पुस १४ गते सभामुखको निर्वाचन गर्नेगरी संघीय संसद् सचिवालयले आन्तरिक तालिका तयार पारेको छ । पुस ११ गते बस्ने प्रतिनिधि सभा बैठकबाट निर्वाचन कार्यतालिका घोषणा गर्नेगरी सचिवालयले तयारी शुरू गरेको हो ।

नेकपा स्थायी समिति बैठक तथा सभामुख निर्वाचनको गृहकार्यका लागि पुस ४ गते शुरू भएको प्रतिनिधि सभाको हिउँदे अधिवेशनअन्तर्गतको बैठक ११ गते सम्मका लागि स्थगित गरिएको थियो ।

संसद् सचिवालय स्रोतका अनुसार राजनीतिक दलहरूबीच सहमति भएमा ११ गतेको बैठकले सभामुख निर्वाचनका लागि निर्वाचन अधिकृत तोक्ने गरी कार्यसूची बनाइएको छ । 

सचिवालयले कार्य व्यवस्था परामर्श समितिको बैठकमा लैजान तयार पारेको कार्यसूचीमा पुस १३ गते दिउँसो २ बजेसम्म उम्मेदवारको मनोनयन दर्ता गर्ने र पुस १४ गते दिउँसो १ बजे सभामुख निर्वाचन गर्ने उल्लेख छ ।

यद्यपि ११ गतेपछि अर्को बैठक कहिले बस्ने भन्ने निर्णय कार्य व्यवस्था समितिको बैठकबाटै हुनेछ ।

नेकपा संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङले सभामुखको निर्वाचनबारे राजनीतिक दलहरूले छलफल शुरू गरिसकेको बताए । ‘११ गते बस्ने बैठकले तोकेको दिनमा सभामुखको निर्वाचन हुन्छ,’ नेम्वाङले लोकान्तरसँग भने । 

राजीनामा गर्दै उपसभामुख

नयाँ सभामुखकी एक दाबेदार उपसभामुख डा. शिवयामा तुम्बाहाम्फेले पुस ११ गतेको बैठकअगावै राजीनामाको तयारी गरेकी छिन् । नेकपा स्रोतका अनुसार उनले पुस १० या ११ गतेसम्म राजीनामा दिइसक्ने छिन् । 

‘सभामुखको दाबेदार भएकाले पनि आफ्ना लागि हुने निर्वाचनको प्रस्ताव आफैंले बैठकमा राख्न मिल्दैन, ११ गतेको बैठकअगावै राजीनामा दिनुहुन्छ,’ नेकपाका एक सांसदले लोकान्तरसँग भने । 

सभामुख र उपसभामुख एउटै दलको हुन नहुने संविधानको बाध्यकारी व्यवस्थाका कारण तुम्बाहाम्फेलाई राजीनामा नेकपा बाध्य भएको हो । पुस ४ गतेको प्रतिनिधि सभा बैठकको अध्यक्षता तुम्बाहाम्फेले गरेकी थिइन् । उपसभामुखले राजीनामा गरेपछिको बैठकको अध्यक्षता जेष्ठ सदस्य महन्थ ठाकुरले गर्नेछन् ।

संसद् सचिवालयमा कार्यरत एक महिला कर्मचारीमाथि बलात्कार प्रयास गरेको आरोपमा तत्कालीन सभामुख कृष्णबहादुर महराले राजीनामा दिएपछि असोज १४ गतेदेखि सभामुख पद रिक्त छ ।

तुम्बाहाम्फेले महराको गल्तीको सजाय आफूले नभोग्ने भन्दै राजीनामा नगर्ने बताउँदै आएकी थिइन् । यसअघि नेकपाले उनलाई उपसभामुख पदबाट राजीनामा गराएर मंसिर ४ गतेको मन्त्रिमण्डलमा समावेश गर्ने प्रयास गरेको थियो । 

अहिले भने तुम्बाहाम्फे राजीनामा गर्न राजी भएको स्रोतको दाबी छ । उनले चाहेमा मन्त्रीमण्डलमा सहभागी गराउने आश्वासन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले दिएका छन् । 

कसले पाउला उपसभामुख ? 

नेकपाको शीर्ष नेतृत्व तहमा सभामुखबारे मोटामोटी सहमति भइसकेको स्रोतको दाबी छ ।

सोमवार प्रधानमन्त्री एवं नेकपा अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र नेकपाका अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालबीचको छलफलबाट सभामुखको उम्मेदवार टुंगो लागेको नेकपा स्रोत बताउँछ । 

‘व्यक्ति नभनौं तर सभामुखको उम्मेदवारबारे नेताद्वयबीच सहमति भइसकेको छ,’ नेकपाका एक प्रभावशाली नेताले लोकान्तरसँग भने । 

नयाँ सभामुखका रूपमा संविधान सभाका पूर्वअध्यक्ष सुवास नेम्वाङ, उपसभामुख तुम्बाहाम्फे र अग्नि सापकोटाको चर्चा चलेको थियो । 

सभामुख आफ्नै पार्टीले लिने सहमति भएपनि उपसभामुख कसलाई दिने भन्ने सहमति भइसकेको छैन ।

संवैधानिक परिषद्को सदस्य समेत हुने भएकाले नेकपाले उपसभामुख पनि आफू अनुकूल दललाई दिने तयारी गरेको छ । 

वामपन्थी गठबन्धनबाट चुनाव लडेकी राष्ट्रिय जनमोर्चाकी सांसद दुर्गा पौडेललाई उपसभामुख बनाउने खालका चर्चा चलेपनि सो पार्टीले यसबारे कुनै छलफल नभएको बताएको छ । 

‘हामीले उपसभामुख लिनेबारे नेकपासँग कुनै छलफल भएको छैन, उपसभामुख या मन्त्री लिने भन्ने हल्ला अफवाह मात्र हुन्,’ जनमोर्चाका अध्यक्ष चित्रबहादुर केसीले लोकान्तरसँग भने, ‘मन्त्रीका लागि नेकपाभित्र त्यत्रो रुवाबासी छ, त्यस्तोमा हामी प्रवेश गर्दैनौं ।’

यसअघि सत्ता साझेदार समाजवादी पार्टीलाई उपसभामुख दिनेबारे चर्चा चलेपनि सो पार्टीले सरकार छाडिसकेका कारण त्यो सम्भावना सकिएको छ । राष्ट्रिय सभा निर्वाचनका लागि नेकपासँग दुई बुँदे सहमति गरेको राजपाले पनि उपसभामुख पाउन सक्छ ।

राजपा नेता लक्ष्मणलाल कर्णले राष्ट्रिय सभा निर्वाचनका लागि दुई बुँदे सहमति भएपनि सभामुख र उपसभामुख निर्वाचनबारे नेकपासँग कुनै छलफल र सहमति नभएको बताए ।

प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले भने परिस्थित हेरेर सभामुख र उपसभामुखमा उम्मेदवारी दिने बताएको छ ।