पछिल्लो समय नेपालकाे पूर्वी तराईका तीन जिल्लामा जङ्गली हात्तीको आतंक बढेको छ । झापा, मोरङ र सुनसरीमा मात्रै मंसिरको १५ दिनमा ४ जनाको ज्यान गएको छ ।  हात्तीको बथानले चारकोसे जङ्गलमा ४ जनाको ज्यान लिएको हो  ।

झापा, मोरङ र सुनसरीको राजमार्गदेखि उत्तर र दक्षिण क्षेत्रमा हात्तीका २५–३० वटा बथान रहेको जनाइएको छ । 

हात्तीको आक्रमणबाट मोरङमा सोमवार एक जनाको मृत्यु भएको छ । योसहित मंसिरमा हात्तीको आक्रमणबाट पूर्वी तराईका तीन जिल्लामा मृत्यु हुनेको संख्या चार पुगेको हो ।

मोरङको बेलबारी १० भाउन्नेमा रहेको सिर्जना सामुदायिक वनमा हात्तीले आक्रमण गर्दा लेटाङ नगरपालिका ३ घर भएका ५३ वर्षीय कमल माझीको मृत्यु भएको प्रहरीले बताएको छ । उनी जङ्गलबाट जाँडरक्सी बनाउन प्रयोग गरिने कच्चा पदार्थ मोर्चा लिएर फर्कँदै गर्दा हात्तीले आक्रमण गरेको प्रहरीको अनुमान छ । जाँडरक्सी तथा  त्यसको कच्चा पदार्थमा हात्ती आकर्षित हुने गरेको जानकारहरू बताउँछन् । 

यसअघि सुनसरीको इटहरी २ स्थित शान्तिझोडामा हात्तीको आक्रमणबाट स्थानीय रविन खड्काको ज्यान गयो । जङ्गलबाट मानवबस्तीमा पस्न लागेको हात्तीलाई धपाउने क्रममा २५ वर्षीय रविनलाई हात्तीले आक्रमण गर्दा उनको मृत्यु भएको सुनसरी प्रहरीले जनाएको छ । 

गत शुक्रवार झापाको हल्दिबारीमा हात्तीको आक्रमणबाट रणकालीन सामुदायिक वनका चौकीदार धनबहादुर वनको मृत्यु भएको झापा प्रहरीले जनाएको छ । सामुदायिक वनबाट निस्केर मानवबस्तीमा प्रवेश गर्दै गरेको जङ्गली हात्तीले ४० वर्षीय वनलाई आक्रमण गर्दा उनको मृत्यु भएको प्रहरीको भनाइ छ ।

दुई साताअघि झापाको दमक ३ हङ्सेदुम्से सामुदायिक वनमा जङ्गली हात्तीको आक्रमणमा भुटानी शरणार्थी पदमलाल तामाङको मृत्यु भएको थियो । झापा प्रहरीका अनुसार जङ्गलमा दाउरा काट्न गएका बेलडाँगीस्थित भुटानी शरणार्थी शिविर सेक्टर बी टू हट नं २५२ बस्ने ७२ वर्षीय तामाङको मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । 

चालु वर्ष झापामा मात्र जङ्गली हात्तीको आक्रमणमा परेर ६ जनाले ज्यान गुमाइसकेका छन् । केही समय पहिला मोरङको सुन्दरहरैँचा १० सुकुना सामुदायिक वनमा घाँस दाउरा गर्दै गरेकी स्थानीय ३२ वर्षीया सीता पराजुली र सुन्दरहरैँचाकै त्रिवेणी चौकमा ७५ वर्षीय जयप्रसाद बाँस्तोलाको हात्तीको आक्रमणबाट मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । 

डिभिजन वन कार्यालय, मोरङका प्रमुख विष्णु घिमिरेका अनुसार  भारतबाट झापाको बाहुनडाँगी नाकाहुँदै जङ्गली हात्ती नेपाल प्रवेश गरेको बताइएको छ  । तीन ठाउँमा हात्ती धपाउन साइरनसहितको सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिएको उनले बताए ।  सल कपुर, बेलबारी र उर्लाबारीको मङ्गलबारेमा रहेको डिभिजन वन कार्यालयबाट सशस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र वन सुरक्षाको टोलीले साइरनसहित हात्ती धपाउने गरेका छन् । हात्ती धपाउन स्थानीय तहले दमकल प्रयोग गर्ने गरेका छन् । बेलबारी नगरपालिकाले भने हात्ती धपाउनका लागि दमकल तथा हाइलक्स गाडी प्रयोग गर्ने गरेको छ । हाइलक्समा दुईवटा साइरन जडान गरेको छ । नेपाल प्रहरीको गाडी,  दमकल र हाइलक्स गाडीको साइरन बजाउँदै हात्ती खेद्ने गरेको कर्मचारीहरू बताउँछन् । 

भारतबाट झापाको बाहुनडाँगी नाकाहुँदै आएका हात्तीले सोही जिल्लाको हुम्सेदुम्से र मोरङको मधुमल्लाबाट छिरेर जाँते लेटाङ, बेलबारी, कानेपोखरी, सुन्दरहरँैचाहुँदै सुनसरीको तालतलैयासम्म पुगेर उपद्रो मच्चाउने गर्छन् । त्यो रुट हात्ती हिँड्ने सधैँको बाटो भएको डिभिजन वन कार्यालयहरूले जनाएका छन् । 

त्यहाँका कर्मचारीका अनुसार मोरङको मिक्लाजुङ, जाँते, लेटाङ, बेलबारी, केराबारी र सुन्दरहरैँचा क्षेत्रमा यस ेला ३० वटाभन्दा बढी जङ्गली हात्ती देखा परेका छन् ।

जङ्गली हात्तीले असार–साउन र मंसिर–पुस महिनामा धेरै उत्पात मच्चाउने गरेको कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षका निमित्त प्रमुख रमेशकुमार यादवले बताए । यो दुईवटा मौसममा हात्तीहरू बढी सक्रिय भएर बालीनाली नष्ट गर्ने र आक्रमण गर्ने गरेको पाइने गरेको उनले बताए । 

‘त्यसको एउटा कारण असार–साउनमा हरियो घाँससँगै बाली धेरै हुँदा त्यो खाने क्रममा हात्तीको बथान खेतहरूमा प्रवेश गर्नु हो,’ उनले भने । बालीनाली सखाप पार्ने भएकाले स्थानीयबासीले हात्तीलाई बिच्काउने र बिच्किएका हात्तीले अन्धाधुन्ध आक्रमण गर्ने गरेको पनि पाइएको यादवले बताए । 

हात्तीले मकै, धान, गहुँ र उखु खान मन पराउँछन् । मकै पाक्ने असार–साउन तथा अहिले धान र उखु भित्र्याउने अहिलेको मंसिर महिनातिर धेरै घटना हुने गरेका छन् । त्यस्तै अहिले हरियो गहुँ खान खेतमा हात्ती प्रवेश गर्ने बेला भएकाले पुस–माघमा बढी मानवीय क्षति भएको पाइएको उनले बताए ।