मंसिर ८, २०८०
दुई वर्षअघि नेपाल पीएचडी एसोसिएसनको काठमाडौंमा भएको साधारणसभाले नयाँ कार्यसमिति बनायो । म कोषाध्यक्षमा निर्वाचित भएँ । मैले कार्यसमितिका साथीहरूको सामूहिक तस्वीरसहित ट्विटर र फेसबूकमा यो विषय पोस्ट गरें । त्...
माछा धेरैलाई मनपर्छ, त्यसमा पनि टाउको मन पराउने धेरै हुन्छन् । माछाको टाउको खाने चलन नेपालमा मात्र होइन, संसारमा प्रायः सबै देशहरूमा माछाको परिकारलाई मन पराएको पाइन्छ ।
माछाको टाउकोमा धेरै पोषक तत्वहरू पाइन्छन् । माछाको टाउकोबाट धेरै परिकार बन्छ पनि । माछाको टाउकोले अन्य शरीरको अंगभन्दा छुट्टै र बलियो खालको स्वाद दिन्छ । माछाको टाउकाको परिकार मन पराउने पारखीहरू धेरै हुन्छन् ।
Advertisment
महिलाभन्दा पनि पुरुषले बढी मन पराउने माछाको टाउको महिलाले खान हुन्न भन्ने पनि चलन छ तर यसमा कुनै सत्यता छैन । कति मान्छेहरूले सोच्छन् कि माछाको टाउको विषाक्त पदार्थले भरिएको हुन्छ तर यो गलत हो । माछाको टाउकोमा प्रोटिन, ओमेगा–३, फ्याटी एसिड र अन्य पोषक तत्वले भरिपूर्ण हुन्छ । सही तरिकाबाट पकाउनुभयो भने माछाको टाउको स्वस्थ आहारको रमाइलो र रोचक खुराक हो । टाउको खादा यसको आँखा र दिमागमा अलि होसियारी अपनाउनुपर्छ । किनकि यी अंगहरूमा हाम्रो शरीरलाई हानि पुर्याउने विषाक्त पनि हुनसक्छ ।
Advertisment
माछाको टाउकोमा पर्याप्त मात्रामा ओमेगा–३ पाइने हुँदा हाम्रो स्नायुलाई फाइदा पुग्ने र स्मरणशक्ति बढ्ने हुँदा नियमित खादा फाइदा पुर्याउँछ । भिटामिन ‘ई’ पनि पर्याप्त पाइन्छ माछाको टाउकोमा । कतिले माछाको टाउको खान रुचाउँदैनन् तर विकसित देशमा यसको उपयोगिता धेरै छ भन्ने बुझेरै हुनसक्छ, विविध परिकार पकाएर पस्किने गरिन्छ । नेपालमा माछाको टाउको तारेर मात्र खाने चलन छ तर अन्य देशमा यसलाई पानीमा उमालेर सुप या स्टु बनाई खाइन्छ ।
ब्रेनको कार्यक्षमतामा बढवा दिन माछाको टाउकोले धेरै महत्त्व दिने र खादा चिल्लो जस्तो अनुभव भए तापनि अन्य तेल जस्तो माछाबाट प्राकृतिक रूपमा आउने तेलले कुनै हानि पुर्याउँदैन । माछाको टाउकोमा क्याल्सियम, फस्फोरस, आइरन, जिंक, आयोडिन, म्याग्नेसियम र पोटासियम जस्ता खनिजहरू पाइन्छ ।
माछाको टाउको कसरी खाने ? के–के परिकार बनाउन सकिन्छ ?
माछाको टाउको भारतीयहरूले निकै मन पराउँछन्, त्यसमा पनि कलकत्तामा त यसको कैयौ परिकार बन्छ । गोवा, केरला र अन्य साउथ इन्डियन राज्यमा माछाको टाउकोको परिकार निकै लोकप्रिय छन् । युरोपियन र अमेरिकन देशहरूमा पनि माछाको टाउकाको स्टु, सुप, स्टक, सस बनाउन रुचाउँछन् । चाइनिज, जापानिज र थाइहरूले पनि माछाको टाउकोको परिकारलाई निकै महत्त्वका साथ विविध परिकार बनाएर पस्किन्छन् ।
नेपालमा खसी र राँगाको टाउकोका कैयौ परिकार बनाए जस्तै यी देशहरूले माछाको टाउकाको महत्त्व बुझेका छन् र परिकारमा पनि विविधता ल्याएका छन् । नेपालको तराई भेगमा माछालाई महत्त्व बढी दिएर परिकारमा पनि विविधता दिएका छन् । ससुराली आएका ज्वाइँलाई माछाको टाउकाको परिकार नपस्किने भान्सा अधुरो रहन्छ ।
बेङ्गोलीहरूले मुङको दालमा माछाको टाउको हालेर पकाउँछन्, जसलाई मुरी घोन्टो भनिन्छ । यो परिकार निकै स्वादिष्ट हुन्छ । बास्मती राइस या रोटी जेसँग खाए पनि यो करी निकै मिल्ने हुँदा निकै लोकप्रिय छ । श्रीलंकनहरूले नरिवलको दूध हालेर पिरो करी बनाई माछाको टाउको खान्छन् । केरलाका मानिसले पालकमा माछाको टाउको मिसाएर पकाउँछन्, जसलाई मालाबार मछि करी भनिन्छ ।
माछाको टाउको लौकासँग मिसाएर पकाउँदा पनि राम्रो हुन्छ । गोवाकाले चिल्ली पेस्ट, नरिवल र करी पत्ता हाली माछाको टाउकाको करी बनाउँछन् । नेपालीहरूले सर्सुको पेस्ट हालेर माछाको टाउकाको करी बनाउँछन् र तेलमा तारेर पनि खाने चलन छ । भारतमा माछाको टाउकाको बिर्यानी पनि बनाउने पुरानो चलन छ ।
सिंगापुरियनहरूले इम्ली हालेर माछाको टाउकाको करी बनाएर पस्किन्छन् । चाइनिजहरूले रातो खुर्सानी चप गरेर माछाको टाउको उसिनेर खान रुचाउँछन् । मेक्सिकनहरूले माछाको टाउकाको पिरो सुप रुचाउँछन् । थाइहरूले लेमनग्रास, खुर्सानी, गालङगाल हालेर सुप, हटपट या करी बढी रुचाउँछन् । मलेसियनहरूले पनि माछाको टाउकाको करी या सुप नै बढी रुचाउँछन् ।
असार २५, २०७९
सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...
