गृहमन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता बालकृष्ण खाँण यसपटक रूपन्देही क्षेत्र नम्बर ३ बाट चुनाव लड्ने तयारीमा छन् ।

गएको निर्वाचनमा उनी प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार बनेनन् । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) का वरिष्ठ नेता दीपक बोहोरालाई प्रत्यक्षतर्फ अगाडि सारेर आफू समानुपातिकमा बसे । 

स्थानीय निर्वाचन अगाडिसम्म खाँण आफूलाई असुरक्षित ठानेर निर्वाचन क्षेत्र परिवर्तनको तयारीमा थिए । आफ्नो मतदाता नामावली समेत क्षेत्र रूपन्देही– १ मा सारिसकेका थिए ।

तर, स्थानीय निर्वाचनको नतिजाले खाँणलाई रूपन्देही– ३ मै उम्मेदवार बन्न सहज देखाएको विश्लेषण कांग्रेस वृत्तमा हुन थालेको छ । खाँणको क्षेत्रमा पर्ने सबै पालिका स्थानीय तह निर्वाचनमा कांग्रेसका पोल्टामा गएका छन् । 

प्रधानमन्त्री तथा पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाका विश्वासपात्र मानिने खाँणले रूपन्देहीको कांग्रेस राजनीतिलाई एक्लै ‘होल्ड’ गरिरहेका छन् ।

त्यसलाई साथ दिएका छन्, रूपन्देहीका अर्का नेता भरतकुमार शाहले । शाह पनि देउवाका ‘किचन क्याबिनेट’भित्र पर्ने नेता हुन् ।  

उपसभापतिमा देउवाइतर समूहबाट उम्मेदवार बनेर पराजित भएका प्रभावशाली नेता चन्द्र भण्डारी रूपन्देही झर्ने चर्चा केही समयअगाडि जोडतोडले चलेको थियो ।

रूपन्देही– २ मा कांग्रेसका प्रभावशाली उम्मेदवार नरहेकाले भण्डारी स्वयं पनि उक्त क्षेत्रमा झर्न चाहेको चर्चा थियो । उनलाई बुटवल ल्याउन बुटवल उपमहानगरपालिकाका प्रमुख खेलराज पाण्डेसहित संस्थापनइतर समूहका नेताले जोड दिएका थिए ।

उनी यतातिर आउँदा धेरै समय बिताउने बुटवलमै हो । तर, बुटवल झर्ने भण्डारीको चाहनामा खाँणकै कारण ब्रेक लागेको चर्चा कांग्रेस वृत्तमा शुरू भएको छ ।

रुपन्देही– २ एमाले उपाध्यक्ष तथा पूर्व अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले लगातार जित्दै आएको क्षेत्र हो । गठबन्धनबाट एकीकृत समाजवादीका युवा नेता राजु गुरूङ उम्मेदवार बन्न कस्सिएका छन् । खाँणले खासै चासो नदिँदा भण्डारी रूपन्देही आउने चर्चा त्यसै सेलाउन थालेको छ ।

भण्डारीलाई रूपन्देही– २ मा ल्याउन गृहमन्त्री खाँण सकारात्मक नरहेको कांग्रेस रूपन्देहीका एक नेताले बताए । खाँणको सकारात्मक पहलकदमी नहुँदा भण्डारी यहाँ आएर जोखिम मोल्ने अवस्था नरहेको ती नेताको तर्क छ ।

गुल्मी, पाल्पा र अर्घाखाँचीबाट झरेका धेरै मतदाता रहेका बुटवलमा भण्डारीलाई ल्याउन संस्थापनइतर पक्षले जोडबल गरिरहेको छ । तर, रूपन्देहीमा पार्टीलाई आफूअनुकूल चलाइरहेका खाँण जिल्लामा अर्को शक्ति केन्द्र निर्माण होस् भन्ने चाहँदैनन् ।

विद्यार्थी राजनीतिदेखि नै खाँण र भण्डारी समकालीन नेता हुन् । त्यही बेलादेखि उनीहरूबीच सुमधुर सम्बन्ध रहन सकेको छैन ।

कांग्रेसका बुटवल उपमहानगर सचिव छायाँ पोखरेलले चन्द्र भण्डारी गुल्मीबाटै चुनाव लड्ने बताए । ‘उहाँ बुटवल आउने कुरा कहिल्यै गर्नुभएको छैन । गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँणसँग यो विषयमा छलफल पनि भएको छैन । उहाँलाई अहिले उहीँ (गुल्मी) अनुकूल छ । बुटवल आउने कुरामा सत्यता छैन,’ सचिव पोखरेलले लोकान्तरसँग भने । 

