बुटवलस्थित लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालको नयाँ भवन निर्माण गर्न सार्वजनिक खरिद ऐन उल्लंघन गरी टेन्डर आह्वान गरिएको छ ।

प्रदेश गौरवको आयोजना अन्तर्गत बन्न लागेको अस्पतालको सुविधासम्पन्न भवनका लागि सीमित कम्पनीले मात्र सहभागी हुन पाउने गरी टेन्डर गरिएपछि आर्थिक अनियमितताको आशंका गरिएको छ । अस्पतालको ब्लक ५ अर्ब रुपैयाँ लागतमा टेन्डर आह्वान गरिएको छ । 

प्रदेश पूर्वाधार विकास प्राधिकरण दाङका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) अनन्तराज घिमिरेले रसुवा कन्सट्रक्सन र शर्मा एण्ड कम्पनीलाई ठेक्का दिलाउने गरी टेन्डर आह्वान गरेका हुन् । रसुवा कन्सट्रक्सनका सञ्चालक नेपाली कांग्रेस रसुवाका सांसद मोहन आचार्य र शर्मा एण्ड कम्पनीका सञ्चालन कांग्रेस निकट निर्माण व्यवसायी रमेश शर्मा हुन् । 

अस्पताल निर्माण गर्न गरिएको ठेक्काले आर्थिक चलखेल र अनियमितताको गन्ध बाहिर आएको छ । 

निर्माण व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष रवि सिंहले शर्मा र रसुवा कन्सट्रक्सनले मात्र ठेक्का पाउने गरी टेन्डरको सूचना निकालिएको बताए । ‘आह्वान गरिएको टेन्डरमा निर्माण कम्पनीले अस्पताल नै बनाएको हुनुपर्ने, विदेशी निर्माण कम्पनीले एकल टेन्डर हाल्न नपाउने, त्यसमा नेपाली अनिवार्य हुनुपर्ने भनिएको छ,’ सिंहले लोकान्तरसँग भने, ‘जुन सार्वजनिक खरिद ऐन र नियमावलीको ११औं संशोधन विपरीत हो । विदेशी कम्पनीले ठेक्का लिँदा जोइन्ट भेन्चरमा नेपालीलाई यसअघि अनिवार्य गरिएको थिएन, अहिले अनिवार्य गराइएको छ ।’

२ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँभन्दा बढीका अन्य धेरै भवन/संरचनाको सफल निर्माण गरेका कम्पनीले टेन्डर राख्न समेत नपाउने अवस्था भयो । प्रतिस्पर्धालाई संकुचनमा पारेर राज्यलाई ८० करोड देखि १ अर्ब रुपैयाँसम्म घाटा पुर्‍याएको सिंहको भनाइ छ । रसुवा र शर्माले काठमाडौंको वीर अस्पतालको एउटा ‘ब्लक’ बनाएका थिए ।

दुवै कम्पनीले वीरको भवन चिनियाँ कम्पनीसँग जोइन्ट भेन्चरमा निर्माण गरेको निर्माण व्यवसायीहरू बताउँछन् । त्यही अनुभवका आधारमा मात्रै दुवैले ठेक्का पाउने निश्चितजस्तै भएको छ । शर्माले बुटवलमै एउटा ‘फाइभ स्टार’ होटल निर्माणको काम पनि गरिरहेको छ ।

५ अर्ब रुपैयाँ लागतको भवनका लागि प्रदेश पूर्वाधार विकास प्राधिकरणले सेटिङ मिलाएको निर्माण व्यवसायी संघ लुम्बिनी प्रदेशका अध्यक्ष टोपबहादुर रायमाझीले लोकान्तरलाई बताए । गत फागुन ८ गते पूर्वाधार प्राधिकरणले टेन्डर आह्वान गरेको थियो । टेन्डरको समय सोमवार सकिएको छ ।

यसअघिको नेकपा एमालेका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेल नेतृत्वको लुम्बिनी प्रदेश सरकारले अस्पताललाई गौरवको योजनाका रूपमा अगाडि बढाउँदै नयाँ भवन बनाउने योजना अगाडि सारेको थियो ।

पूर्वाधार विकास प्राधिकरणका इन्जिनीयर गिरीराज पौडेलले गुणस्तरीय काम होस् भन्ने उद्देश्यले केही मापदण्ड थप गरेर लागू भएको बताए । ‘यो प्रदेशको गौरवको प्रोजेक्ट हो,’ इन्जिनीयर पौडेलले लोकान्तरसँग भने, ‘राम्रो स्किल भएको कम्पनीले काम गरोस् भन्ने हाम्रो मान्यता हो । राम्रो कन्सट्रक्सन बनाउन कडाइ गरिएको हो । जुन अनियमितताको आशंका गरिएको छ, त्यसमा कुनै सत्यता छैन ।’