बैशाख २२, २०८१
प्रत्येक वर्षको जन्मदिनले मलाई निजामती सेवाबाट निवृत्त भएको स्मरण गराउँछ । हुन पनि संयोगले भगवतीस्थान प्राथमिक विद्यालय तानसेनमा शिक्षकका रुपमा जीवनकै पहिलो जागिरमा प्रवेश गरेको दिन पनि यही दिन थियो । तथापि न...
भदौ ५, २०७८
आमाले मलाई ‘तलाई त मोटोघाटो राम्रो देखिन्छ’ भन्नुहुन्थ्यो । हजुर आमा बितेर जानुभयो, उहाँले पनि त्यस्तै भन्नुहुन्थ्यो । सानोमा म दुब्लो–पातलो नै थिए । मेरो नाति खान नपाएजस्तो ‘मरनच्यास...
साउन ३, २०८१
इप्क्षिता दाहाल त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको डोमेस्टिक टर्मिनलमा पाइला टेक्दा मेरो मन ढुकढुक भयो । एकै समयमा ममा मिश्रित भावना पैदा भयो– अलि नर्भस र उत्साहित । अघि बढ्दै जाँदा मेरो चिन्ता ...
जेठ २, २०८१
नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले यतिबेला आफ्नो अस्तित्वको लडाईँ लडिरहेको छ । मैले अस्तित्व भनेर पार्टीमाथि धावा बोलेको हो कि भन्ने पाठकलाई लाग्न सक्छ, तर नेकपा एस यतिबेला अस्तित्वको लडाईँमै छ । पार्टी स्थापना भएको करि...
बडादशैं, झूटको साम्राज्य र निरीह राज्य
असोज २०, २०८१
सत्य घरबाट निस्किँदा झूटले आधासंसार भ्रमण गरिसक्छ । – विस्टर्न चर्चिल, बेलायती पूर्व प्रधानमन्त्री बडा दशैं शुरू भैसकेको छ । प्राकृतिक विपत्तिले देशका विभिन्न भागको जनजीवन सामान्य हुन केही समय लाग्न...
धर्म छाडा प्राणी
असोज १९, २०८१
संसारमा सर्वाधिक धर्मछाडा, बेइमान र हिंस्रक प्राणी को हो भनेर सोध्ने हो भने शायद एकै किसिमको उत्तर पाउन सकिन्न । कसैले केही भन्लान्, कसैले केही । कसैको नजरमा बाघभालु आदि वन्य जनावर पर्लान्, कसैको नजरमा अरू नै ...
अखिल (क्रान्तिकारी)भित्र लफडाः माओवादी उत्पादनको ‘नर्सरी’ झन् गञ्जागोल !
असोज १५, २०८१
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)ले सशस्त्र संघर्ष शुरू गरेपछि सबैभन्दा बढी चर्चामा उसको विद्यार्थी संगठन अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (क्रान्तिकारी) रह्यो । भूमिगत पार्टीको खुला मोर्चामा यु...
![संसदीय छानबिन समितिले कसैलाई 'क्लिन चीट' दिएको छैन– सभापति थापा [अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Surya_Thapa_pbUQ64OMNf.png)
![शहरी विद्रोह भित्रभित्रै उम्लिरहेको छ, नेताहरू भाग्ने दिन आउँछ– रवीन्द्र मिश्र [भिडियो अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Rabindra_Mishra_Lokantar_oUyBE118h9.jfif)
![... अन्यथा, बालेन नै प्रधानमन्त्री भए पनि केही गर्न सक्दैनन्– ज्ञानेन्द्र शाही [भिडियो अन्तर्वार्ता]](https://lktcdn.prixacdn.net/media/Gyanendra_Shah_6CzNWWkahI.png)