चन्द्र भण्डारीले चुनाव लड्दै आएको क्षेत्र गुल्मी– १ हो । उक्त क्षेत्रमा अहिले नेता चन्द्र केसीले पनि दाबी गरिरहेका छन् । पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाका कटु आलोचक रहेका प्रभावशाली नेता भण्डारीलाई टिकट पाउनै संघर्ष गर्नुपर्ने अवस्था छ । 

कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य समेत रहेका नेता चन्द्र केसीले यो पटक आफू जुनसुकै हालतमा गुल्मी क्षेत्र नम्बर– १ बाट चुनाव लड्ने दाबी गरे ।

‘पार्टीभित्रको ठूलो समूह चन्द्र भण्डारीअनुकूल छैन,’ केसीले लोकान्तरसँग भने, ‘क्षेत्र नम्बर १ मा रहेको मेरो घर पर्ने वडालाई उहाँ (भण्डारी)कै योजनामा निर्वाचन क्षेत्र पुनर्संरचना गर्दा क्षेत्र नम्बर २ मा पारिदिनुभएको हो । म जुनसुकै हालतमा पनि निर्वाचन यो पटक क्षेत्र नम्बर १ बाटै चुनाव लड्छु ।’

त्यसको संकेत देउवाले दिइसकेका छन् ।

कांग्रेसले आगामी निर्वाचनलक्षित अभियानका लागि केन्द्रीय प्रतिनिधिको रूपमा गुल्मीमा देउवाका खास मान्छे देवेन्द्रराज कंडेललाई खटाएको छ ।

त्यस्तै उपसभापतिमा पराजित भण्डारीलाई देउवाले केन्द्रीय सदस्य समेत बनाएका छैनन् । 

केसी अघिल्लो निर्वाचनमा गुल्मी– २ बाट पराजित भएका थिए । गुल्मी–२ मा नेकपा एकीकृत समाजवादीबाट रामकुमारी झाँक्री उम्मेदवार बन्ने चर्चा छ ।

झाँक्रीलाई क्षेत्र नम्बर २ छाड्नु परेमा कांग्रेसले क्षेत्र नम्बर १ पाउने छ । त्यस्तो अवस्थामा नेता भण्डारी र केसीबीच टिकटका लागि रस्साकस्सी चल्ने देखिन्छ ।

गुल्मी– १ मा टिकट मिलाउन समस्या भएमा देउवाले कांग्रेसको भागमा क्षेत्र नम्बर २ राखेर माओवादीलाई क्षेत्र नम्बर १ छाड्न सक्ने चर्चा पनि छ ।

गुल्मी– १ माओवादीको भागमा परेमा पूर्व मुख्यसचिव लीलामणि पौड्याल उम्मेदवार बन्ने सम्भावना छ ।

नेता भण्डारीले आफू कहाँबाट चुनाव लड्ने भन्ने विषयमा अहिले केही नबोल्ने बताए । 

यता कांग्रेस गुल्मीका सचिव जगदीश भट्टराईले एकपटक गुल्मीले फेरि चन्द्र भण्डारीलाई नै खोजेको दाबी गरे ।

‘तालमेल गर्दा पनि दुई क्षेत्रमध्ये एउटा क्षेत्र कांग्रेसलाई पक्का पर्छ,’ भट्टराईले लोकान्तरसँग भने, ‘चन्द्र भण्डारी क्षेत्र नम्बर १ को उम्मेदवार हुनुपर्छ । चन्द्र केसीको चाहिँ भूगोल पनि क्षेत्र नम्बर २ मा पर्छ । तर, यो हाम्रो कुरा मात्र हो । केन्द्रले जसलाई टिकट दिन्छ, उही लड्ने हो ।’

क्षेत्र नम्बर १ मा कांग्रेसभित्र चरम गुटबन्दी छ । भण्डारी र केसीबीच न्यानो सम्बन्ध छैन । केसी देउवानिकट मानिन्छन् । २०५६ सालको निर्वाचनमा केसी पराजित भएका थिए ।

त्यतिबेला भण्डारीको असहयोगले आफू हारेको केसीले अहिले पनि बताउने गरेका छन् । २०६४ सालमा चन्द्र भण्डारीको पराजयलाई केसीको असहयोगसँग जोडेर चर्चा भएको थियो ।

२०७० को चुनावमा भण्डारीले एमाले नेता प्रदीप ज्ञवालीलाई हराए । २०७४ मा वाम गठबन्धन हुँदा ज्ञवालीले जितेर भण्डारी हारेका थिए ।