालमा गुण्डागर्दीको अवस्थाबारे वर्णन गर्न चर्चित भारतीय सिनेमा ‘सोले’को उदाहरण दिए । सोलेमा बलिउडका महाअभिनेता अमिताभ बच्चन र धमेन्द्रको मुख्य भूमिका छन् । फिल्ममा गब्बर नामका  खतरानाक गुण्डा छन् । नेपालका गुण्डाको चित्रण गर्न गृहमन्त्री बादलले उनै गब्बरको उदाहरण दिए । 

‘यहाँ केही पाका व्यक्तिहरु हुनुहुन्छ । तपाईंहरुले पक्कै पनि हिन्दी चलचित्र सोले हेर्नुभएको होला । गुण्डाहरु कस्ता हुन्छन् भनेर सोले फिल्मबाट राम्ररी बुझ्न सकिन्छ । यहाँ (नेपाल)मा त सोलेमा भएका गुण्डाका बाउहरु छन्,’ गृहमन्त्री बादलले भने । 

गृहमन्त्री बादलले राजधानीको ट्राफिक जाममा गुण्डागर्दी, भ्रष्टाचार, कमिसनखोरी जोडिएको भन्दै अहिलेसम्मको अवस्थामा त्यसलाई तोड्न गृह प्रशासनबाट खासै पहल नभएको उल्लेख गरे । ‘काठमाडौंको ट्राफिक जामले समग्र देशको विकास रोकेको छ । ट्राफिक जाम हुँदा कर्मचारीहरु समयमै कार्यालय पुग्दैनन् । समयमै हुनुपर्ने काम हुँदैन,’ गृहमन्त्रीले भने, ‘देख्दा सामान्य लाग्ने ट्राफिक जामले हाम्रो आन्तरिक प्रशासनको खिल्ली उडाएको छ । ट्राफिक जामसँग गुण्डागर्दी, भ्रष्टाचार, कमिसनखोरीजस्ता बेथितिहरु जोडिएका छन् । अब यसलाई चिर्न जरुरी भइसकेको छ ।’

कर्मचारीका कारण देशको बदनाम

आफ्नो मन्तव्यका क्रममा कर्मचारीप्रति आक्रामकसँगै आशावादी भाव प्रस्तुत गरेका गृहमन्त्री बादलले केही कर्मचारीकै कारण देशको बदनाम भएको पनि बताए । 

‘विमानस्थलमा अध्यागमन र सुरक्षा जाँचको अवस्था एकदमै नाजुक छ । विमानस्थलबाटै टनका टन सुन तस्करी भइरहेको छ,’ गृहमन्त्री बादलले भने, ‘सबै कर्मचारी नराम्रा त छैनन् । तर केही बद्मास कर्मचारीका कारण देशको बदनाम भइरहेको छ ।’  

मन्त्री ज्युले त नाङ्गै पारिदिनु भो !

कार्ययोजना सार्वजनिक गर्ने भनेर पत्रकार सम्मेलन गरेका गृहमन्त्रीले सोमबार गृहमन्त्रालयको ‘आन्द्रा भुँडी’ नै देखाइदिए । गृह मन्त्रालय सम्हालेको ३५ दिनसम्म आफूले प्राप्त गरेका प्राय सबै जानकारी गृहमन्त्रीले सार्वजनिक गरे । गृहमन्त्रीको मन्तव्य सञ्चारकर्मीका लागि ‘न्यूज क्लु’ बनेपनि कर्मचारीका लागि भने नमिठो बचन बनिदियो । 

गृहमन्त्रीको मन्तव्यसँगै कार्यक्रम सकिएपछि गृहमन्त्रालयको सभाहलबाट बाहिर निस्किने क्रममा कर्मचारीहरु आपसमा ख्याल–ठट्टा गरिरहेका थिए । गृहमन्त्रालयको सुरक्षा महाशाखामा कार्यरत एक कर्मचारी आफूसँगैका अर्का कर्मचारीसँग भन्दैथिए, ‘मन्त्री ज्यूले त नाङ्गै बनाइदिनु भयो नि !’