पौडेलले थपे, ‘सोमवार टेन्डर हाल्ने समयसीमा सकिएको छ । आवेदन परेका टेन्डरहरूलाई खोलेर मूल्यांकन समितिमा पठाइएको छ । टेन्डर कति कम्पनीले हाले भन्ने कुरा अहिले भन्न मिल्दैन ।’

निर्माण व्यवसायी संघले सार्वजनिक खरिद ऐनको बर्खिलापमा गएर गरिएको टेन्डरको विषयमा सार्वजनिक खरिद अनुगमन कार्यालयमा ध्यानाकर्षण पत्र समेत बुझाएको छ । प्रदेश सरकार परिवर्तनका बेला सांसद खरिद बिक्रीका लागि रकमको जोहो गर्न निर्माण व्यवसायी खोजिएको चर्चा समेत केही महिनाअघि चलेको थियो ।
 
प्राधिकरणले विदेशीसँग जेभी गरेर आउने भए सरकारी अस्पतालमा २ हजार वर्गमिटरभन्दा बढीको २ तले बेसमेन्ट बनाएको अनुभव मागेको छ । यदि नेपाली कम्पनी एक्लै प्रतिस्पर्धा गर्ने भए ६ हजार वर्गमिटरमा २ तले बेसमेन्ट निर्माण गरेको अनुभव मागेको छ । १० जनाभन्दा बढी अट्ने लिफ्ट जडान गरेको योग्यता मागिएको छ । आफूहरूले ध्यानाकर्षण गराएपछि सार्वजनिक खरिद अनुगमन कार्यालयले अन्य किसिमको अनुभव भएकालाई प्रतिस्पर्धा गर्न नदिइनुको आधार प्राधिकरणसँग मागेको सिंह बताए । 

निजी क्षेत्रका डबल बेसमेन्ट अस्पताल बनाएका कम्पनीलाई बोलपत्रले रोकेको ठहर खरिद अनुगमन कार्यालयले नै गरेको छ । रुपन्देहीका अर्का निर्माण व्यवसायी जीवन कक्षपतिले ठेकेदार कम्पनीको पहुँच बाहिर गएर टेन्डर गर्नु गलत प्रवृत्ति भएको भन्दै त्यसविरुद्ध सबै निर्माण व्यवसायी एक हुनुपर्ने बताए । 

अस्पतालले बुटवल उपमहानगरपालिकासँगको सहकार्यमा बहुतले व्यावसायिक भवन बनाउने निर्णय गरे पनि कार्यकारी अधिकृत अनन्त घिमिरेले अस्पताल विकास समितिको समेत सहमति विना भवन बनाउन सूचना सार्वजनिक गरेका थिए । अहिले घिमिरेसँग सम्पर्क गर्न खोज्दा उनी सम्पर्कमा आउन चाहेनन् ।

पश्चिम नेपालकै पुरानो र ठूलो प्रादेशिक अस्पतालको १ वर्षअघि नै गुरुयोजना बनेको थियो । अबको १०० वर्षलाई थेग्ने गरी नयाँ अस्पताल बनाउन थालिएको छ । जसअनुसार अस्पतालको संरचना अर्थात् मुख्य भवन १० तलाको बनाइनेछ । 

अस्पतालको छतमा हेलिप्याड समेत हुनेछ । हेलिप्याडबाट सिधै इमर्जेन्सीमा झर्ने लिफ्ट डिजाइन गरिएको छ । अस्पतालमा १ हजार २०० बेड बनाइनेछ । प्रादेशिक अस्पताल ११२ वर्ष पुरानो अस्पताल हो । यहाँ अहिले पनि दैनिक १ हजार बिरामीले सेवा लिने गर्छन् ।

पुरानो भवनलाई भत्काएर सोही ठाउँमा नयाँ भवन बन्नेछ । नयाँ अस्पताल बन्ने भएपछि सेक्टर वन कार्यालयको जग्गा पनि अस्पतालको मातहतमा ल्याएको छ । नमूना अस्पतालको रूपमा विकास गर्न व्यावसायिक ७३ वटा सटरहरू भत्काएर अहिले अस्पतालमा पर्खाल लगाइएको छ ।